Η στερλίνα και τα βρετανικά κρατικά ομόλογα κινήθηκαν ανοδικά μέσα σε ιδιαίτερα ευμετάβλητο κλίμα, καθώς οι επενδυτές ενέκριναν τη δέσμευση της υπουργού Οικονομικών, Ρέιτσελ Ριβς, για επιστροφή στη δημοσιονομική πειθαρχία με έναν από τους πιο επιθετικούς προϋπολογισμούς των τελευταίων ετών. Τα νέα μέτρα φέρνουν σειρά αυξήσεων σε φόρους συνολικής αξίας 26 δισ. λιρών που μεταφράζονται σε συνολική φορολογική επιβάρυνση της τάξεως του 38% του ΑΕΠ, που είναι ποσοστό ρεκόρ.
Τα βρετανικά ομόλογα και η λίρα πέρασαν από κέρδη σε απώλειες και ξανά σε άνοδο, καθώς οι αγορές ανέλυαν τις λεπτομέρειες του προϋπολογισμού και τις εκτιμήσεις της αρμόδιας αρχής για την πορεία της οικονομίας.
Ωστόσο, η αγορά εστίασε τελικά στην απόφαση της Ριβς να αυξήσει το δημοσιονομικό «μαξιλάρι» ώστε να μην παραβιαστούν οι κανόνες της και στην ανακοίνωση ότι οι εκδόσεις ομολόγων θα είναι τελικά χαμηλότερες από ό,τι αναμενόταν.
Παρότι το Λονδίνο θα αυξήσει τις εκδόσεις ομολόγων τη φετινή δημοσιονομική χρονιά στα 303,7 δις. λίρες (400 δισ. δολάρια), το ποσό αυτό είναι ελαφρώς χαμηλότερο από την εκτίμηση των 308,1 δισ. λιρών που είχαν προβλέψει οι αναλυτές. Οι επενδυτές εξακολουθούν βέβαια να ανησυχούν για τη μεταφορά της εφαρμογής των μέτρων δημοσιονομικής σύσφιξης προς τα επόμενα χρόνια, ωστόσο το σχέδιο θεωρήθηκε τελικά λιγότερο επιθετικό απ’ όσο φοβούνταν οι ομολογιούχοι.
Αντιστοίχως, η λίρα, αφού έχασε έως και 0,3%, επέστρεψε σε ανοδική πορεία άνοδο και κινήθηκε κοντά στο 1,3190 δολάριο, αγγίζοντας το υψηλότερο επίπεδο σχεδόν ενός μήνα. Παράλληλα κατέγραψε άνοδο 0,3% έναντι του ευρώ, φτάνοντας στα 1,141 ευρώ.
Η απόδοση των 10ετών ομολόγων κινήθηκε μεταξύ 4,42% και 4,54%, αποτυπώνοντας τα έντονα «σκαμπανεβάσματα» της αγοράς.
Το σκηνικό της αναταραχής ξεκίνησε όταν το Office for Budget Responsibility —ο δημοσιονομικός επόπτης του κράτους— δημοσίευσε νωρίτερα του αναμενομένου την έκθεσή του. Συνήθως, οι προβλέψεις του δημοσιεύονται αφού η υπουργός ολοκληρώσει την ομιλία της στη Βουλή.
Η έκθεση αποκάλυψε ένα μεγαλύτερο του αναμενομένου δημοσιονομικό περιθώριο στα 22 δισ. λίρες, που επιτρέπει στην κυβέρνηση να μην παραβιάσει έναν βασικό κανόνα της. Παράλληλα, το OBR αναθεώρησε προς τα κάτω τις προβλέψεις για την ανάπτυξη λόγω χαμηλότερης παραγωγικότητας, προβλέποντας υψηλότερο πληθωρισμό και ισχυρότερη αύξηση μισθών.
Η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Κιρ Στάρμερ έχει επιβάλει στον εαυτό της δύο δημοσιονομικούς κανόνες για να πείσει τους επενδυτές ομολόγων. Ο σημαντικότερος είναι ο λεγόμενος κανόνας «σταθερότητας», σύμφωνα με τον οποίο οι κρατικές δαπάνες πρέπει να καλύπτονται από τα φορολογικά έσοδα στη δημοσιονομική χρονιά 2029-2030. Ως αρχή, επιτρέπεται δανεισμός μόνο για επενδύσεις. Ενώ τον Μάρτιο υπήρχε περιθώριο μόλις 9,9 δισ. λιρών, αυτό πλέον αυξάνεται πολύ πάνω από τη μέση εκτίμηση των 15 δισ. λιρών που είχαν δώσει οι τράπεζες.
Ωστόσο, το γεγονός ότι τα μέτρα δημοσιονομικής αυστηρότητας μεταφέρονται για αργότερα, γεννά αμφιβολίες για το κατά πόσο το σχέδιο της Ριβς θα αποδειχθεί πραγματικά αξιόπιστο. Η κυβέρνηση προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στις απαιτήσεις των αγορών για πειθαρχία και την πολιτική πραγματικότητα, καθώς αρκετοί βουλευτές έχουν ήδη αντιδράσει σε περικοπές δαπανών μέσα στο έτος.
Σημειωτέον, άλλωστε, ότι οι αγορές βρετανικών ομολόγων εξακολουθούν να φέρουν τις «πληγές» από την κατάρρευση που προκάλεσαν οι επιλογές της πρώην πρωθυπουργού Λιζ Τρας, ενώ και η περσινή πρώτη εμφάνιση της Ριβς στη Βουλή είχε οδηγήσει σε μαζικές πωλήσεις.
Ο προϋπολογισμός περιλάμβανε σειρά φορολογικών αυξήσεων, που σύμφωνα με τις τελευταίες προβλέψεις του OBR αναμένεται να αποφέρουν 26,1 δισ. λίρες έως το 2029-2030.
Μεταξύ των βασικών μέτρων περιλαμβάνεται η προτεινόμενη παράταση του «παγώματος» των φορολογικών ορίων εισοδήματος έως τη δημοσιονομική χρονιά 2030/2031. Η κίνηση αυτή εκτιμάται ότι θα αποφέρει 7,6 δισ. λίρες έως το τέλος της δεκαετίας. Παράλληλα, η υπουργός επιβεβαίωσε ότι οι συνταξιοδοτικές εισφορές που γίνονται μέσω salary sacrifice και υπερβαίνουν τις 2.000 λίρες ετησίως θα υπόκεινται σε εισφορές εθνικής ασφάλισης (NI), με την πρόβλεψη ότι το μέτρο θα φέρει έσοδα 4,7 δισ. λίρες το 2029/2030.
Επιπλέον, ανακοινώθηκε επιβάρυνση «υψηλής αξίας» για τα δημοτικά τέλη σε ακίνητα αξίας άνω των 2 εκατ. λιρών. Το μέτρο, που ήδη ονομάστηκε «φόρος έπαυλης» αναμένεται να αποφέρει περίπου 400 εκατ. λίρες την περίοδο 2029/2030.
Με τις συνολικές αυτές παρεμβάσεις, η Ριβς δήλωσε ότι θα υπερδιπλασιάσει το δημοσιονομικό της «μαξιλάρι» – στα 21,7 δισ. λίρες από τα προηγούμενα 9,9 δισ.
Στα μέτρα περιλαμβάνεται επίσης αύξηση του φόρου στα μερίσματα και στις αποταμιεύσεις κατά 2%, η αναμόρφωση του φόρου στον στοιχηματισμό που θα αποφέρει 1,1 δισ. ενώ έντονη διαμάχη έχει ήδη πυροδοτήσει η εισαγωγή τελών στα ηλεκτρικά οχήματα με στόχο την συγκέντρωση 1,4 δισ. λιρών ετησίως.
Η επιβάρυνση στα EV θα τεθεί σε ισχύ από τον Απρίλιο του 2028 και θα αφορά ένα νέο τέλος ανά μίλι, με τα ηλεκτρικά οχήματα να χρεώνονται 3 πένες ανά μίλι και τα plug-in υβριδικά 1,5 πένα ανά μίλι. Το νέο τέλος θα προστεθεί στα ήδη ισχύοντα ετήσια τέλη κυκλοφορίας αποτελώντας έτσι μια πρόσθετη επιβάρυνση για τους κατόχους EV, με αποτέλεσμα ήδη οι πρώτες αναλύσεις να κάνουν λόγο για κατάρρευση του στόλου των ηλεκτρικών στη χώρα κατά τουλάχιστον 440.000 οχήματα. Σημειωτέον πως τον Οκτώβριο, πάνω από το ένα τέταρτο των νέων αυτοκινήτων που πουλήθηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο ήταν ηλεκτρικά.
Από την άλλη πλευρά, ο νέος προϋπολογισμός προσφέρει στις νέο-εισαχθείσες εταιρείες στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου τριετή απαλλαγή από τον ύψους 0,5% φόρο χαρτοσήμου (stamp duty tax), κάτι που επιδοκιμάστηκε από το City, ως ένα βήμα προς την ενίσχυση των κεφαλαιαγορών, αν και αρκετοί θα προτιμούσαν την πλήρη κατάργησή του. Μάλιστα, η κυβέρνηση υπογράμμισε ότι θα εξετάσει συνολικά το καθεστώς της εν λόγω φορολόγησης στις μετοχές, με στόχο να διασφαλίσει ότι το City στις διεθνείς κεφαλαιαγορές.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι περισσότεροι οικονομικοί αναλυτές επικρότησαν τα μέτρα, κάτι που φάνηκε από την θετική αντίδραση της αγοράς και την άνοδο του FTSE 100 στο χρηματιστήριο. Στις 18:00 ώρα Ελλάδος, ο FTSE 100 ανέβαινε 0,89% στις 9.695 μονάδες.
Ο Σαντζέι Ράτζα, επικεφαλής οικονομολόγος Ηνωμένου Βασιλείου στη Deutsche Bank, σχολίασε ότι «ο σημερινός προϋπολογισμός ήταν καλύτερος από το αναμενόμενο σε αρκετά μέτωπα, αν και ίσως υστέρησε σε άλλα». Όπως τόνισε, «το καλό νέο για τις αγορές είναι ο διπλασιασμός του δημοσιονομικού περιθωρίου της υπουργού. Τα μέτρα για το κόστος ζωής θα περιορίσουν σε μικρό αλλά ουσιαστικό βαθμό τον πληθωρισμό (κατά 0,4 ποσοστιαίες μονάδες), διευκολύνοντας το έργο της Τράπεζας της Αγγλίας την επόμενη χρονιά».
Την επιλογή της δημοσιονομικής πειθαρχίας που επέλεξε η κυβέρνηση του Κιρ Στάρμερ χαιρέτισε και ο διευθύνων σύμβουλος της JP Morgan Chase, Τζέιμι Ντάιμον, τονίζοντας τις προσπάθειες για τόνωση της αγοράς ιδιωτικών επενδύσεων στη Βρετανία. Μάλιστα, στάθηκε στο γεγονός ότι ο δανεισμός «φαίνεται να παραμένει σε τροχιά» ώστε να μειωθεί κάτω από το 2% του ΑΕΠ μέχρι το τέλος της δεκαετίας.
«Η προσήλωση της υπουργού στη δημοσιονομική πειθαρχία είναι κάτι που η αγορά οφείλει να υποδεχθεί θετικά, όπως και η ενθάρρυνση της συμμετοχής των ιδιωτών στις κεφαλαιαγορές του Ηνωμένου Βασιλείου» επεσήμανε ο Ντάιμον.
Σε κάθε περίπτωση, η αξιοπιστία του σχεδίου Ριβς θα κριθεί περισσότερο στον χρόνο παρά στα άμεσα νούμερα της αγοράς.
Διαβάστε ακόμη
Τι είναι τα retreats ευεξίας; Και γιατί τα αναζητούν όλο και περισσότεροι στην Ελλάδα;
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα
Σχολίασε εδώ
Για να σχολιάσεις, χρησιμοποίησε ένα ψευδώνυμο.