Λίγες μόλις ημέρες πριν από την κλιματική σύνοδο COP30 στο Μπελέμ της Βραζιλίας, η νέα έκθεση του Προγράμματος Περιβάλλοντος του ΟΗΕ (UNEP) αποκαλύπτει ότι το χάσμα ανάμεσα στις δεσμεύσεις των χωρών και στους παγκόσμιους στόχους εκπομπών παραμένει τεράστιο. Παρά τη μερική πρόοδο από το 2015, ο κόσμος εξακολουθεί να κινείται προς μια επικίνδυνη υπέρβαση των 1,5 βαθμών Κελσίου μέσα στις επόμενες δεκαετίες.
Η ετήσια έκθεση UNEP Emissions Gap Report εξετάζει τη διαφορά μεταξύ των σημερινών δεσμεύσεων και των επιπέδων εκπομπών που απαιτούνται για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Σύμφωνα με τα ευρήματα, μόνο 60 χώρες που αντιπροσωπεύουν το 63% των παγκόσμιων εκπομπών είχαν υποβάλει ή ανακοινώσει νέες Εθνικά Καθορισμένες Συνεισφορές (NDCs) με στόχους για το 2035 έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2025.
Αν όλες οι δεσμεύσεις εφαρμοστούν πλήρως, η παγκόσμια θερμοκρασία θα αυξηθεί κατά 2,3 έως 2,5 βαθμούς Κελσίου μέχρι το τέλος του αιώνα, ενώ με τις σημερινές πολιτικές η αύξηση εκτιμάται σε 2,8 βαθμούς.
Πέρυσι, οι αντίστοιχες προβλέψεις ήταν 2,6–2,8°C και 3,1°C, γεγονός που δείχνει μικρή μόνο βελτίωση.
«Αυτό είναι πρόοδος — αλλά σε καμία περίπτωση αρκετή», δήλωσε σε βιντεοσκοπημένο μήνυμα του ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες. «Οι σημερινές δεσμεύσεις εξακολουθούν να δείχνουν κατάρρευση του κλίματος».
Οι συντάκτες της έκθεσης αναγνωρίζουν ότι μέρος αυτής της προόδου οφείλεται σε μεθοδολογικές αλλαγές, ενώ επισημαίνουν ότι με την αποχώρηση των Ηνωμένων Πολιτειών από τη Συνθήκη του Παρισιού για το Κλίμα, τον Ιανουάριο, περίπου 0,1°C αυτής της “βελτίωσης” θα ακυρωθεί, με αποτέλεσμα οι νέες δεσμεύσεις να έχουν «ελάχιστο πραγματικό αποτέλεσμα».
Η έκθεση τονίζει ότι ο ρυθμός μείωσης των εκπομπών που απαιτείται είναι τόσο μεγάλος και ο χρόνος τόσο περιορισμένος, ώστε η υπέρβαση του ορίου του 1,5°C είναι πλέον αναπόφευκτη μέσα στην επόμενη δεκαετία. Μόνο επιθετική δράση θα μπορούσε να καθυστερήσει, αλλά όχι να αποτρέψει εντελώς, αυτή την εξέλιξη.
«Οι χώρες είχαν τρεις ευκαιρίες να τηρήσουν τις δεσμεύσεις της Συνθήκης του Παρισιού και κάθε φορά απέτυχαν», τόνισε η Ίνγκερ Άντερσεν, εκτελεστική διευθύντρια του UNEP. «Χρειάζονται πρωτοφανείς μειώσεις εκπομπών σε ένα ολοένα στενότερο χρονικό παράθυρο και σε μια όλο και πιο περίπλοκη γεωπολιτική συγκυρία».
Η Άντερσεν πρόσθεσε ότι υπάρχουν δοκιμασμένες λύσεις, από τη ραγδαία ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μέχρι τη μείωση των εκπομπών μεθανίου, και κάλεσε τις κυβερνήσεις να «επενδύσουν ολοκληρωτικά στην πράσινη μετάβαση».
Η έκθεση εξετάζει πολιτικές και στοιχεία για μεγάλες οικονομίες όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Κίνα, οι ΗΠΑ και η Ινδία. Η ΕΕ στοχεύει σε μείωση των καθαρών εκπομπών κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030 και 66%-72% έως το 2035 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990.
Από τους έξι μεγαλύτερους ρυπαντές — Κίνα, ΗΠΑ, Ινδία, ΕΕ, Ρωσία και Ινδονησία — μόνο η Ευρωπαϊκή Ένωση κατέγραψε μείωση εκπομπών το 2024, κατά 2,1%.
Σύμφωνα με την έκθεση, με τις σημερινές πολιτικές, οι εκπομπές των χωρών του G20 θα μειωθούν κατά περίπου 2 δισεκατομμύρια τόνους CO₂ έως το 2035 σε σχέση με το 2030, με τη Κίνα να συμβάλλει περισσότερο, ακολουθούμενη από την ΕΕ.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση χαρακτηρίζεται ως «πιθανό να επιτύχει τους στόχους της με τις υφιστάμενες πολιτικές», μαζί με την Κίνα, την Ινδία, την Τουρκία και το Μεξικό.
Διαβάστε ακόμη
Γιατί οι τράπεζες περιορίζουν τις προμήθειες των servicers (πίνακας)
Από την αιγυπτιακή έρημο, στην ευρωπαϊκή πρίζα: Το GREGY αλλάζει τον ενεργειακό χάρτη της Μεσογείου
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα