Περίπου ένας στους πέντε θανάτους από καρδιαγγειακά νοσήματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση συνδέεται άμεσα με το περιβάλλον, την ατμοσφαιρική ρύπανση, τις ακραίες θερμοκρασίες και την έκθεση σε τοξικές ουσίες. Παρά το δυσοίωνο αυτό στοιχείο, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι οι περισσότεροι από αυτούς τους κινδύνους μπορούν να προληφθούν, εφόσον εφαρμοστούν στοχευμένες πολιτικές.
Αυτό προκύπτει από τη νέα έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (EEA), η οποία τονίζει πως η αποτελεσματική περιβαλλοντική πολιτική μπορεί να προστατεύσει εκατομμύρια πολίτες και να μειώσει δραστικά τα περιστατικά καρδιακών παθήσεων στην Ευρώπη.
Το βαρύ αποτύπωμα των καρδιαγγειακών νοσημάτων
Τα καρδιαγγειακά νοσήματα εξακολουθούν να αποτελούν την κυριότερη αιτία θανάτου στην Ε.Ε.. Μόνο το 2022, περισσότερα από 1,7 εκατομμύρια άτομα έχασαν τη ζωή τους – ποσοστό που αντιστοιχεί σε περίπου ένα τρίτο όλων των θανάτων εκείνης της χρονιάς.
Από αυτούς, το 18% σχετίζεται άμεσα με περιβαλλοντικούς παράγοντες, ενώ περισσότερα από 6 εκατομμύρια νέα περιστατικά καταγράφονται ετησίως. Το οικονομικό κόστος για την Ευρώπη φτάνει τα 282 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, σύμφωνα με την έκθεση του EEA με τίτλο «Πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων μέσω ενός υγιούς περιβάλλοντος».
Παρότι οι παράγοντες όπως η ηλικία ή η κληρονομικότητα δεν μπορούν να τροποποιηθούν, άλλοι —όπως οι περιβαλλοντικοί και συμπεριφορικοί— μπορούν να αντιμετωπιστούν με συνεκτικές πολιτικές.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη αποδείξει ότι η δράση αποδίδει. Οι προσπάθειες για μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης έχουν οδηγήσει σε σημαντική μείωση πρόωρων θανάτων. Σύμφωνα με τον EEA, η Ε.Ε. βρίσκεται ήδη σε πορεία επίτευξης του στόχου του Σχεδίου Δράσης για Μηδενική Ρύπανση, που προβλέπει μείωση κατά 55% των πρόωρων θανάτων λόγω ρύπανσης έως το 2030, σε σχέση με το 2005.
Το υπό διαμόρφωση ευρωπαϊκό σχέδιο για την καρδιαγγειακή υγεία προσφέρει τώρα την ευκαιρία να ενσωματωθούν οι περιβαλλοντικοί παράγοντες στον πυρήνα της δημόσιας υγείας.
Η έκθεση του EEA εντοπίζει πέντε βασικούς παράγοντες που επιβαρύνουν την καρδιαγγειακή υγεία:
- Ατμοσφαιρική ρύπανση
- Ακραίες θερμοκρασίες και καιρικά φαινόμενα
- Θόρυβος από τις μεταφορές
- Έκθεση σε τοξικές χημικές ουσίες, όπως βαρέα μέταλλα ή ενώσεις που διαταράσσουν το ενδοκρινικό σύστημα
Η Οδηγία για την Ποιότητα του Ατμοσφαιρικού Αέρα αποτελεί παράδειγμα πολιτικής που μπορεί να μειώσει ουσιαστικά τη ρύπανση και, κατ’ επέκταση, τον κίνδυνο για καρδιοπάθειες, εναρμονίζοντας τα ευρωπαϊκά πρότυπα με τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ).
Ο Οργανισμός προτείνει ένα πλέγμα δράσεων για τη μείωση των περιβαλλοντικών κινδύνων, όπως:
- Περιορισμό του θορύβου από τις μεταφορές και τα αστικά κέντρα.
- Αυστηρότερους κανονισμούς για τα χημικά προϊόντα, με ταχύτερη απόσυρση των καρδιοτοξικών ουσιών.
- Προσαρμογή των συστημάτων υγείας στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, μέσω μηχανισμών έγκαιρης προειδοποίησης και ειδικής μέριμνας για ευάλωτους πολίτες.
- Εκπαίδευση επαγγελματιών υγείας με ενσωμάτωση περιβαλλοντικών θεμάτων στα προγράμματα σπουδών.
- Ενημέρωση του κοινού για τους περιβαλλοντικούς κινδύνους και ενθάρρυνση υγιεινών συνηθειών.
- Ανάπτυξη πράσινων υποδομών – πάρκα, πράσινοι διάδρομοι, αστικοί υδάτινοι χώροι – που μειώνουν τη ρύπανση και ενισχύουν τη σωματική δραστηριότητα.
- Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη φιλοσοφία της «Μίας Υγείας» (One Health), που αντιμετωπίζει την υγεία ανθρώπων, ζώων και οικοσυστημάτων ως αλληλένδετη και απαραίτητη προϋπόθεση για βιώσιμη ανάπτυξη.
Η νέα έκθεση υπογραμμίζει ότι η πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων δεν είναι μόνο ιατρικό ζήτημα, αλλά και περιβαλλοντική προτεραιότητα. Η ενίσχυση των πολιτικών καθαρής ενέργειας, των βιώσιμων πόλεων και της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης μπορεί να μειώσει αισθητά το βάρος των καρδιοπαθειών τις επόμενες δεκαετίες.
Διαβάστε ακόμη
AI, Nvidia και dot-com déjà vu: Οι νέες ανησυχίες του Mr. Big Short (tweet)
Η θεωρία του βάζου με τις μπίλιες: Πώς χτίζουμε την εμπιστοσύνη με τους άλλους
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα