Λιγοστές είναι οι ελληνικές εταιρείες που πρωταγωνιστούν στον τομέα τους στην παγκόσμια αγορά. Και η αλήθεια είναι πως άνετα η Sunlight θα μπορούσε να είναι ένα πετυχημένο επιχειρηματικό case σε οποιαδήποτε χώρα της Ευρώπης.

Ομως το όραμα του επιχειρηματία Πάνου Γερμανού, που άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά το 1992, και η επιμονή του είναι αυτά που έχουν δημιουργήσει σήμερα μία ελληνική πολυεθνική με ηγετική θέση, μεταξύ άλλων, στις βιομηχανικές μπαταρίες για τον κλάδο της ενδοεφοδιαστικής αλυσίδας (intralogistics), με 16 εργοστάσια σε όλο τον κόσμο, ετήσιο κύκλο εργασιών 1,3 δισ. ευρώ και πάνω από 3.650 εργαζόμενους, εκ των οποίων πάνω από 1.750 στην Ελλάδα.

Οι 1.600 περίπου σε ακριτικές περιοχές της χώρας, στην Ξάνθη, στην Κομοτηνή, στο Κιλκίς, όπου διατηρεί σημαντική παραγωγική βάση δημιουργώντας ένα κρίσιμο τοπικό αποτύπωμα. Το τελευταίο, αν τελικά υλοποιούνταν και το περίφημο Gigafactory στην Κοζάνη -ένα έργο 1,2 δισ. ευρώ με πρόβλεψη για 1.000 θέσεις εργασίας στην πλήρη λειτουργία του-, θα αυξανόταν σημαντικά για τη χώρα και την οικονομία. Το ρίσκο όμως κρίθηκε εξαιρετικά μεγάλο και θα εξέθετε -ίσως και επικίνδυνα- την ίδια την εταιρεία λόγω των δυναμικών που έχουν επικρατήσει στην αγορά και του αθέμιτου κινεζικού ανταγωνισμού.

Κάπως έτσι, ο όμιλος έχει προχωρήσει σε αναθεώρηση του στρατηγικού του πλάνου, το οποίο παρουσιάζει στο «business stories» ο διευθύνων σύμβουλος Λάμπρος Μπίσαλας. Ενα σχέδιο πολυεπίπεδο που προβλέπει συγκέντρωση δυνάμεων, αναδιοργάνωση, εμπορική στόχευση σε τέσσερις άξονες, επέκταση σε νέους γεωγραφικούς χώρους, όπως στη ΝΑ Ασία, και τομείς που θα φέρουν νέες εξαγορές, νέες επενδύσεις, νέες τεχνολογίες και νέες λύσεις με αντίκτυπο στην παγκόσμια αγορά.

Εξάλλου, η εταιρεία έχει την πολυτέλεια σήμερα να «καβαλάει» δύο μεγάλα «κύματα» που αλλάζουν πλέον τον κόσμο και την οικονομία: την ενεργειακή μετάβαση με την ηλεκτροκίνηση και την ανάκαμψη της αμυντικής βιομηχανίας, στην οποία η Sunlight έχει διαρκή παρουσία σχεδόν από την ίδρυσή της.

Η συζήτησή μας γίνεται στα κεντρικά γραφεία της Sunlight στην Κηφισιά, στο κτίριο όπου βρίσκεται το «στρατηγείο» της μητρικής Olympia Group, συμφερόντων του επιχειρηματία Πάνου Γερμανού.

Η Αμερική

«Πηγαίνω μία εβδομάδα κάθε μήνα στις ΗΠΑ», λέει ο κ. Λάμπρος Μπίσαλας, περιγράφοντας την αγορά που ο ίδιος χαρακτηρίζει «by far» την πιο κερδοφόρα για τη Sunlight. «Στην Αμερική έχουμε μεγάλη παρουσία. Είμαστε Νο1 παίκτης στο λίθιο by a factor of 4 από τον δεύτερο και στο μολύβι τέταρτοι. Αλλά στις εφαρμογές λιθίου είμαστε πολύ μπροστά… Μόνο στην Αμερική κάνουμε τζίρο πάνω από 200 εκατ. δολάρια και έχουμε πολύ μεγάλους πελάτες».

Η παρουσία αυτή δεν είναι τυχαία. Η Sunlight διατηρεί σήμερα τρία εργοστάσια στις ΗΠΑ, με το πιο πρόσφατο -ιδιόκτητο πλέον- να βρίσκεται στο Μέμπαν της Νότιας Καρολίνας. «Αγοράσαμε το κτίριο, επενδύσαμε ήδη 50 εκατ. δολάρια, έχουμε χώρο για να επεκταθούμε, και το κάναμε δικό μας γιατί εκεί είναι όλο το μέλλον, πάνω στο λίθιο», τονίζει. Με συνολική παραγωγική έκταση περίπου 40.000 τ.μ. και περισσότερους από 230 εργαζόμενους, το εργοστάσιο αυτό αποτελεί, όπως το περιγράφει ο ίδιος, το «future growth engine» της Sunlight στην Αμερική.

Στον σχεδιασμό βρίσκεται ήδη και η δημιουργία ενός τέταρτου εργοστασίου στις ΗΠΑ, που θα επικεντρωθεί στο refurbishment μπαταριών, δίνοντας «δεύτερη ζωή» στα προϊόντα λιθίου της εταιρείας. «Με την τεχνολογία που έχουμε αναπτύξει μπορούμε να το κάνουμε core business, ξεκινώντας από τις μπαταρίες περονοφόρων και επεκτείνοντας σε άλλες εφαρμογές. Στην Αμερική δεν υπάρχει ακόμα αυτό το μοντέλο και θέλουμε να το δημιουργήσουμε εμείς», σημειώνει.

Παρά τις προκλήσεις από τους υψηλούς δασμούς που επιβάλλονται στις εισαγωγές -64% στα στοιχεία λιθίου και 30% στις μπαταρίες μολύβδου-, ο κ. Μπίσαλας δηλώνει ότι το ανταγωνιστικό κόστος παραγωγής που διατηρεί η Sunlight στην Ευρώπη, σε συνδυασμό με προσαρμογές στη στρατηγική και τοπικές αυξήσεις τιμών, επιτρέπει στην εταιρεία να παραμένει κερδοφόρα. «Η Αμερική για εμάς είναι το Αγιο Δισκοπότηρο», σημειώνει χαρακτηριστικά.

Το Gigafactory

Στην Ευρώπη πάλι, αν και το σχέδιο για την κατασκευή ενός Gigafactory στην Κοζάνη αποτέλεσε για χρόνια ένα από τα πιο φιλόδοξα πλάνα της Sunlight, εντούτοις στις αρχές του έτους η εταιρεία αποφάσισε να το εγκαταλείψει.

«Ξεκινήσαμε με παραδοχές που τότε φαίνονταν λογικές: ότι η Ευρώπη θα κινηθεί γρήγορα για να χτίσει ένα ισχυρό supply chain στις μπαταρίες και ότι δεν μπορεί ο κόσμος να εξαρτάται από μία χώρα. Δυστυχώς, πολλά από αυτά δεν βγήκαν. Η πολιτική βούληση στην Ευρώπη ήταν ανεπαρκής, ενώ οι Ασιάτες έγιναν όλο και πιο επιθετικοί», αναφέρει ο κ. Μπίσαλας, επικαλούμενος το προηγούμενο της αποτυχίας και πτώχευσης της σουηδικής Northvolt παρά τα πολλά δισ. που επενδύθηκαν.

Η απόφαση δεν ήταν εύκολη, αλλά, όπως εξηγεί, «οι συνθήκες δεν ευνοούσαν ένα τέτοιο άλμα. Δεν είμαστε μια εταιρεία των 100 δισ. για να κάνουμε επένδυση 1 δισ. ευρώ χωρίς τις κατάλληλες προϋποθέσεις. Προτιμήσαμε να προστατεύσουμε την εταιρεία παρά να ρισκάρουμε».

Καθοριστικό ρόλο έπαιξε και ο κινεζικός ανταγωνισμός που, όπως λέει, ελέγχει το 80% της παγκόσμιας αγοράς και το 90% των πρώτων υλών. «Οταν στην Κίνα η ενέργεια κοστίζει 30 ευρώ η MWh και στην Ευρώπη 160, όταν οι εταιρείες τους επιδοτούνται με δεκάδες δισεκατομμύρια και το κόστος τους μπορεί να είναι “όσο θέλουν”, δεν μπορείς να ανταγωνιστείς».

Παρότι το Gigafactory δεν προχώρησε, ο ίδιος δεν αποκλείει στο μέλλον να επανεξεταστεί: «Ελπίζουμε η κρίση που περνά η Ευρώπη να αλλάξει τον τρόπο σκέψης των ηγετών για το πώς αναπτύσσονται κρίσιμοι τομείς της οικονομίας. Αν αλλάξουν οι συνθήκες, θα το δούμε ξανά», καταλήγει.

Αναδιάρθρωση

Μετά την ακύρωση του φιλόδοξου πρότζεκτ, η Sunlight προχώρησε σε μία αναπροσαρμογή της στρατηγικής της με στόχο να ενισχύσει την κερδοφορία και να κατευθύνει τους πόρους της σε τομείς και αγορές με μεγαλύτερη δυναμική.

Στο πλαίσιο αυτό «τρέχει» και μία σημαντική αναδιάρθρωση στις δομές του ομίλου, επιτακτική μετά τις μεγάλες εξαγορές των προηγούμενων ετών, αλλά και των νέων δεδομένων στην αγορά. «Αποφασίσαμε να πουλήσουμε κάποια non-core business, κάνουμε de-investment από μπαταρίες αυτοκινήτου και διανομές που δεν παράγουμε εμείς», εξηγεί ο κ. Μπίσαλας. Πρόκειται για δραστηριότητες συνολικού τζίρου περίπου 100 εκατ. ευρώ που σταδιακά αποεπενδύονται. Ηδη από την αρχή του 2025 η εταιρεία έχει προχωρήσει στην πώληση του πλειοψηφικού μεριδίου της (47,88%) στη Voltabox AG, του 99% της EKM Elektronik GmbH, καθώς και της IBR Solutions GmbH, ενώ ταυτόχρονα σχεδιάζει την απόκτηση της VoltaMobil, παρόχου λύσεων μπαταριών υψηλής τάσης για εξειδικευμένες εφαρμογές. Οπως αποκαλύπτει ο κ. Μπίσαλας, «μέχρι το τέλος του χρόνου θα κάνουμε ακόμα μία αποεπένδυση».

Στο ίδιο πλαίσιο, η διοίκηση εξετάζει και την αναδιάρθρωση της παραγωγικής της βάσης με τη σταδιακή σύμπτυξη κάποιων από τα 16 εργοστάσια που διαθέτει διεθνώς -Ελλάδα, Ιταλία, Γερμανία, Ισραήλ και ΗΠΑ- ώστε να διατηρηθούν περίπου 10, οι πιο ισχυρές και αποδοτικές μονάδες. «Δεν θα πειράξουμε τα τρία εργοστάσια στην Ελλάδα», ξεκαθαρίζει ο κ. Μπίσαλας, διευκρινίζοντας ότι ο βασικός όρος για τις συγχωνεύσεις είναι να διασφαλίζεται η απρόσκοπτη συνέχεια στην παραγωγή. «Σε κάθε προϊόν που παράγουμε, θέλουμε να έχουμε τουλάχιστον δύο εργοστάσια που να το φτιάχνουν. Αν πάθει κάτι το ένα, να μπορούμε να συνεχίσουμε από το άλλο χωρίς να διακόψουμε την τροφοδοσία».

Το νέο στρατηγικό πλάνο

Το νέο στρατηγικό πλάνο του ομίλου εστιάζει σε τέσσερις βασικούς άξονες που, σύμφωνα με τον κ. Μπίσαλα, «θα καθορίσουν το ποιοι θα είμαστε τα επόμενα δέκα χρόνια».

1/ Μπαταρίες περονοφόρων οχημάτων (intralogistics)

Η Sunlight είναι ήδη Νο 2 παγκοσμίως στον κλάδο στον μόλυβδο, ενώ στο σκέλος του λιθίου κατέχει την πρώτη θέση. «Στο λίθιο είμαστε μακράν πρώτοι. Παράγουμε έξι φορές περισσότερο από τον δεύτερο και θέλουμε να αυξήσουμε κι άλλο τη διαφορά», αναφέρει ο κ. Μπίσαλας. Η εταιρεία επενδύει σε νέα εργοστάσια και τεχνολογίες, στοχεύοντας να διατηρήσει και να ενισχύσει την ηγετική της θέση σε μια αγορά που μεταβαίνει δυναμικά από το μολύβι στο λίθιο.

2/Ανακύκλωση

Η εταιρεία επενδύει στρατηγικά στην κυκλική οικονομία, με την ανακύκλωση να αποτελεί κρίσιμο πυλώνα για τη μείωση της εξάρτησης από πρώτες ύλες και την ενίσχυση της αυτάρκειας. «Η μονάδα ανακύκλωσης στην Κομοτηνή, όπου σήμερα τρέχει ένα νέο επενδυτικό πρόγραμμα 15 εκατ. ευρώ, είναι ήδη μία από τις πιο προηγμένες στην Ευρώπη. Πέραν του μολύβδου, εκεί αναπτύσσουμε και πιλοτική τεχνολογία για την ανακύκλωση λιθίου που στον δυτικό κόσμο είμαστε οι μόνοι που την έχουμε», σημειώνει. «Η διαδικασία που έχουμε φτιάξει πιλοτικά αφορά την κυρίαρχη τεχνολογία για το λίθιο “Lithium ferro phosphate”, που χρησιμοποιείται κατά 70% στις παγκόσμιες εφαρμογές». Οπως προσθέτει, «αν δεν μπορείς να κλείσεις τον κύκλο, θα είσαι πάντα στο έλεος αυτών που έχουν τις πρώτες ύλες».

3/ «Εξυπνα» ενεργειακά συστήματα

Αφορά βιομηχανικές και εμπορικές εφαρμογές που συνδυάζουν hardware, software και Τεχνητή Νοημοσύνη για τη βέλτιστη διαχείριση ενέργειας σε κτίρια και γενικά υποδομές. «Δεν πουλάμε μόνο μπαταρίες, πουλάμε λύσεις. Ο πελάτης θέλει να ξέρει πώς θα αποθηκεύσει, πώς θα χρησιμοποιήσει και πώς θα εξοικονομήσει ενέργεια. Γι’ αυτό επενδύουμε στην τεχνολογία, στο software, στην Τεχνητή Νοημοσύνη», υπογραμμίζει.

4/ «Συγγενείς» δραστηριότητες (adjacent markets)

Περιλαμβάνει εφαρμογές marine, το commercial mobility και τα αμυντικά συστήματα, που σήμερα αποτελούν μικρότερο ποσοστό του τζίρου, αλλά παρουσιάζουν υψηλές προοπτικές ανάπτυξης λόγω των διεθνών συνθηκών. «Η άμυνα είναι στο DNA μας από την ίδρυση της εταιρείας», επισημαίνει ο κ. Μπίσαλας. «Το marine και το commercial mobility έχουν επίσης τεράστιες δυνατότητες. Δεν είναι το μεγαλύτερο κομμάτι σήμερα, αλλά μπορεί να γίνει».

Μέσα σε αυτά τα «γειτονικά» projects εντάσσεται και η επένδυση 15 εκατ. ευρώ σε μπαταρίες λιθίου για τρένα, ένα πεδίο που η διοίκηση βλέπει να αναπτύσσεται δυναμικά τα επόμενα χρόνια. Παράλληλα, η Sunlight επενδύει σε μπαταρίες και ενεργειακά συστήματα για μηχανήματα εκσκαφής, wheel loaders, containers-ψυγεία, γεωργικά μηχανήματα (agriculturals) και οχήματα έργων υποδομής (earth moving).

«Στόχος μας είναι καθεμία από αυτές τις κατηγορίες να φτάσει τα 200 με 300 εκατ. σε πωλήσεις», δηλώνει, εξηγώντας ότι πρόκειται για αγορές όπου η εμπειρία και η τεχνογνωσία της Sunlight μπορούν να δώσουν άμεσα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.

ΝΑ Ασία

Επίσης, στόχος της διοίκησης είναι η γεωγραφική επέκταση στις ώριμες αγορές όπου η Sunlight έχει περιθώρια διείσδυσης, κυρίως στην Ευρώπη και την Αμερική, αλλά και η είσοδος στη Νοτιοανατολική Ασία μέσω παραγωγικής παρουσίας ή συνεργασιών τύπου joint venture. «Ετοιμάζουμε κοινοπραξία σε χώρα της περιοχής», αποκαλύπτει ο κ. Μπίσαλας, εξηγώντας ότι «πρόκειται για τις αγορές που -εξαιρώντας την Κίνα- εμφανίζουν τεράστιες προοπτικές ανάπτυξης, ιδιαίτερα στους τομείς της ηλεκτροκίνησης και της αποθήκευσης ενέργειας. Είναι οι επόμενες μεγάλες αγορές. Οποιος μπει εγκαίρως και σωστά, θα έχει στρατηγικό πλεονέκτημα για πολλά χρόνια».

Επενδύσεις και κεφαλαιακή στρατηγική

Εν τω μεταξύ, η Sunlight συνεχίζει να επενδύει δυναμικά σε έργα που ενισχύουν την παραγωγική της βάση και την καθετοποίηση της δραστηριότητάς της. Στο Κιλκίς ολοκληρώνεται η επένδυση στην Technosystems, μονάδα που θα κατασκευάζει μεταλλικά κουτιά για μπαταρίες και θα τροφοδοτεί όλα τα εργοστάσια του ομίλου. «Το εργοστάσιο αυτό θα φτιάχνει τα battery cases για όλα τα εργοστάσια του ομίλου», εξηγεί ο κ. Μπίσαλας, τονίζοντας ότι είναι μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής δημιουργίας δραστηριοτήτων που αλληλοτροφοδοτούν τις εταιρείες του ομίλου και ενισχύουν την αυτάρκεια.

Τα τελευταία χρόνια η Sunlight έχει επενδύσει 350 εκατ. ευρώ σε capex και περίπου 300 εκατ. ευρώ σε εξαγορές. Οπως αναφέρει ο κ. Μπίσαλας, για τα επόμενα χρόνια η προτεραιότητα περνά στις εξαγορές, με έναν προϋπολογισμό που «θα μπορούσε να φτάσει τα 300-400 εκατ. ευρώ σε βάθος πενταετίας». Οι κινήσεις αυτές θα στοχεύουν σε τεχνολογίες, αγορές και δραστηριότητες που ενισχύουν το αποτύπωμα και την ανταγωνιστικότητα της Sunlight σε παγκόσμιο επίπεδο.

Οικονομικές επιδόσεις

Από το 2020 που ανέλαβε τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου ο κ. Μπίσαλας, η Sunlight έχει κυριολεκτικά «μεταμορφωθεί». Από μία εταιρεία με τζίρο που δεν ξεπερνούσε τα 200 εκατ. ευρώ στην περσινή χρήση έφθασε ως όμιλος το 1,34 δισ. ευρώ! «Η πορεία αυτή δεν είναι τυχαία», λέει ο ίδιος. «Εχουμε κάνει μεγάλες επενδύσεις, έχουμε μπει σε νέες αγορές και έχουμε εξαγοράσει εταιρείες που μας δίνουν τεχνολογία, προϊόντα και πελατολόγιο», προσθέτει.

Σε καθαρή κερδοφορία ο όμιλος μπορεί να φτάσει και φέτος, όπως λέει, αλλά δεν είναι αυτή τη στιγμή το μείζον: «Εμείς κοιτάμε να μεγαλώνει το EBITDA κάθε χρόνο, κάτι που περιμένουμε ότι θα γίνει και φέτος. Από εκεί και έπειτα οι πάρα πολλές αποσβέσεις, το ενεργειακό κόστος, οι απρόσμενες αναταράξεις που αυξάνουν τις πρώτες ύλες, όπως π.χ. αυτό που γίνεται τώρα με το αντιμόνιο, έχουν αντίκτυπο στο τελικό αποτέλεσμα. Και πάλι, όμως, θα φτάσουμε σε αυτό – ίσως και φέτος μάλιστα».

Διαβάστε ακόμη:

8 εφαρμογές για να κόψετε τo ακατάσχετο σκρολάρισμα στο κινητό

Το υπουργείο Ανάπτυξης στο κυνήγι των χαμένων επιδοτήσεων – Ποιες επιχειρήσεις είναι στο στόχαστρο

Χρήστος Γιαννακόπουλος (Planet): Γράφει τη δική της ιστορία στην εγχώρια συμβουλευτική αγορά

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα