Θέμης Μακρής (Wonderplant): Η εταιρεία που αλλάζει το μέλλον της ελληνικής γεωργίας

Ηταν 1983, όταν ο Διονύσης Σαββόπουλος κυκλοφόρησε το περιβόητο άλμπουμ «Τραπεζάκια Εξω» τραγουδώντας -μεταξύ άλλων- για την «ιστορία που φτιάχνουν οι παρέες»… Μόλις τρία χρόνια μετά, στον δεύτερο όροφο επί της οδού Θεσσαλονίκης 103, στο Μοσχάτο, όπου στεγαζόταν μία μικρή βιοτεχνία ονόματι Chipita, θα αρχίσει να διαμορφώνεται μία συνεργασία που θα εξελιχθεί σε βαθιά φιλία και θα αποτελέσει τη βάση να συγκεντρωθεί αργότερα μία ολόκληρη «παρέα συνοδοιπόρων», που θα γράψει τη δική της ιστορία στο ελληνικό επιχειρείν. Και συνεχίζει να γράφει, καθώς το κεφάλαιο της «ελληνικής πολυεθνικής» Chipita μπορεί να έκλεισε λίγα χρόνια πριν, την ίδια ώρα όμως έχει ανοίξει νέα κεφάλαια που φιλοδοξούν να κάνουν τη διαφορά!

Η επένδυση

Οπως η Wonderplant που, ούτε λίγο ούτε πολύ, αλλάζει σήμερα το τοπίο στην πρωτογενή παραγωγή της χώρας με την τεράστια υποδομή που έχει αναπτύξει στα πετρώδη εδάφη της Πετρούσας στη Δράμα, λειτουργώντας ενεργά θερμοκήπια 400 στρεμμάτων, που χρόνο με  τον χρόνο επεκτείνονται, όπως και η παραγωγή που φέτος θα φτάσει τους 22.000 τόνους!

Μία επένδυση που έχει φτάσει έως σήμερα τα 180 εκατ. ευρώ, έχει προσδώσει βιομηχανικά χαρακτηριστικά και εξελίσσεται σε βάση ανάπτυξης ενός νέου οικοσυστήματος, ερευνά και πειραματίζεται όχι μόνο σε νέες ποικιλίες, αλλά και σε άλλα αγαθά, όπως την πατάτα, δημιουργεί πρότυπο κέντρο αναπαραγωγής μέλισσας για τη φυσική επικονίαση την οποία χρησιμοποιεί και γενικά προσπαθεί να δώσει λύσεις κρίσιμες μπροστά στην κλιματική αλλαγή μέσω ενός απόλυτα ελεγχόμενου περιβάλλοντος παραγωγής.

Την ίδια ώρα, όμως, δημιουργεί ένα ισχυρό οικονομικό αποτύπωμα και πόλο ανάπτυξης, απασχολώντας ήδη πάνω από 400 εργαζόμενους σε μία περιοχή της περιφέρειας που αδειάζει από κόσμο και παράλληλα δίνοντας λύσεις σε τοπικές βιομηχανίες πάνω στο «φτωχό» δίκτυο ρεύματος του ΔΕΔΔΗΕ μέσω του δικού της υποσταθμού.

Και όλο αυτό θέλει να το κάνει και στην περιοχή της Πτολεμαΐδας, όπου τελεί εν αναμονή μία αντίστοιχου μεγέθους επένδυση της εταιρείας, που θα την καταστήσει ίσως και τη μεγαλύτερη υδροπονική δύναμη στη ΝΑ Ευρώπη.

Το όλο εγχείρημα τρέχει ο κ. Θέμης Μακρής, ο οποίος έχει αναλάβει και την ξενάγηση του «business stories» στις εντυπωσιακές εγκαταστάσεις, όπου η επιστήμη και η βιομηχανική καινοτομία μπλέκονται με μία τόσο παραδοσιακή δραστηριότητα, την καλλιέργεια.

Μία ιδιαίτερα απαιτητική διαδικασία, πλήρως καθετοποιημένης όμως που προϋποθέτει την ιδιοπαραγωγή ενέργειας, τα συστήματα ψύξης και θέρμανσης, πολύ και καλής ποιότητας νερό με τις αντίστοιχες υποδομές αποθήκευσης και επεξεργασίας του, συστήματα απορροής όμβριων υδάτων, δίκτυα, αγωγούς, ηλεκτρονικά συστήματα που θα διασφαλίζουν συνθήκες… άνοιξης εντός των θερμοκηπίων όλο τον χρόνο, εξοπλισμό τελευταίας τεχνολογίας, ρομποτάκια καθαρισμού… έως και ένα ολόκληρο οικοσύστημα μελισσών που χρησιμοποιούνται για την επικονίαση! Εννοείται και τους κατάλληλους βιομηχανικούς χώρους, όπως τα συσκευαστήρια, τους σταθμούς ή τους χώρους των εργαζομένων. «Και όλα πρέπει να δουλεύουν άψογα προκειμένου να επιτυγχάνονται οι επιθυμητές αποδόσεις μιας κατά τ’ άλλα σαφώς πιο κοστοβόρας διαδικασίας σε σχέση με άλλες πρακτικές καλλιέργειας», λέει ο κ. Μακρής.

Τα συνεργεία ολοκληρώνουν τον περιβάλλοντα χώρο της τελευταίας μεγάλης επένδυσης που έκανε η Wonderplant, του νέου θερμοκηπίου που τέθηκε σε λειτουργία από τον περασμένο Μάρτιο, καθώς στόχος της διοίκησής της, πέραν των άλλων, είναι να υπάρχει αρμονία στον χώρο. «Είναι τόσο μεγάλες οι εγκαταστάσεις που θα επηρεάζαμε συνολικά την εικόνα της περιοχής.

Οπότε κάνουμε καθετί δυνατόν να την κρατάμε όμορφη», λέει ο κ. Μακρής. Τελευταία προσθήκη στον πράσινο περιβάλλοντα χώρο του συμπλέγματος των κτιρίων είναι υπεραιωνόβιες ελιές από τη Θάσο που μεταφυτεύτηκαν στην περιοχή…

Πριν όμως κάνουμε βουτιά στη δραστηριότητα και τα σχέδια της Wonderplant, που φιλοδοξούν να αλλάξουν το μέλλον της γεωργίας και της περιφέρειας, πιάνουμε τα πράγματα από την αρχή… Πώς η παρέα των συνοδοιπόρων που διαμορφώθηκε στα χρόνια της Chipita, δηλαδή ο Σπύρος Θεοδωρόπουλος, ο Μιχάλης Αραμπατζής, ο Σταύρος Νένδος, ο Αχιλλέας Φώλιας και ο Νίκος Παππάς, στους οποίους προστέθηκε αργότερα και ο Νίκος Καραμούζης, προχώρησε στην υλοποίηση αυτής της ιδέας.

«Με τον Σπύρο Θεοδωρόπουλο φέτος κλείνουμε 40 χρόνια κοινής πορείας. Γνωριστήκαμε στην Chipita, στην οποία ήμουν ο διανομέας στη Βόρεια Ελλάδα από το 1981.

Οταν λοιπόν μετά από λίγα χρόνια ο Σπύρος εξαγόρασε τη βιοτεχνία -τότε- με βρήκε εκεί ως αντιπρόσωπο. Και από τότε κολλήσαμε, γίναμε φίλοι, κουμπάροι, συνοδοιπόροι», λέει ο κ. Μακρής, που επί σειρά ετών ήταν ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας σνακ.

Μάλιστα, όπως λέει, ο «σπόρος» της ιδέας είχε μπει ήδη από τα χρόνια της Chipita, αλλά με έναν άλλο στόχο. «Ηταν κάπου στις αρχές του 2000 που ο Σπύρος είχε κάνει μία προσπάθεια να βγάλει υδροπονικές πατάτες για τα snacks.

Ομως το πρότζεκτ δεν βγήκε τελικά με τις γνώσεις που τότε είχαμε.

Εμένα, ωστόσο μου έμεινε όλη αυτή η ιδέα γιατί την έζησα από πολύ κοντά. Οταν λοιπόν πουλήσαμε τότε την εταιρεία στον Βγενόπουλο, εγώ αποφάσισα να αποχωρήσω και να αφοσιωθώ σε αυτή τη δουλειά. Οπότε τότε όλη η ομάδα που ήμασταν στη Vivartia μέτοχοι αποφάσισαν να στηρίξουν την προσπάθεια ως συνεπενδυτές.
Ολοι έβαλαν κάποια κεφάλαια ώστε να φτιάξουμε μία μεγάλη εταιρεία που θα κυριαρχήσει. Και αυτή η προσπάθεια, ως γνωστόν, δεν τελειώνει ποτέ.

Οπότε μπήκαμε στον χώρο και ουσιαστικά φέραμε τη βιομηχανική νοοτροπία στον αγροτικό τομέα σε μεγάλη κλίμακα. Και γιατί μπήκαμε εξαρχής στον χώρο της υδροπονίας; Διότι πιστεύουμε ότι ο γεωργικός τομέας είναι ένας χώρος που μπορεί να απασχολήσει επιχειρηματικά κεφάλαια. Και όπως έλεγε ο Σπύρος πάντοτε, “λεφτά υπάρχουν πάρα πολλά στην αγορά, άνθρωποι να δουλέψουν και ιδέες να τα εκμεταλλευτούν δεν υπάρχουν!”. Βάλαμε λοιπόν αυτά τα δύο συστατικά κάτω και μπήκαμε σε έναν χώρο ο οποίος μπορεί να απορροφήσει πάρα πολλά κεφάλαια και να κάνει πολύ μεγάλες επενδύσεις και να φέρει μεγάλη ανάπτυξη», λέει ο κ. Μακρής.

Οι λόγοι που αυτή η επένδυση έγινε τελικά στη Δράμα ήταν πολλοί. Οπως λέει ο ίδιος ο κ. Μακρής, «είχα αποφασίσει ότι η επένδυση θα γίνει στη Βόρεια Ελλάδα. Ηθελα να ξεφύγω απ’ την Αθήνα, αλλά κυρίως ήξερα ότι το πραγματικό πρόβλημα στις καλλιέργειες είναι η ζέστη. Οχι το κρύο. Και εδώ είχαμε καλύτερο μικροκλίμα για τέτοιου είδους θερμοκήπια».

Μαζί με το κλίμα, τα κριτήρια επιλογής ήταν σαφή: μεγάλη ενιαία γη, πρόσβαση σε φυσικό αέριο και νερό, καλό οδικό δίκτυο και απουσία επιβαρυμένων καλλιεργειών. «Αλήθεια σου λέω, όλη τη Βόρεια Ελλάδα γυρίσαμε. Δεν βρήκαμε καλύτερο μέρος από την Πετρούσα», τονίζει.

Από την πρώτη μονάδα 110 στρεμμάτων έως το σημερινό σύμπλεγμα 400 στρεμμάτων θερμοκηπίων και βοηθητικών εγκαταστάσεων, η Wonderplant έχει εξελιχθεί σε μία πλήρως καθετοποιημένη «αγροβιομηχανία», απασχολώντας πάνω από 420 εργαζόμενους και στηρίζοντας -έμμεσα ή άμεσα- το 21,7% του πληθυσμού της Προσοτσάνης. Οπως επισημαίνει, «με βάση τα στάνταρ του ESG, κάθε δική μας θέση εργασίας δημιουργεί άλλες εννιά στην οικονομία. Η περιοχή έχει βοηθηθεί τόσο πολύ, που σήμερα δεν βρίσκουμε εργάτες!».

Η εταιρεία λειτουργεί με θερμοκήπια τελευταίας γενιάς, τύπου ενεργού περιβάλλοντος, που εξασφαλίζουν στα φυτά ιδανικές συνθήκες θερμοκρασίας, υγρασίας και διοξειδίου του άνθρακα. Το νερό προέρχεται από δεξαμενές συλλογής βρόχινων υδάτων, ενώ η παραγωγή ενέργειας είναι σε μεγάλο βαθμό ιδιοπαραγωγή μέσω των σταθμών ΣΗΘΥΑ. «Χωρίς αυτό το μοντέλο δεν θα μπορούσαμε να λειτουργήσουμε όπως λειτουργούμε. Η καλλιέργεια σε τόσο έντονα ελεγχόμενο περιβάλλον απαιτεί πολλή ενέργεια», εξηγεί ο κ. Μακρής.

Δεν είναι όμως μόνο αυτά: η Wonderplant έχει κατασκευάσει και τον δικό της υποσταθμό ηλεκτρικού ρεύματος με δυνατότητα 100MW. «Το δίκτυο της Δράμας, όπως όλης της Ελλάδας, είναι κορεσμένο. Αν περιμέναμε τον ΔΕΔΔΗΕ να κάνει έργα, θα είχαμε μείνει πίσω. Οπότε φτιάξαμε δικό μας υποσταθμό. Και τώρα δίνουμε πρόσβαση και σε άλλες επιχειρήσεις της περιοχής», αναφέρει.

Το οικονομικό και κοινωνικό αποτύπωμα της Wonderplant, όπως προκύπτει και από τη μελέτη που εκπόνησε η Grant Thornton για το 2023, είναι εντυπωσιακό:

■ €84,3 εκατ. συνολική συνεισφορά στην οικονομία

■ €6,2 εκατ. σε πληρωμές φόρων

■ €5,84 εκατ. σε αμοιβές εργαζομένων

■ €38,1 εκατ. ετήσιες αγορές από Ελληνες προμηθευτές

■ 1:7 πολλαπλασιαστής Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας: για κάθε 1 ευρώ που παράγεται από τη Wonderplant, δημιουργούνται 7 στην ελληνική οικονομία.

Και στον περιβαλλοντικό τομέα τα μεγέθη είναι εξίσου ενδεικτικά:

■ 40% μείωση χρήσης νερού, με εξοικονόμηση σχεδόν 2 εκατ. κυβικών μέτρων από το 2015

■ 18,8% λιγότερες εκπομπές CO2, δηλαδή, 10.640 τόνοι

■ 94% λιγότερη χρήση γης σε σχέση με παραδοσιακές μεθόδους παραγωγής.

Ομως το βλέμμα της Wonderplant είναι στραμμένο στο αύριο. «Τώρα που η νέα μονάδα τέθηκε σε λειτουργία τον Μάρτιο, φτάνουμε τους 22.000 τόνους παραγωγής. Ο στόχος είναι το 2027 να διπλασιαστούμε και να αγγίξουμε τους 44.000», λέει. Το όχημα γι’ αυτή την ανάπτυξη είναι η νέα μονάδα στην Πτολεμαΐδα, που τελεί υπό έγκριση από την Επιτροπή Ανταγωνισμού της Ε.Ε. «Είναι η μοναδική επένδυση στην περιοχή που φέρνει πραγματικές θέσεις εργασίας. Η κυβέρνηση “καίγεται” να την προχωρήσει», τονίζει χαρακτηριστικά.

Νέο θερμοκήπιο

Ομως η Wonderplant δεν περιορίζεται σε αυτό. Στα σκαριά βρίσκεται και ένα νέο θερμοκήπιο 20 στρεμμάτων, αποκλειστικά για την πατάτα, καρπός πολυετούς ερευνητικής προσπάθειας. «Ηταν το απωθημένο μας από τα χρόνια της Chipita. Πλέον είμαστε κοντά στο να το κάνουμε βιομηχανικά», λέει γελώντας. Παράλληλα, έχει στηθεί νέο R&D κτίριο 3.000 τ.μ., ενώ η εταιρεία συνεργάζεται με πανεπιστήμια στην ανάπτυξη ποικιλιών και τεχνολογιών.
Και επειδή το μέλλον της γεωργίας δεν μπορεί να χτιστεί χωρίς βιωσιμότητα, η Wonderplant πειραματίζεται και με πρότυπο κέντρο αναπαραγωγής μελισσών. «Η επικονίαση γίνεται φυσικά. Δεν είναι μόνο οικολογικά σωστό, αλλά και παραγωγικά αναγκαίο».

«Δεν φτιάξαμε ένα θερμοκήπιο τύπου Ολλανδίας. Πήραμε την τεχνογνωσία, αλλά πλέον έχουμε εξελιχθεί. Φέραμε βιομηχανική νοοτροπία στον αγροτικό τομέα, σε μεγάλη κλίμακα. Η γεωργία μπορεί να απορροφήσει τεράστια κεφάλαια, αρκεί να υπάρχουν ιδέες και άνθρωποι να τις υπηρετήσουν», καταλήγει ο Θέμης Μακρής.

Διαβάστε ακόμη   

Τα πανεπιστήμια που «γεννούν» δισεκατομμυριούχους – Ποιο βρίσκεται στην κορυφή (λίστα)

Μόνο 519 επιχειρήσεις εφαρμόζουν εξαήμερη εργασία

Στο στόχαστρο της εφορίας οι «μαϊμού» φορολογικοί μετανάστες 

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα