Προειδοποιήσεις των ΔΝΤ και ΟΟΣΑ για καταστροφικές συνέπειες στη βρετανική οικονομία – «Κτίζουν τείχη» οι κεντρικές τράπεζες για να προστατεύσουν το χρηματοπιστωτικό σύστημα – Πλήρη αναταραχή των πολιτικών ισορροπιών φοβούνται οι Βρυξέλλες

της Σοφίας Ζαφείρη

«Βουτιά» της στερλίνας έναντι ευρώ και δολαρίου. Στροφή σε υφεσιακή πορεία για τη βρετανική οικονομία, με συρρίκνωση της απόλυτης αξίας του ΑΕΠ σε μακροχρόνιο ορίζοντα. Αύξηση της ανεργίας, διεύρυνση των ελλειμμάτων και φυγή κορυφαίων εταιρειών, που ως σήμερα είχαν έδρα το Λονδίνο.

Τα παραπάνω είναι ορισμένα από τα σαφώς δυσάρεστα συμπεράσματα στα οποία κατέληξε το ΔΝΤ στην τελευταία έκθεσή του για τη βρετανική οικονομία και θα καταστούν πραγματικότητα εφόσον τελικώς επικρατήσει το Brexit στο δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου.

Από την πλευρά του ο ΟΟΣΑ εκτίμησε ότι έξοδος της Βρετανίας από την Ε.Ε. θα «αφαιρέσει», έως το 2019, περί του 1% από τη συνολική αξία της οικονομίας της Ε.Ε, με την κορυφαία οικονομολόγο του Cathrine Mann να τονίζει ότι μία έξοδος θα είναι κάτι «άσχημο για τη Βρετανία, άσχημο για την Ε.Ε. και άσχημο για την παγκόσμια οικονομία».

Το τραγικό συμβάν με τη δολοφονία της βουλευτού του Εργατικού Κόμματος, Τζο Κοξ, μοιάζει, τουλάχιστον προς στιγμήν, να αλλάζει το κλίμα, τουλάχιστον σε δημοσκοπικό επίπεδο, με το επονομαζόμενο Bremain να προηγείται έναντι του Brexit.

Ενδεχόμενη, όμως, επικράτηση του Brexit δεν θα πλήξει μόνο οικονομικά τόσο την Ε.Ε. όσο και την Ευρωζώνη αλλά και σε πολιτικό επίπεδο, ακόμη και εάν ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Β. Σόιμπλε, δήλωσε πρόσφατα ότι «η Ε.Ε. είναι θωρακισμένη έναντι ενός Brexit», ενώ σε ανάλογου τύπου δηλώσεις προχώρησε και ο πρόεδρος του Eurogroup, Γερούν Ντάισελμπλουμ.

Περισσότερο απαισιόδοξος, πάντως, εμφανίστηκε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, ο οποίος σε συνέντευξή του την περασμένη εβδομάδα δεν δίστασε να δηλώσει πως ««φοβάμαι ότι το Brexit μπορεί να είναι η αρχή του τέλους όχι μόνο για την Ε.Ε. αλλά και για ολόκληρο τον δυτικό πολιτικό πολιτισμό». Και το πιθανότερο είναι ότι έχει δίκιο.

Η βρετανική οικονομία είναι η δεύτερη μεγαλύτερη στην Ε.Ε., μετά τη γερμανική, με τη χώρα να διαθέτει, ούτως ή άλλως, μια ειδική σχέση με την Ένωση σε αρκετούς τομείς, ενώ έχει δεχθεί, οικειοθελώς να τηρεί ορισμένους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, αναφορικά με τα όρια ελλείμματος και χρέους.

Επί ποδός πολέμου οι κεντρικές τράπεζες

Το πόσο σοβαρή επίπτωση θα έχει για την οικονομία όχι μόνο της Ευρώπης ή της Βρετανίας αλλά της υφηλίου ένα ενδεχόμενο Brexit, αποδεικνύεται περίτρανα από το γεγονός ότι οι κεντρικοί τραπεζίτες βρίσκονται σε απόλυτη επαγρύπνηση.

«Σαφώς πρόκειται για μία εξαιρετικά σημαντική απόφαση τόσο για τη Βρετανία όσο και για την Ευρώπη», έσπευσε να δηλώσει η επικεφαλής της Fed, Τζάνετ Γέλεν, προσθέτοντας ότι «είναι μία απόφαση που θα έχει συνέπειες στις παγκόσμιες αγορές».

Αξιωματούχοι της Εθνικής Τράπεζας της Ελβετίας και της Τράπεζας της Ιαπωνίας έχουν, επίσης, εκφράσει έντονες ανησυχίες, με δεδομένο ότι τόσο το ελβετικό φράγκο όσο και το γεν «χρησιμοποιούνται» ως ασφαλή καταφύγια από τους επενδυτές και επομένως οι συναλλαγματικές αγορές θα βρεθούν σε έναν πρωτόγνωρο κυκεώνα.

Την ίδια ώρα ΕΚΤ και Τράπεζα της Αγγλίας βρίσκονται σε επιφυλακή, με τους επικεφαλής τους Μ. Ντράγκι και Μ. Κάρνεϊ αντιστοίχως έχουν φροντίσει να συναντηθούν την ημέρα του δημοψηφίσματος, με την ΕΚΤ να ξεκαθαρίζει ότι η πρώτη της κίνηση θα είναι να εκδώσει επίσημη ανακοίνωση – πάντα εάν επικρατήσει το Brexit – και τις δύο τράπεζες να δημιουργούν γραμμές ανταλλαγής (swap lines), προκειμένου να μην υπάρξει πρόβλημα στη ροή είτε ευρώ είτε στερλίνας στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα.

Ταυτόχρονα οι κορυφαίοι χρηματοπιστωτικοί όμιλοι έχουν ανακοινώσει ότι οι traders τους, κυρίως στις αγορές συναλλάγματος, θα πρέπει να προετοιμαστούν για… ξενύχτι στις 23 Ιουνίου, προκειμένου να υπάρξει αυτόματη αντίδραση σε περίπτωση που ένα αποτέλεσμα υπέρ του Brexit αναταράξει τον συγκεκριμένο τομέα των αγορών.

Πολιτικές επιπτώσεις και ερωτηματικά

Αν και η οικονομία, η μάλλον το κεφάλαιο, είναι αυτό που κάνει τον κόσμο να γυρίζει, οι επιπτώσεις ενός Brexti δεν αφορούν μόνο τις αγορές ή τον ρυθμό ανάπτυξης. Αφορούν και πολιτικές συνέπειες που μπορεί να προκαλέσει το Brexit, καθώς κορυφαίοι πολιτικοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι μπορεί να δημιουργήσει ένα ντόμινο που μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε διάλυση της Ε.Ε.

Ο βασικός φόβος των Βρυξελλών – ακόμη και εάν δεν εκφράζεται δημόσια – είναι ότι αποχώρηση της Βρετανίας από την Ε.Ε., θα ανοίξει τον ασκό του Αιόλου και θα την ακολουθήσουν και άλλες χώρες, στις οποίες τα επονομαζόμενα ευρωσκεπτικιστικά κόμματα αυξάνουν τη δύναμή τους.