Αναταραχή προκαλούν στις διεθνείς αγορές ενέργειας οι πρόσφατες εξελίξεις με αμερικανική σφραγίδα: από τη μία, η ανακοίνωση του Ντόναλντ Τραμπ για επιβολή 100% δασμών σε ρωσικά προϊόντα εφόσον δεν υπάρξει ειρηνευτική συμφωνία με την Ουκρανία έως τις 3 Σεπτεμβρίου και δευτερογενών κυρώσεων σε τρίτες χώρες που συνεχίζουν να εισάγουν ρωσικό αργό· από την άλλη, οι νέες κυρώσεις της OFAC Αμερικανικής Αρχής Ελέγχου Ξένων Περιουσιακών Στοιχείων κατά διεθνούς δικτύου λαθρεμπορίας ιρανικού πετρελαίου, στο οποίο φέρεται να εμπλέκονται και ελληνικά ναυτιλιακά συμφέροντα μέσω εμπορικών σχέσεων.
Η κατάσταση φέρνει σε κρίσιμο σημείο το παγκόσμιο εμπόριο δεξαμενοπλοίων, ειδικά καθώς η Ινδία και η Κίνα εξακολουθούν να αποτελούν τους μεγαλύτερους αγοραστές ρωσικού πετρελαίου, απορροφώντας 33% και 21% των εξαγωγών αντίστοιχα. Αν εφαρμοστούν οι νέες κυρώσεις, χώρες-κλειδιά θα κληθούν να επιλέξουν μεταξύ πρόσβασης στη ρωσική αγορά ή συμμόρφωσης με τις αμερικανικές πιέσεις.
Στο μεταξύ, το δίκτυο που αποκάλυψε η OFAC φέρεται να είχε οργανωθεί με σκοπό την παραπλάνηση αρχών μέσω ανάμειξης ιρανικού πετρελαίου και επανασήμανσής του ως ιρακινής προέλευσης, με μέρος των κερδών να κατευθύνεται προς οργανώσεις που έχουν χαρακτηριστεί ως τρομοκρατικές από τις ΗΠΑ. Οι αμερικανικές αρχές ερευνούν δεξαμενόπλοια, ναυλώσεις και συνεργασίες, ενώ ναυτιλιακές πηγές επιβεβαιώνουν εμπορικές σχέσεις με επιχειρήσεις που περιλαμβάνονται στον κατάλογο κυρώσεων.
Η αγορά πετρελαίου βρίσκεται ήδη υπό πίεση, με τις τιμές του ρωσικού Urals να κυμαίνονται κάτω από τα 60 δολάρια, ενώ οι ναύλοι από τα ρωσικά λιμάνια έχουν μειωθεί, ενισχύοντας τον ανταγωνισμό μεταξύ των στόλων. Η προοπτική ενίσχυσης των κυρώσεων από ΗΠΑ και ΕΕ, με ανώτατα όρια τιμών και αυστηρότερη επιτήρηση, απειλεί να συρρικνώσει περαιτέρω τα περιθώρια κέρδους και να μεταβάλει ριζικά τις ισορροπίες στον παγκόσμιο χάρτη της ναυτιλιακής ενέργειας.
Η Αμερικανική Αρχή Ελέγχου Ξένων Περιουσιακών Στοιχείων (OFAC) προχώρησε σε νέα σειρά κυρώσεων κατά επιχειρηματικού δικτύου με βάση τη Μέση Ανατολή, το οποίο κατηγορείται για λαθρεμπόριο ιρανικού πετρελαίου μέσω σύνθετων μεθόδων απόκρυψης προέλευσης, όπως ανάμειξη φορτίων και ψευδή πιστοποιητικά. Στο επίκεντρο της έρευνας βρίσκονται εταιρείες που ναυλώνουν ή διαχειρίζονται δεξαμενόπλοια, τα οποία συμμετείχαν σε παράνομες μεταφορές ship-to-ship και λειτουργούσαν ως πλωτές μονάδες αποθήκευσης.
Σύμφωνα με την OFAC, το δίκτυο χρησιμοποιούσε δωροδοκίες αξιωματούχων στο Ιράκ προκειμένου να νομιμοποιήσει ιρανικό πετρέλαιο, το οποίο στη συνέχεια διοχετευόταν στις διεθνείς αγορές με πλαστή ταυτότητα. Οι δραστηριότητες αυτές, όπως αναφέρεται, συνέβαλαν εν μέρει στη χρηματοδότηση παραστρατιωτικών οργανώσεων, χαρακτηρισμένων ως τρομοκρατικών από την Ουάσινγκτον.
Ανησυχία στις ναυτιλιακές αγορές
Η ναυλαγορά των δεξαμενοπλοίων ήδη εμφανίζει σημάδια πίεσης. Οι ναύλοι μεταφοράς από ρωσικά λιμάνια της Βαλτικής έχουν σημειώσει πτώση το τελευταίο διάστημα, φθάνοντας ακόμη και τα 5 εκατ. δολάρια ανά δρομολόγιο aframax προς Ινδία, σύμφωνα με στοιχεία του Reuters. Ωστόσο, με την επικείμενη επιβολή κυρώσεων, εκτιμάται πως η αγορά θα γνωρίσει εκ νέου έντονες ανακατατάξεις, καθώς πολλοί μεταφορείς θα αναγκαστούν να αποσυρθούν ή να επανακατευθύνουν τα πλοία τους σε εναλλακτικές διαδρομές.
Η Ινδία και η Κίνα, που απορροφούν σχεδόν το 54% των ρωσικών εξαγωγών αργού από τις αρχές του έτους, θα βρεθούν μπροστά στο δίλημμα: είτε να συνεχίσουν τις εισαγωγές αντιμετωπίζοντας αμερικανικές κυρώσεις, είτε να περιορίσουν τη συνεργασία με τη Ρωσία χάριν των δυτικών σχέσεων.
Στο μεταξύ η Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν κατάφερε χθες (15/7) να εγκρίνει το νέο-18ο- πακέτο κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας στη διάρκεια του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων στις Βρυξέλλες.
Ο Σλοβάκος πρωθυπουργός Ρόμπερτ Φίτσο είχε προαναγγείλει ότι ο εκπρόσωπος της χώρας του στο Συμβούλιο θα ζητούσε να καθυστερήσει η ψηφοφορία για την επιβολή επιπρόσθετων κυρώσεων στη Μόσχα. Το πακέτο θα περιελάμβανε νέα κυμαινόμενα ανώτατα όρια τιμών, 15% κάτω από τον μέσο όρο της αγοράς των τελευταίων τριών μηνών. Παρά τις αρχικές συζητήσεις για μείωση του υπάρχοντος ορίου των 60 δολαρίων/βαρέλι στα 45, δεν υπήρξε ακόμη συμφωνία μεταξύ των κρατών-μελών.
Όλα δείχνουν ότι η επόμενη περίοδος θα είναι καθοριστική — όχι μόνο για την παγκόσμια ισορροπία στην ενεργειακή τροφοδοσία, αλλά και για τον τρόπο με τον οποίο η διεθνής ναυτιλία θα συνεχίσει να λειτουργεί σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο γεωπολιτικό και ρυθμιστικό περιβάλλον.
Διαβάστε ακόμη
Έρχεται το «ψηφιακό πόθεν έσχες» για τα crypto
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα