Ο καλός ο καπετάνιος στις φουρτούνες φαίνεται, λέει ο θυμόσοφος λαός μας. Και αυτές δεν έλειψαν από την οικονομική ζωή της χώρας τα τελευταία δέκα χρόνια. Για τον πρώην υποπλοίαρχο του Εμπορικού Ναυτικού Αντώνη Ζάβαλο, όμως, αυτές οι φουρτούνες ήταν που τον έκαναν να ξεχωρίσει από τους υπόλοιπους στον χώρο της χάρτινης
συσκευασίας όπου τελικά έριξε άγκυρα πριν από 35 χρόνια.
Αυτοδημιούργητος επιχειρηματίας, ο κ. Ζάβαλος έχει καταφέρει σήμερα με την εταιρεία του ΖΑΒΑΛΟΣ – Cartontec Α.Ε., που εδρεύει στη Λάρισα, να θεωρείται από τους μεγαλύτερους παίκτες σε έναν κλάδο που διαρκώς εξελίσσεται μαζί με τις νέες τάσεις της εφοδιαστικής αλυσίδας και στον οποίο υπήρξαν τεράστιες ανακατατάξεις τα
προηγούμενα χρόνια. Πολλές εταιρείες «έσκασαν» υπό το βάρος των δανείων τους και την έλλειψη ρευστότητας ενώ άλλες εξαγοράστηκαν – κυρίως από πολυεθνικούς ομίλους εξ ανατολών.

Το μυστικό του; Χρηστή διαχείριση, κυρίως στα χρόνια της ευμάρειας, όρεξη για δουλειά, ανταπόκριση στις ανάγκες των πελατών, ποιοτικά προϊόντα και υπηρεσίες σε καλές τιμές, διορατικότητα και διαρκείς επενδύσεις.

«Οι επενδύσεις πάντα αποτελούσαν και αποτελούν κρίσιμο στοιχείο για την εξέλιξη της εταιρείας», λέει στο «business stories» ο κ. Ζάβαλος, ιδιοκτήτης και πρόεδρος της ΖΑΒΑΛΟΣ – Cartontec. «Ακόμη και τώρα, εν μέσω του κορωνοϊού, συνεχίζουμε την εκτέλεση ενός σημαντικού επενδυτικού προγράμματος που ξεκινήσαμε πέρυσι τον Ιούνιο, ύψους 4,5 εκατ. ευρώ, σε νέες κτιριακές υποδομές και σύγχρονο μηχανολογικό εξοπλισμό. Υπολογίζουμε ότι έως τον Οκτώβριο θα έχει ολοκληρωθεί η επένδυση». Με αυτήν ο κ. Ζάβαλος υπολογίζει ότι η παραγωγική δυναμικότητα της Cartontec θα μπορέσει να αυξηθεί 30%-40% τα επόμενα χρόνια, κρατώντας όμως σταθερό το λειτουργικό κόστος της.

Οι νέες ανάγκες των πελατών

«Το μείζον όμως και βασική στόχευσή μας είναι να διαθέτουμε το κατάλληλο προϊόν πάνω στις νέες ανάγκες των πελατών μας και της αγοράς συνολικά. Αυτό που θα μπορούν εν ολίγοις να δουλεύουν στις δικές τους αυτόματες γραμμές παραγωγής», προσθέτει. Εξάλλου, όπως σημειώνει, η χάρτινη συσκευασία εξελίσσεται ακολουθώντας πάντα τις επιταγές των σύγχρονων αναγκών και της διευκόλυνσης της εφοδιαστικής αλυσίδας. Γι’ αυτό και δεν τέθηκε καν θέμα να παγώσει έστω προσωρινά η επένδυση, με δεδομένο ότι το lockdown της αγοράς επηρέασε και τη χάρτινη συσκευασία δημιουργώντας αβεβαιότητα για το επόμενο χρονικό διάστημα.

«Από τα μέσα Μάρτη και μετά είχαμε μείωση των παραγγελιών μας κατά 20% με 25%, αφού και οι πελάτες μας επηρεάστηκαν από το lockdown. Συνολικά, όσοι δεν πουλούσαν στα ράφια των σούπερ μάρκετ επηρεάστηκαν. Ειδικά γι’ αυτούς που απευθύνονταν στην εστίαση το πλήγμα ήταν μεγάλο», λέει ο κ. Ζάβαλος.

«Θα περίμενε κανείς με την έκρηξη των διαδικτυακών πωλήσεων να ενισχυθεί και η ανάγκη για χάρτινες συσκευασίες και χαρτοκιβώτια», παρατηρούμε. «Εν μέρει υπήρξε», απαντά ο κ. Ζάβαλος. «Υπήρξαν περιπτώσεις πελατών μας που είδαν τις πωλήσεις τους να αυξάνονται διαδικτυακά, όπως μία εταιρεία που κατασκευάζει ποδήλατα. Ωστόσο οι όγκοι δεν ήταν τέτοιοι ώστε να αναπληρώσουν τις απώλειες που είχαμε από την αγορά γενικά. Ελπίζω από τον επόμενο μήνα να επανέλθουμε σε μια κανονικότητα», προσθέτει.

Πάντως, καθ’ όλη τη διάρκεια αυτής της περιόδου η Cartontec από επιλογή του κ. Ζάβαλου δεν έκανε χρήση των ευνοϊκών μέτρων που έλαβε η κυβέρνηση. «Ούτε καθυστερήσαμε πληρωμές επιταγών μας, ούτε αναστείλαμε συμβάσεις κι ας έπεσε η δουλειά. Επιλέξαμε οι άνθρωποί μας να μην έχουν μείωση στο εισόδημά τους και απλώς ζητήσαμε σταδιακά ένας μικρός αριθμός να λαμβάνει ανά εβδομάδα μέρος της κανονικής του άδειας», σημειώνει.

Η βασική γκάμα των προϊόντων της Cartontec είναι τα χαρτοκιβώτια όλων των ειδών προς βιομηχανική χρήση. «Παράγουμε κάθε είδους χαρτοκιβώτιο που χρειάζεται για τη μεταφορά προϊόντων, έχοντας πελάτες από γαλακτοβιομηχανίες και εταιρείες αλλαντικών μέχρι ποτοποιίες, εταιρείες ζυμαρικών, κονσερβών κ.ο.κ. Επίσης φτιάχνουμε χαρτοκιβώτια που εκτίθενται στο ράφι και το ψυγείο. Είναι μια τάση που ξεκίνησε από τα λεγόμενα discount σούπερ μάρκετ και πλέον θα τα δει κανείς και στα άλλα καταστήματα. Αυτά αναπτύσσονται διαρκώς και, όπως καταλαβαίνετε, αποτελούν συσκευασίες με καλές επιφάνειες και εκτυπώσεις ώστε αφενός να αντέχουν, π.χ., την υγρασία, αφετέρου να είναι όμορφα στο μάτι του καταναλωτή», επισημαίνει ο κ. Ζάβαλος.

Στο πελατολόγιο της Cartontec συμπεριλαμβάνονται πολλές γνωστές εταιρείες, από τις Μέλισσα Κίκιζας, Σαράντης και Γιώτης έως τις Υφαντής, Ηπειρος ΑΕΒΕ, Παλίρροια, Mikel και πολλές ακόμα.

«Με τους πελάτες μας έχουμε αναπτύξει μακροχρόνιους δεσμούς. Και γνωρίζοντας ότι ο ανταγωνισμός στην αγορά είναι μεγάλος, προσπαθούμε πάντα να είμαστε δίπλα τους και να εξυπηρετούμε με ακρίβεια τα στάνταρ που θέτει ο καθένας», τονίζει ο κ. Ζάβαλος.

Ο ανταγωνισμός

Επισημαίνει δε ότι ο ανταγωνισμός, που ήταν ήδη μεγάλος, μετά τον κορωνοϊό γίνεται ακόμα μεγαλύτερος. «Δυστυχώς υπάρχουν πολλές εταιρείες που θέλουν να εμφανίσουν όγκους πωλήσεων, συνήθως είναι μέλη πολυεθνικών, και ας γράφουν ζημίες σε διαδοχικές χρήσεις. Για εμένα αυτό είναι αθέμιτος ανταγωνισμός και δυστυχώς, όπως το βλέπω, θα ενταθεί ακόμα περισσότερο».

Ακόμα και έτσι, πάντως, η Cartontec καταφέρνει να διευρύνει το μερίδιό της στην αγορά και να παραμένει οικονομικά υγιής.
«Το 2019 είχαμε αύξηση του όγκου των πωλήσεών μας κατά 25% φτάνοντας σε αξία τα 17 εκατ. ευρώ και παραμένοντας σε τροχιά κερδοφορίας. Χαρακτηριστικά, τα EBITDA αυξήθηκαν στα 3 εκατ. ευρώ από 2,2 εκατ. έναν χρόνο πριν και τα προ φόρων κέρδη 30%», λέει ο κ. Ζάβαλος. Σημειωτέον ότι με βάση τις τελευταίες δημοσιευμένες οικονομικές καταστάσεις η Cartontec είχε το 2018 κύκλο εργασιών 14,2 εκατ. ευρώ, προ τόκων και φόρων κέρδη 1,37 εκατ. ευρώ και καθαρή κερδοφορία 782.500 ευρώ.
Το σύνολο των υποχρεώσεών της ήταν 7,74 εκατ. ευρώ και η καθαρή της θέση 7,18 εκατ. ευρώ. Περίπου το 5% των πωλήσεων της εταιρείας αφορούν άμεσες εξαγωγές σε Σκόπια και Αλβανία. Λόγω του φθηνού προϊόντος, πάντως, ο κ. Ζάβαλος αναγνωρίζει ότι ευρείας κλίμακας εξαγωγές δεν μπορούν να γίνουν λόγω των ακριβών μεταφορικών.

Για φέτος; «Προβλέψεις δεν μπορούν να γίνουν. Αν μου υποβάλατε αυτή την ερώτηση στις αρχές της χρονιάς θα σας έλεγα για μια εκτιμώμενη ετήσια αύξηση γύρω στο 20%. Τώρα, εφόσον δεν υπάρξει νέο κύμα που θα ξανακλείσει την αγορά, ίσως καταφέρουμε να πιάσουμε τα περσινά μεγέθη. Εξάλλου με όλα αυτά που κάνουμε, όπως η σημαντική επένδυση που τρέχουμε, νομίζω ότι η επόμενη μέρα θα μας βρει έτοιμους», αναφέρει ο πρόεδρος της ΖΑΒΑΛΟΣ – Cartontec.

Το ίδιο εξάλλου είχε φροντίσει να κάνει και πριν από τη μεγάλη κρίση στη χώρα, το 2009. Δύο χρόνια νωρίτερα η Cartontec είχε επενδύσει σε μηχανολογικό εξοπλισμό ώστε να παράγει μόνη της το αναγκαίο χαρτόνι για τα προϊόντα της και να μπορεί να έχει μεγάλη ευελιξία.

«Για εμάς η κρίση εξελίχθηκε σε μια μεγάλη ευκαιρία. Οι λόγοι; Αφενός μεγάλες επιχειρήσεις του κλάδου δεν άντεξαν επειδή βασίστηκαν σε πήλινα πόδια, οπότε μας δόθηκε μεγαλύτερος χώρος στην αγορά. Επειτα, το να μπορούμε να φτιάχνουμε το δικό μας χαρτί ενίσχυσε την αξιοπιστία μας σε μια εποχή όπου λόγω των συνθηκών εταιρείες του χώρου δεν μπορούσαν να εξυπηρετήσουν έγκαιρα τους πελάτες τους», λέει ο κ. Ζάβαλος.

Ετσι η Cartontec μέσα στη δύσκολη δεκαετία για τη χώρα κατάφερε να διπλασιάσει τον τζίρο της και να μετρά πλέον 95 εργαζομένους στο εργοστάσιό της στη Λάρισα και στα γραφεία των Αθηνών και της Θεσσαλονίκης. Το στρατηγικό σχέδιο του κ. Ζάβαλου; «Να γινόμαστε όσο το δυνατόν καλύτεροι, πιο ανταγωνιστικοί, να βελτιώνουμε το σέρβις και τη σχέση με τους πελάτες μας. Η συσκευασία εξελίσσεται. Ετσι, καθώς σύντομα θα έχουμε ζήτηση σε προϊόντα με ψηφιακή εκτύπωση θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι. Ο στόχος παραμένει ένας, να είμαστε στην αιχμή της αγοράς».
Η Cartontec έγινε σχετικά πρόσφατα μέλος της πρωτοβουλίας ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ. Ρωτάμε γιατί. «Είναι μια θετική πρωτοβουλία και καταδεικνύει και την ουσία του επιχειρείν. Γίνεται για να βγάλει λεφτά ο Ζάβαλος και ο κάθε Ζάβαλος; Οχι, βέβαια. Το κέρδος είναι κινητήριος δύναμη για μια επιχείρηση. Από εκεί και πέρα επενδύει στην Ελλάδα, δημιουργεί θέσεις εργασίας, προσφέρει στους εργαζομένους της, συνεισφέρει στα κρατικά ταμεία και
αναπτύσσεται επιστρέφοντας σημαντικές υπεραξίες. Είναι ένα ευρύτερο κοινωνικό φαινόμενο», υπογραμμίζει.
Ο ίδιος, άλλωστε, το ξέρει καλά αφού δημιούργησε την Cartontec από το μηδέν και ας ξεκίνησε να γίνει πλοίαρχος του Εμπορικού Ναυτικού. «Μετά τη σχολή στην Κύμη ταξίδεψα περίπου για επτά χρόνια φτάνοντας στη θέση του υποπλοιάρχου. Στα μέσα του ‘80 κάποιοι φίλοι μου στη Λάρισα ήθελαν να ξεκινήσουν μια βιοτεχνία χαρτοκιβωτίων
και μου ζήτησαν να συνδράμω στο εγχείρημα. Ετσι παράτησα τη θάλασσα και ήρθα στη Λάρισα από την Αθήνα. Η συνεργασία τελικά δεν είχε μέλλον, γι’ αυτό και αποφάσισα να κάνω κάτι δικό μου. Το 1991, λοιπόν, ίδρυσα τη ΖΑΒΑΛΟΣ – Cartontec Α.Ε. με αρχική δραστηριότητα την κατασκευή παρελκόμενων χαρτοκιβωτίων, διαχωριστικά φιαλών (κυψέλες) και διαχωριστικά παλετών. Το 1992 στραφήκαμε στην κατασκευή χαρτοκιβωτίων και έναν χρόνο αργότερα μεταφερθήκαμε σε ιδιόκτητες εγκαταστάσεις στην περιοχή του Μόδεστου Λάρισας σε μια έκταση 12.000 τ.μ. Εκτοτε, ακολουθώντας μια αλματώδη ανάπτυξη, δεν σταματήσαμε να επενδύουμε διαρκώς σε νέα μηχανήματα και νέες εγκαταστάσεις μεγαλώνοντας βήμα-βήμα».
Την τελευταία πενταετία δέχτηκε δύο προτάσεις εξαγοράς της οικογενειακής επιχείρησης. «Αρνήθηκα αμέσως», απαντά ο κ. Ζάβαλος. Ούτως ή άλλως, για τον ίδιο, η Cartontec αποτελεί επίτευγμα ζωής. Το μυστικό της επιτυχίας;
«Η Αυτού Μεγαλειότης, ο πελάτης μας», απαντά. «Ο,τι καταφέραμε έγινε γιατί καλύψαμε ανάγκες πελατών. Aρα
η αφοσίωση στη δουλειά και η προσαρμογή της ώστε να καλύψει τις ανάγκες των πελατών είναι ο ακρογωνιαίος λίθος για να πάει καλά μια επιχείρηση. Και φυσικά, με μέτρο ο δανεισμός και καλό timing οι επενδύσεις».