Μια «εργαλειοθήκη» για την αντιμετώπιση της ραγδαίας αύξησης της τιμής του φυσικού αερίου και της ενέργειας παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ώστε να προσφέρει στα κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης μια σειρά προτάσεων για να μετριάσουν τις συνέπειες σε καταναλωτές και επιχειρήσεις. Η αύξηση του κόστους του φυσικού αερίου και της ενέργειας έχει σημάνει συναγερμό στην ΕΕ, τόσο σε επίπεδο κρατών – μελών (Συμβούλιο της ΕΕ), όσο και στα θεσμικά όργανα, ήτοι Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αρκετά κράτη – μέλη, όπως η Γαλλία, η Ισπανία, η Ελλάδα και η Ιταλία ζητούν κοινές, ευρωπαϊκές λύσεις, ενώ ορισμένα άλλα κράτη – μέλη όπως το Λουξεμβούργο, το Βέλγιο και η Γερμανία, θεωρούν ότι το ζήτημα θα είναι προσωρινό και δεν απαιτούνται ισχυρές παρεμβάσεις στην αγορά ενέργειας.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφέρθηκε στους λόγους της αύξησης των τιμών την ενέργεια, και τονίζει ότι οι τιμές χονδρικής φυσικού αερίου είναι πιθανό να παραμείνουν υψηλές κατά τους χειμερινούς μήνες και να πέσουν την Άνοιξη, όταν αναμένεται να σταθεροποιηθεί η κατάσταση. Οι τιμές θα παραμείνουν, ωστόσο, υψηλότερες από τον μέσο όρο των προηγούμενων ετών.
Η Επίτροπος Ενέργειας Κάντρι Σίμσον αναφέρθηκε σε μια σειρά μέτρων, βραχυπρόθεσμα, ενδιάμεσα και μακροπρόθεσμα, αρκετά εκ των οποίων εφαρμόζουν ήδη ορισμένα κράτη – μέλη, παράλληλα με την υπό εξέταση πρόταση για κοινή αγορά φυσικού αερίου από την Επιτροπή, στο παράδειγμα της κοινής αγοράς εμβολίων.
Βραχυπρόθεσμα μέτρα
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει στα κράτη – μέλη να προχωρήσουν σε μείωση φόρων και να επιδοτήσουν τις επιχειρήσεις και τις βιομηχανίες που έχουν πληγεί από την αύξηση του κόστους στην ενέργεια, κάτι που για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα δεν θα θεωρείται ως παραβίαση των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις της ΕΕ. Οι εθνικές κυβερνήσεις θα μπορούν επίσης να λάβουν στοχευμένα μέτρα, όπως την παροχή Voucher, που θα χρηματοδοτούνται με έσοδα από το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών (ETS), στους πιο ευάλωτους καταναλωτές, ενώ τα κράτη – μέλη θα μπορούν να περάσουν νομοθεσίες με τις οποίες θα απαγορεύουν τη διακοπή του ρεύματος σε καταναλωτές που αδυνατούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς ενέργειας.
Συγκεκριμένα:
- Παροχή έκτακτης στήριξης του εισοδήματος για ευάλωτους καταναλωτές, για παράδειγμα μέσω κουπονιών ή μερικών πληρωμών λογαριασμών, τα οποία μπορούν να χρηματοδοτηθούν από από το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών (ETS)
- Προσωρινές αναβολές στην πληρωμή λογαριασμών
- Παροχή προσωρινών, στοχευμένων μειώσεων των φορολογικών συντελεστών για τα ευάλωτα νοικοκυριά.
- Παροχή βοήθειας σε εταιρείες ή βιομηχανίες, σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις.
- Ενίσχυση της διεθνούς ενεργειακής προβολής για τη διασφάλιση της διαφάνειας, της ρευστότητας και της ευελιξίας των διεθνών αγορών.
- Έρευνες για πιθανές πρακτικές αθέμιτου ανταγωνισμού
- Διευκόλυνση ευρύτερης πρόσβασης σε συμφωνίες αγοράς ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα εξετάσει την πιθανότητα κοινής προμήθειας φυσικού αερίου – στο παράδειγμα των εμβολίων– ωστε η ΕΕ να έχει μεγαλύτερη διαπραγματευτική δύναμη όταν πρόκειται για χώρες όπως η Ρωσία. Περισσότερες αποφάσεις αναμένεται να ληφθούν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ) που θα διεξαχθεί την 21η και 22α Οκτωβρίου.
Μεσοπρόθεσμα μέτρα
Πρόκειται για περαιτέρω στήριξη στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με το σκεπτικό ότι όσο αυξάνονται οι επενδύσεις σε αυτόν τον τομέα, τόσο λιγότερο θα εξαρτώνται οι καταναλωτές από τις ασταθείς τιμές των ορυκτών καυσίμων. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να γίνει με ταχύτερες αδειοδοτήσεις για επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας εντός της ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσπαθεί να μην εκτροχιαστεί η πορεία της ΕΕ για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, λόγω της αύξησης τους κόστους της ενέργειας.
Συγκεκριμένα
- Ενίσχυση των επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ανακαινίσεις για καλύτερη ενεργειακή απόδοση και επιτάχυνση των δημοπρασιών και διαδικασιών αδειοδότησης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
- Ανάπτυξη της δυνατότητας αποθήκευσης ενέργειας
- Να εξεταστεί το ενδεχόμενο αναθεώρησης του κανονισμού εφοδιασμού για να διασφαλιστεί η καλύτερη χρήση και λειτουργία των αποθεμάτων αερίου στην Ευρώπη ·
- Να διερευνηθούν τα πιθανά οφέλη των εθελοντικών κοινών προμηθειών από τα κράτη μέλη των αποθεμάτων φυσικού αερίου
- Ενίσχυση του ρόλου των καταναλωτών στην αγορά ενέργειας, ώστε να μπορούν ευκολότερα να επιλέγουν και να αλλάζουν παρόχους και προμηθευτές, να παράγουν τη δική τους ηλεκτρική ενέργεια και να συμμετέχουν σε ενεργειακές κοινότητες.
- Μια πρόταση, έως τον Δεκέμβριο του 2021, εκ μέρους του Συμβουλίου που θα παρέχει περαιτέρω καθοδήγηση στα κράτη μέλη σχετικά με τον καλύτερο τρόπο αντιμετώπισης των κοινωνικών και εργασιακών πτυχών της πράσινης μετάβασης
Το ζήτημα της πυρηνικής ενέργειας
Παράλληλα δέκα κράτη – μέλη της ΕΕ με επικεφαλής της Γαλλία, η οποία καλύπτει το 70% των αναγκών της από πυρηνικά εργοστάσια, αλλά και την Πολωνία, ζήτησαν από την Επιτροπή να αναγνωρίσει την πυρηνική ενέργεια ως πηγή ενέργειας χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, η οποία θα πρέπει να αποτελέσει μέρος της πολυετούς μετάβασης της ΕΕ προς την κλιματική ουδετερότητα. Ωστόσο άλλα κράτη μέλη, όπως η Γερμανία, η Ισπανία και η Δανία αρνούνται κατηγορηματικά ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Τα πυρηνικά εργοστάσια παράγουν πάνω από το 26% της ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώνεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ το φυσικό αέριο που εισάγεται κυρίως από τη Ρωσία και δευτερευόντως από την Νορβηγία, παρέχει το 25% περίπου της ηλεκτρικής ενέργειας που χρειάζεται η ΕΕ.
Οι συζητήσεις αναμένονται δύσκολες, καθώς τα 10 αυτά κράτη – μέλη (Γαλλία, Βουλγαρία, Κροατία, Τσεχία, Φινλανδία, Ουγγαρία, Πολωνία, Σλοβακία, Σλοβενία και Ρουμανία) μπορούν να εξασφαλίσουν την λεγόμενη μειοψηφία αρνησικυρίας στο Συμβούλιο της ΕΕ, μπλοκάροντας την υιοθέτηση κάποιας πρότασης.
Διαβάστε ακόμη:
Koμισιόν: Οι τιμές ενέργειας θα παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα και το επόμενο 6μηνο
REDS: Εξετάζει project για κατοικίες στο Κτήμα Καμπά στην Κάντζα
Σκρέκας: Η μείωση των Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας θα φέρει όφελος €1,1 δισ. την επόμενη τετραετία