Η τουρκική Dogus αποεπενδύει στην Ελλάδα

του Αλέξανδρου Κασιμάτη

H κατάρρευση της τουρκικής λίρας και οι πιέσεις που δέχεται η τουρκική οικονομία μεταβάλλουν τις ισορροπίες στην ελληνική ξενοδοχειακή αγορά. Ο τουρκικός όμιλος Dogus υποχρεώνεται λόγω της οικονομικής συγκυρίας να αναδιπλωθεί και, σύμφωνα με πληροφορίες, αποσύρεται από τις ξενοδοχειακές του επενδύσεις στη χώρα μας.

Η νέα στρατηγική της Dogus, η οποία ανήκει στον Φερίτ Σαχένκ, ανοίγει τον δρόμο για μείζονες μετοχικές ανακατατάξεις στα εμβληματικά ελληνικά ξενοδοχεία στα οποία διατηρούσε συμμετοχές, και συγκεκριμένα στον «Αστέρα» Βουλιαγμένης και το «Hilton» Αθήνας.

Ο όμιλος Dogus είναι από τους μεγαλύτερους ιδιωτικούς της γείτονος. Δραστηριοποιείται σε επτά διαφορετικούς τομείς (τουρισμός, real estate, λιανικές πωλήσεις, αντιπροσωπίες Ι.Χ., τρόφιμα ποτά, ενέργεια και media), διαθέτει περισσότερες από 300 επενδύσεις εντός και εκτός Τουρκίας, ενώ απασχολεί πάνω από 35.000 εργαζομένους. Οι σφοδρές πιέσεις που δέχεται η τουρκική οικονομία, αν δεν βάζουν τέλος, σίγουρα περιορίζουν σημαντικά την επενδυτική επέλαση της Dogus στον ελληνικό τουριστικό τομέα. Ο τουρκικός όμιλος είχε προχωρήσει σε επιλεκτικές επενδύσεις αποκτώντας το 33% του Jermyn Street Real Estate Fund που αγόρασε και μετατρέπει σε «Four Seasons» τον «Αστέρα» Βουλιαγμένης. Αγόρασε επίσης το 50% του «Hilton» Αθήνας, ενώ μέσω της θυγατρικής του D-Marine έχει αποκτήσει τις μαρίνες στη Λευκάδα, στα Γουβιά Κέρκυρας, στη Ζέα Πειραιά, ενώ από κοινού με τη Lamda συμμετέχει στη μαρίνα του Φλοίσβου.

Η αλλαγή στρατηγικής της Dogus υπαγορεύτηκε από την πίεση που δημιούργησε στον δανεισμό της σε συνάλλαγμα η πτώση περίπου 40% της τουρκικής λίρας. Δεδομένου ότι το μεγαλύτερο μέρος των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων της είναι στην Τουρκία, οι πιστώτριες τράπεζες πιέζουν για μείωση της δανειακής της έκθεσης σε συνάλλαγμα με ρευστοποίηση περιουσιακών στοιχείων. Η πίεση στην Dogus Holding A.S. εντάθηκε τον περασμένο Οκτώβριο όταν ο οίκος Standard & Poor’s την υποβάθμισε στο επίπεδο Β-, λόγω της αδυναμίας της να προχωρήσει στην προγραμματισμένη αναδιάρθρωση δανείων 725 εκατ. ευρώ αλλά και δανείων 1,6 δισ. ευρώ που βαρύνουν τις εταιρείες στις οποίες έχει επενδύσει. Η Standard & Poor’s μάλιστα είχε τότε προειδοποιήσει ότι, αν ο όμιλος δεν επιμηκύνει τον χρόνο ωρίμανσης του χρέους του, δεν θα μπορέσει να αποπληρώσει τις υποχρεώσεις του 2018, «χωρίς να επισπεύσει την πώληση περιουσιακών στοιχείων του».

Το μεγάλο αφεντικό της Dogus Holding A.S., ο Φερίτ Σαχένκ, αντέδρασε στην πίεση αναζητώντας αγοραστές για τα ξενοδοχεία και τα εστιατόρια πολυτελείας που διαθέτει στη Νότια Ευρώπη. Στο πλαίσιο αυτό, τον περασμένο Νοέμβριο πούλησε αντί 210 εκατ. ευρώ το ξενοδοχείο «Villa Magna» στη Μαδρίτη. Ο όμιλος φέρεται να αναζητεί αγοραστές για σειρά υπερπολυτελών ξενοδοχείων που διαθέτει, όπως το «Aldrovandi Villa Borghese Hotel» στη Ρώμη, το «Capri Palace», το «Grand Hyatt» στην Κωνσταντινούπολη, τη «Villa Dubrovnik» κ.ά.

Ο Σαχένκ είχε αγοράσει τα ξενοδοχεία όταν πούλησε αντί 5,5 δισ. δολαρίων το 31% που είχε ο όμιλός του στην τράπεζα Turkiye Garanti Bankasi. Στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης του δανεισμού, πέρυσι πούλησε αντί 200 εκατ. δολαρίων το 17% που κατείχε στην αλυσίδα εστιατορίων Dream International BV στην επενδυτική εταιρεία της Σιγκαπούρης Temasek Holdings Pte και τη Metric Capital Partners LLP, όπως άλλωστε και το μερίδιό του στην κοινοπραξία που ανέλαβε την ανέγερση εμπορικού κέντρου στη Σμύρνη. Επίσης, πέρυσι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης είχε ανακοινώσει ότι θα εξαγοράσει αντί 70 εκατ. ευρώ μερίδιο 25% στη θυγατρική του ομίλου D-Marine.

Κατά την S&P, η Dogus έχει καταρτίσει λεπτομερές σχέδιο για να πουλήσει κατά το 2019 μέρος των ακινήτων της για συνολικά περίπου 500 εκατ. ευρώ. Ανάμεσα σε αυτά, κατά πληροφορίες, είναι τμήμα των επενδύσεων του ομίλου στην Ελλάδα, αν και ο Τούρκος δισεκατομμυριούχος φέρεται να είχε αποφασίσει οι επενδύσεις στη χώρα μας να είναι οι τελευταίες που θα ρευστοποιούσε.

Για το «Hilton», λίγο πολύ, τα πράγματα έχουν κριθεί καθώς η πρωτοβουλία των κινήσεων ανήκει στον εφοπλιστή και ιδιοκτήτη του «Costa Navarino» Αχιλλέα Κωνσταντακόπουλο, ο οποίος ως συνέταιρος του Σαχένκ έχει το δικαίωμα της πρώτης προτίμησης. Κατά πληροφορίες, το μοναδικό ζήτημα είναι αν η οικογένεια Κωνσταντακόπουλου θα διατηρήσει το 100% της ξενοδοχειακής μονάδας ή στο νέο σχήμα θα συμμετάσχουν και οι συνέταιροι της οικογένειας στο «Νavarino», το Olayan Group.

Ετερο ασημικό του τουρκικού ομίλου που θα θυσιαστεί για την αναδιάρθρωση του δανεισμού είναι η συμμετοχή, με ποσοστό που υπερβαίνει οριακά το 33%, στο Jermyn Street Real Estate Fund, το οποίο αγόρασε αντί 400 εκατ. ευρώ το ξενοδοχειακό συγκρότημα του «Αστέρα» Βουλιαγμένης. Εκτός της Dogus, οι άλλοι δύο μέτοχοι που ελέγχουν από 25% είναι η Ηanover Investments S.A., που ενεργεί για λογαριασμό του Abu Dhabi Investment Council, το οποίο είναι επενδυτικός βραχίονας της Abu Dhabi Investment Authority, που διαχειρίζεται περίπου 630 δισ. δολάρια, και το κρατικό ασφαλιστικό ταμείο του Κουβέιτ με την επωνυμία Public Ιnstitution for Social Security State of Kuwait. Το υπόλοιπο 16,25% ελέγχεται από την αραβικών συμφερόντων AGC Equity Partners private equity secondary fund I LP και την AGC Equity Partners special opportunities fund I LP, που συνολικά κατέχουν το 6,25% του σχήματος , τη λιβανέζικων συμφερόντων BB Real Estate Ηolding SAL με 2,5% και τις πολύ λιγότερο γνωστές Doric Investments Inc και M1 Alpha Capital Limited που κατέχουν 2,5% και 5% αντίστοιχα.

Η Dogus μέσω της θυγατρικής της D-Marine Investments Holdings ηγείται του μετοχικού σχήματος της Jermyn Street Real Estate Fund. Ωστόσο, αν και φέρεται να υπάρχουν συμφωνίες μετόχων, δεν υφίσταται διασφαλισμένο δικαίωμα πρώτης προτίμησης. Οπότε δεν είναι γνωστό ποιο θα είναι το μέλλον της συγκεκριμένης συμμετοχής. Καθώς το κόστος ανακατασκευής του «Αστέρα» ξεπέρασε τα 200 εκατ., πρόκειται για μια επένδυση που συνολικά έχει απορροφήσει κεφάλαια άνω των 600 εκατ. ευρώ. Οπως αναφέρουν έγκυρες πηγές, όλα θα εξαρτηθούν από το ποσό που θα προσφερθεί στην Dogus για το 33%. Αν η επένδυση είναι υπερτιμημένη και το τίμημα που προσφερθεί απέχει σημαντικά από το κόστος που επωμίστηκε η Dogus, δεν είναι βέβαιο ότι θα ρευστοποιήσει τη συμμετοχή της στον «Αστέρα».

Οι μαρίνες είναι επενδύσεις στις οποίες η Dogus θα διατηρήσει τον έλεγχο, καθώς πρόκειται για επιχειρήσεις σε λειτουργία που συνεισφέρουν στο cash flow του ομίλου. Το ερώτημα όμως που υπάρχει είναι κάτω από ποιες προϋποθέσεις η Dogus μπορεί να συνεχίσει να μετέχει στο σχήμα με τη Lamda που διεκδικεί τη μαρίνα Αλίμου. Πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες μαρίνες στην Ανατολική Μεσόγειο που διαθέτει περίπου 1.100 θέσεις ελλιμενισμού για σκάφη αναψυχής διαφόρων μεγεθών, ενώ η χερσαία ζώνη της έχει επιφάνεια περίπου 210.000 τ.μ. Οι πληροφορίες συγκλίνουν ότι η Dogus θα επιχειρήσει να περιορίσει στο ελάχιστο δυνατό τη συμμετοχή της στο συγκεκριμένο project -και κατ’ επέκταση στις χρηματοδοτικές του ανάγκες- κατά τρόπο που δεν θα βλάψει τα συμφέροντα του συνεταίρου της. Τέλος, να σημειωθεί ότι στην αγορά υπάρχουν πληροφορίες ότι η Dogus πούλησε το κτίριο που στεγάζονταν τα γραφεία της, στην οδό Γενναδίου.