Με λόγο πολιτικό αλλά άμεσο και με σαφή επίγνωση της ιστορικής στιγμής, η Φωτεινή Ιωαννίδου, Director στη Γενική Διεύθυνση Κινητικότητας και Μεταφορών (DG MOVE) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, έστειλε από το συνέδριο για τα 60 χρόνια της Ένωσης Ευρωπαίων Πλοιοκτητών (ECSA) ένα ξεκάθαρο μήνυμα: Είναι αναγκαία η δημιουργία ευρωπαϊκού ναυτιλιακού cluster.
Στην ομιλία της ανέδειξε τον ρόλο της ECSA ως βασικού διαμορφωτή πολιτικής εδώ και έξι δεκαετίες, εξήγησε γιατί η ναυτιλία είναι κρίσιμη για την ασφάλεια, την οικονομία και τη γεωπολιτική ισχύ της Ευρώπης και παρουσίασε τον σχεδιασμό της Κομισιόν για δύο κομβικές στρατηγικές τη Ναυτιλιακή Βιομηχανική Στρατηγική και τη Στρατηγική για τα Ευρωπαϊκά Λιμάνια.
Ιδιαίτερη βαρύτητα έδωσε στην ανταγωνιστικότητα, στη χρηματοδότηση, στην καινοτομία και στον ανθρώπινο παράγοντα, ενώ δεν απέφυγε το «καυτό» θέμα της απανθρακοποίησης και του πρόσφατου αδιεξόδου στον IMO. Το συμπέρασμα ήταν σαφές: η Ευρώπη δεν κάνει πίσω. Η μετάβαση είναι μονόδρομος και η ναυτιλία μπορεί να είναι ο μεγάλος κερδισμένος.
Σημείο αναφοράς για το παρελθόν, το παρόν και κυρίως– το μέλλον της ευρωπαϊκής ναυτιλίας αποτέλεσε η παρέμβαση της Φωτεινής Ιωαννίδου. Από το 1965 μέχρι σήμερα, η ECSA έχει εξελιχθεί σε βασικό συνομιλητή των ευρωπαϊκών θεσμών, διαμορφώνοντας πολιτικές και προωθώντας έναν πιο συνεργατικό τρόπο συμμετοχής της βιομηχανίας στη λήψη αποφάσεων.
Όπως υπενθύμισε, το 1965 ήταν μια χρονιά-ορόσημο για τη ναυτιλία: η εποχή των bulk φορτίων, των containers και των νέων παγκόσμιων εμπορικών διαδρομών μόλις ξεκινούσε. Την ίδια στιγμή, η ευρωπαϊκή ναυπηγική βιομηχανία, που τότε κυριαρχούσε παγκοσμίως, άρχιζε να δέχεται πιέσεις από τον ασιατικό ανταγωνισμό. Έξι δεκαετίες αργότερα, η πρόκληση αυτή όχι μόνο παραμένει, αλλά έχει ενταθεί.
«Η ανταγωνιστικότητα είναι σήμερα παντού», τόνισε, σημειώνοντας ότι στους παγκόσμιους κλάδους, όπως η ναυτιλία, οι πιέσεις γίνονται αισθητές με μεγαλύτερη ένταση. Σε αυτό το περιβάλλον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προχωρά στη χάραξη δύο στρατηγικών: της Ευρωπαϊκής Ναυτιλιακής και Ναυπηγικής Βιομηχανικής Στρατηγικής και της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για τα Λιμάνια. Για πρώτη φορά, όπως εξήγησε, υιοθετείται μια συνολική προσέγγιση οικοσυστήματος, με στόχο όλα τα κομμάτια του ευρωπαϊκού ναυτιλιακού cluster να λειτουργούν συμπληρωματικά.
Η νέα βιομηχανική στρατηγική, που αναμένεται να παρουσιαστεί στις αρχές του 2026, θα καλύπτει τη ναυπηγική, τη ναυτιλία και τη διασύνδεσή τους με την άμυνα και την ασφάλεια. Ειδικά για τη ναυτιλία, θα εστιάζει στην ασφάλεια στη θάλασσα, στην απανθρακοποίηση, στην ψηφιοποίηση και στην αυτοματοποίηση, αλλά και στη μείωση της ρυθμιστικής επιβάρυνσης, που αποτελεί βασικό αίτημα του κλάδου.
Ξεχωριστή αναφορά έγινε στη σημασία της ναυτιλίας για την ευρωπαϊκή οικονομία. «Η ναυτιλία δεν είναι απλώς μεταφορά», υπογράμμισε η κ. Ιωαννίδου. Είναι ο κρίσιμος κρίκος για την ασφάλεια εφοδιασμού, την ενέργεια, τις πρώτες ύλες και τις εξαγωγές. Χωρίς ναυτιλία, πολλές ευρωπαϊκές οικονομίες δεν θα μπορούσαν να λειτουργήσουν.
Παράλληλα, η στρατηγική θα στηρίζεται σε τρεις βασικούς πυλώνες: χρηματοδότηση, καινοτομία και ανθρώπινο δυναμικό. Η Επιτροπή αναζητά τρόπους να καταστήσει τον κλάδο πιο ελκυστικό για επενδύσεις, ιδιαίτερα σε μια περίοδο που η ανανέωση του στόλου είναι επιτακτική και οι περισσότερες ευρωπαϊκές ναυτιλιακές επιχειρήσεις είναι μικρομεσαίες.
Ιδιαίτερη σημασία αποδίδεται και στα λιμάνια, τα οποία χαρακτηρίστηκαν «η διεπαφή της Ευρώπης με τον κόσμο». Η νέα στρατηγική για τα λιμάνια θα στοχεύει στην αύξηση της αποδοτικότητας, στην ψηφιοποίηση, στην ασφάλεια και στη μετατροπή τους σε ενεργειακούς κόμβους, με απλούστερες αδειοδοτικές διαδικασίες και καλύτερες συνδέσεις με την ενδοχώρα.
Αναπόφευκτη ήταν και η αναφορά στο αδιέξοδο του Οκτωβρίου στον IMO για το πλαίσιο net-zero. Η κ. Ιωαννίδου μίλησε ανοιχτά για απογοήτευση, αλλά ξεκαθάρισε ότι η Ευρώπη δεν θα επιβραδύνει την πορεία της. «Η μετάβαση είναι μη αναστρέψιμη», τόνισε, εκφράζοντας την πεποίθηση ότι η ευρωπαϊκή ναυτιλία μπορεί να βγει κερδισμένη, αν παραμείνει πρωτοπόρος στην υιοθέτηση νέων καυσίμων, τεχνολογιών και συστημάτων ασφάλειας.
Το μήνυμα που έστειλε από το βήμα των 60 χρόνων της ECSA ήταν ξεκάθαρο: συνεργασία, επενδύσεις και εμπιστοσύνη στον ανθρώπινο παράγοντα. Με αυτά τα εργαλεία, η ευρωπαϊκή ναυτιλία μπορεί όχι μόνο να αντέξει τις πιέσεις, αλλά και να διαμορφώσει το επόμενο κεφάλαιο της παγκόσμιας ναυτιλιακής ιστορίας.
Διαβάστε ακόμη
Project Voria: Με ορίζοντα τον Μάιο του 2028 «τρέχει» η επένδυση των €350 εκατ. στο Μαρούσι
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα