Της Σοφίας Νέτα
Στην ανάδειξη καινοτόμων προτάσεων στο χώρο της Υγείας στοχεύει ο ανοιχτός διαγωνισμός με τίτλο «ΣΦΕΕ Innovation Project», με σύνθημα «Επιβραβεύουμε την Καινοτομία, Προάγουμε την Υγεία». Η πρωτοβουλία αυτή του ΣΦΕΕ εντάσσεται στο πλαίσιο του προγράμματος Υπεύθυνης Δραστηριοποίησης και Ανάπτυξης του Συνδέσμου. Τον διαγωνισμό διοργανώνει ο Σύνδεσμος σε συνεργασία με την αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία Industry Disruptors – Game Changers ( ID-GC). Με αφορμή τη διοργάνωση του διαγωνισμού ο πρόεδρος του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος Κωνσταντίνος Φρουζής μίλησε στο newmoney για την προοπτική της ελληνικής οικονομίας, τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν σήμερα οι επιχειρήσεις, αλλά και για την ανάγκη στήριξης της καινοτομίας.
-Κύριε Φρουζή, ως πρόεδρος του ΣΦΕΕ, ο οποίος εκπροσωπεί τις φαρμακευτικές εταιρείες στην Ελλάδα, πώς κρίνετε την προοπτική της ελληνικής οικονομίας; Πιστεύετε ότι θα κατορθώσει η οικονομία να επιστρέψει στην ανάπτυξη;
Προφανώς, κάποια στιγμή ναι. Η οικονομία έχει επιτύχει σημαντική διόρθωση μέσα από πρωτοφανείς και αιματηρές θυσίες των πολιτών και των επιχειρήσεων. Η παραμονή στην ευρωζώνη περιείχε τεράστιο κόστος για όλους μας. Μιλώ για το κόστος διόρθωσης παθογενειών πολλών ετών. Είναι μια αναγκαστική διαδρομή, έστω κι αν έγιναν και αστοχίες και αρκετές αδικίες, οι οποίες πρέπει όμως να διορθωθούν και μάλιστα άμεσα. Το ερώτημα όμως είναι απλό: Θα αγνοήσουμε και θα εγκαταλείψουμε αυτή την προσπάθεια; Δεν θα αξιοποιήσουμε τα οφέλη μιας οικονομίας που σχεδόν στέκεται στα πόδια της; Γι’ αυτό πιστεύω ότι έπειτα από αυτή τη μεγάλη προσπάθεια δημοσιονομικής προσαρμογής και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, έχει συσσωρευτεί αρκετή θετική δυναμική που μας κάνει να προσπαθούμε ακόμη περισσότερο, εμάς τους ανθρώπους των επιχειρήσεων, ώστε, να στηρίξουμε την Οικονομία του τόπου μας.
-Ωστόσο, οι περισσότεροι επιχειρηματίες διαμαρτύρονται για ανυπέρβλητα προβλήματα που συνεχώς αντιμετωπίζουν. Η φορολογία είναι πλέον συντριπτική, η εσωτερική αγορά δεν ανακάμπτει ενώ η πρόσβαση σε τραπεζική χρηματοδότηση παραμένει εξαιρετικά δυσχερής. Θα αλλάξουν αυτοί οι παράγοντες μέσα στους επόμενους μήνες;
Πρέπει και μπορούν να αλλάξουν. Αυτή είναι η δική μας θέση. Και πιστεύουμε ότι αυτό ακριβώς θα γίνει στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης προσπάθειας διόρθωσης και ανάταξης της οικονομίας μέσα στο ευρωπαϊκό πλαίσιο. Σίγουρα η προσπάθεια, η οποία είναι μια εθνική προσπάθεια, έχει ολοκληρωθεί. Όμως, με τις διαφαινόμενες ρυθμίσεις για την μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους, η Ελλάδα θα αποκτήσει τη δυνατότητα για χαμηλότερη φορολογία, νέα αναπτυξιακά κίνητρα και ισχυρότερη ενεργοποίηση του δειλού μέχρι σήμερα τραπεζικού συστήματος. Δεν έχουμε δικαίωμα να αποτύχουμε από τη στιγμή που οι συνθήκες ωριμάζουν για μια δυναμική επιστροφή της ελληνικής οικονομίας σε συνθήκες αισιοδοξίας, αυτοπεποίθησης και μεγέθυνσης.
-Οι δυτικές οικονομίες αντιμετωπίζουν την μεγάλη πρόκληση της υποστήριξης της καινοτομίας. Το δυτικό οικονομικό και κοινωνικό μοντέλο δεν μπορεί να υποστηριχθεί χωρίς άλματα στην ανταγωνιστικότητα τα οποία επιτυγχάνονται μέσα από την νέα τεχνολογία και την υποστήριξη της καινοτομίας. Πράττει η χώρα αρκετά για να βρίσκεται στις πρώτες θέσεις ανάμεσα στις δυναμικές και καινοτόμες ευρωπαϊκές χώρες;
Σίγουρα όχι. Δεν είναι τα πράγματα όπως πρέπει να είναι. Η πολιτεία δεν κάνει αρκετά. Οι χρηματοδοτήσεις των νέων τεχνολογιών είναι ισχνές ενώ η καινοτομία δεν επιβραβεύεται. Ωστόσο, ποιος μπορεί να υποτιμήσει τις γενναίες, τις εντυπωσιακές πρωτοβουλίες επιχειρήσεων και ιδιωτών σε όλη την Ελλάδα σε μια σειρά από τομείς, από τον αγροτικό τομέα ως τις σύγχρονες υπηρεσίες στο πεδίο του διαδικτύου; Και για να αναφερθώ στον δικό μας κλάδο, ποιος μπορεί να αμφισβητήσει ότι οι φαρμακευτικές εταιρείες διαρκώς τολμούν, είτε παράγοντας στην Ελλάδα φάρμακα υψηλής ποιότητας που εξάγονται σε 100 χώρες, είτε μέσα από την υιοθέτηση και εφαρμογή στην πράξη των διεθνώς πιο σύγχρονων πρακτικών διοίκησης και management, προσφέροντας μάλιστα ένα πρότυπο για τους περισσότερους άλλους κλάδους; Σε πείσμα των καιρών και σε πείσμα της γενικευμένης απαισιοδοξίας, οι δυνατότητες υπάρχουν και το βλέπουμε στην πράξη. Πρέπει απλώς η τάση αυτή να υποστηριχθεί και να γενικευτεί. Η χώρα μας πρέπει να αγκαλιάσει την καινοτομία και στην υγεία δίνοντας πρόσβαση στους Έλληνες πολίτες των καινοτόμων θεραπειών που στερούνται πλέον των 3 ετών σε σχέση με τους άλλους Ευρωπαίους.
-Ο χώρος της υγείας πραγματικά προσφέρεται για την υποστήριξης της καινοτομίας. Έχετε προχωρήσει σε συγκεκριμένες πρωτοβουλίες;
Ο ΣΦΕΕ υποστηρίζει θεσμικά και με τρόπο σθεναρό την προώθηση πρωτοβουλιών που προάγουν την καινοτομία. Βρισκόμαστε σε διαρκή διαβούλευση με την Πολιτεία για την υποστήριξη πολιτικών που στηρίζουν τη δημόσια υγεία και τους Έλληνες επιστήμονες. Δεν θα ήθελα όμως να αναφερθώ μόνον στις θεσμικές πρωτοβουλίες μας οι οποίες είναι συνεχείς και δεδομένες, αλλά να επισημάνω μια πολύ σημαντική και εξαιρετικά στοχευμένη προσπάθεια. Πρόκειται για το ΣΦΕΕ Innovation Project, έναν διαγωνισμό καινοτόμων projects στο πεδίο της Υγείας. Υποδεχόμαστε καινοτόμες επιχειρηματικές προστάσεις ως τις αρχές Νοεμβρίου με τη δέσμευση να υποστηρίξουμε τους τρεις νικητές όχι απλώς με χρηματικό έπαθλο στον καθένα, που είναι ένα ιδιαίτερα σεβαστό ποσό, αλλά και με συμβουλευτική υποστήριξη που θα προέλθει από τις εταιρείες μέλη μας και το οικοσύστημα των ID-GC. Πιστεύουμε στην ικανότητα, στην εφευρετικότητα, στην αυτοπεποίθηση των Ελλήνων επιστημόνων να συλλάβουν και να υλοποιήσουν το καινούριο, το διαφορετικό και το επαναστατικό. Το μέλλον μας στηρίζεται στη νέα γενιά και πρέπει όλοι να συνεισφέρουμε ώστε οι νέοι να πραγματοποιούν στην Ελλάδα τους στόχους και τις επιδιώξεις τους.
-Μιλάτε για καινοτομία, και γενικώς είστε αισιόδοξος, αλλά είναι γεγονός ότι οι φαρμακευτικές εταιρείες εξακολουθούν να εμποδίζονται να κυκλοφορήσουν στην Ελλάδα τα νέα καινοτόμα φάρμακα. Μπορούμε να μιλάμε για καινοτομία όταν τα αγαθά της παγκόσμιας καινοτομίας βρίσκονται εκτός συνόρων και μάλιστα αγαθά στο πεδίο του φαρμάκου, από τα οποία εξαρτάται η δημόσια υγεία;
Έχετε δίκιο για την κριτική σας. Έχει σημειωθεί, όπως προανέφερα, απαράδεκτη καθυστέρηση για την κυκλοφορία των καινοτόμων φαρμάκων, η οποία φτάνει τα τρία χρόνια. Είναι προφανές ότι η Πολιτεία δειλιάζει να στηρίξει τον Έλληνα ασθενή και των επιχειρηματικότητα. Η μη πρόσβαση στα σύγχρονα καινοτόμα φάρμακα μεταφράζεται σε χαμηλότερο επίπεδο δημοσίας υγείας και προσδόκιμου ζωής που σαφώς επηρεάζει την δυνατότητα δημιουργίας συνθηκών οικονομικής ανάπτυξης και απασχόλησης. Επιπλέον, η οικονομική ανάπτυξη είναι συνάρτηση του επιπέδου της δημόσιας υγείας. Δεν υπάρχει οικονομική πρόοδος σε συνθήκες υγειονομικών κινδύνων. Μην ξεχνάμε ότι οι νέες και καινοτόμες θεραπείες μειώνουν τον χρόνο νοσηλείας με αποτέλεσμα το οικονομικό όφελος από την αξιοποίησή τους για το σύστημα υγείας να είναι μεγαλύτερο από το κόστος της αγοράς τους. Σε κάθε περίπτωση, η δημιουργία εμποδίων για την καινοτομία στο πεδίο της υγείας είναι μια αδιέξοδη, κοντόφθαλμη επιλογή αφού συσσωρεύει περισσότερο κόστος σ’ένα στρεβλό σύστημα, παρά το γεγονός ότι εκ πρώτης όψεως στους αδαείς δίνει την εντύπωση εξοικονόμησης πόρων. Πιστεύουμε όμως ότι αυτό θα γίνει κατανοητό και σύντομα θα εξομαλυνθούν οι συνθήκες ώστε η πρόσβαση στα νέα και καινοτόμα φάρμακα να είναι στην Ελλάδα στο ίδιο επίπεδο με την υπόλοιπη Ευρώπη.
-Υποστηρίζετε τα γενόσημα φάρμακα;
Ασφαλώς υποστηρίζουμε φάρμακα επώνυμα που κατασκευάζονται με αυστηρά κριτήρια ποιότητας, ασφάλειας και θεραπευτικής αποτελεσματικότητας που με την τιμή τους μειώνουν την φαρμακευτική δαπάνη. Άλλωστε η ελληνική φαρμακοβιομηχανία έχει δυναμική συμμετοχή στην παραγωγή γενόσημων και μάλιστα με όρους ποιότητας. Παράλληλα, υποστηρίζουμε ότι η συνταγογράφηση πρέπει να γίνεται με την ευθύνη του θεράποντος ιατρού, ο οποίος πρέπει να έχει τη δυνατότητα να αναγράφει στη συνταγή την επώνυμη ονομασία του ιδιοσκευάσματος, εάν το επιθυμεί. Η παγκόσμια αγορά φαρμάκων είναι αγορά ιδιοσκευασμάτων και όχι δραστικών ουσιών. Ο περιορισμός της συνταγογράφησης στη δραστική ουσία για όλες τις περιπτώσεις και όλες τις ασθένειες δεν μπορεί να υποστηριχθεί επιστημονικά και είμαστε βέβαιοι ότι τελικά δεν θα επιβληθεί αφού οι γνωρίζοντες έχουν επίγνωση των κινδύνων. Για εμάς είναι σαφές ότι ο ιατρός γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα τα ειδικά θεραπευτικά χαρακτηριστικά των φαρμάκων και πρέπει να μπορεί να επιλέγει ποιο από τα δεκάδες επώνυμα γενόσημα ανταποκρίνεται καλύτερα στις ανάγκες του ασθενούς του. Τα off patent φάρμακα, δηλαδή τα επώνυμα φάρμακα που δεν προστατεύονται πλέον από πατέντο, είναι ασφαλώς δοκιμασμένα για χρόνια, αποτελεσματικά και εγγυημένα φάρμακα. Το «κλειδί» εδώ είναι ότι τα φάρμακα αυτά έχουν τιμές ανταγωνιστικές με τα γενόσημα. Παράλληλα, η θεραπευτική αποτελεσματικότητα και βιοισοδυναμία μεταξύ των αντιγράφων είναι ένα ζήτημα αυστηρά επιστημονικό. Γι’ αυτό ακριβώς εκείνος που οφείλει να αποφασίζει για τη συνταγογράφηση πρέπει να είναι ο θεράπων ιατρός. Ωστόσο, ασφαλώς σε πολλές θεραπευτικές κατηγορίες τα γενόσημα είναι πλήρως εγγυημένα, ασφαλή και ενδεδειγμένα επώνυμα φάρμακα τα οποία σαφώς υποστηρίζουμε, όχι μόνο εμείς, αλλά και οι θεράποντες ιατροί οι οποίοι έχουν και πρέπει να συνεχίσουν να έχουν τον τελευταίο λόγο στη συνταγογράφηση.
-Οι φαρμακοβιομηχανίες κατηγορούνται για υπερκέρδη. Είναι αληθές;
Δεν υπάρχουν υπερκέρδη. Στοχεύουμε στο να έχουμε κέρδος ώστε να μπορούμε να επανεπενδύουμε το 20% τους τζίρου μας σε έρευνα και ανάπτυξη. Σήμερα βρισκόμαστε στην εμπροσθοφυλακή των εξοικονομήσεων αφού υποστηρίζουμε το σύστημα υγείας ενώ έχουμε υποστεί τρομακτικές μειώσεις εσόδων, υπερβολικές αυξήσεις φόρων, όπως και πρωτοφανείς απώλειες από το κούρεμα των ομολόγων του δημοσίου. Παρόλα αυτά υποστηρίζουμε με συνέπεια την κοινωνική ασφάλιση και το σύστημα υγείας διασφαλίζοντας την πρόσβαση των ελλήνων ασφαλισμένων σε φάρμακα της διεθνούς αγοράς, φάρμακα εγγυημένης ποιότητας, ασφάλειας και θεραπευτικής αποτελεσματικότητας. Η φαρμακοβιομηχανία αποδεικνύει διαρκώς ότι βρίσκεται στην πρωτοπορία διεθνώς σε θέματα management ενώ οι εταιρείες διοικούνται με το μέγιστο επίπεδο κοινωνικής ευθύνης. Ωστόσο, η άμεση πρόσβαση στα σύγχρονα φάρμακα και τις θεραπείες δεν μπορεί να γίνει δωρεάν για κανένα κράτος. Ο κοντόφθαλμος στόχος της Τρόικας ότι η φαρμακευτική δαπάνη θα παραμένει «κλειδωμένη» στο 1% του ΑΕΠ, ενός ΑΕΠ σε ελεύθερη πτώση, θα οδηγήσει σύντομα σε αποκλεισμούς των Ελλήνων ασφαλισμένων από σημαντικές θεραπείες. Για εμάς το «κλειδί» για τον διπλό στόχο της περαιτέρω εξοικονόμησης πόρων και της διασφάλισης υψηλού επιπέδου υπηρεσιών είναι η καταπολέμηση της όποιας σπατάλης, που σίγουρα ακόμα υπάρχει, μέσα από την πλήρη εφαρμογή συστημάτων μηχανοργάνωσης στο χώρο της Υγείας.