Στη δημόσια συζήτηση γύρω από την Τεχνητή Νοημοσύνη, λίγοι τομείς γεννούν τόσο έντονο φόβο και τόσο βαθιά αβεβαιότητα όσο ο πόλεμος. Η ιδέα ότι αλγόριθμοι θα μπορούσαν μια μέρα να καθορίζουν την έκβαση μιας σύγκρουσης, ή ακόμη και να αντικαθιστούν την ανθρώπινη κρίση σε στιγμές που κρίνεται η ζωή και ο θάνατος, έχει πυροδοτήσει έναν διάλογο που αγγίζει τα όρια της δυστοπίας. Κι όμως, πίσω από την επιστημονική φαντασία υπάρχει ένα πολύ συγκεκριμένο, απολύτως ρεαλιστικό διακύβευμα: ποιος —ή τι— θα έχει τον έλεγχο στα πεδία μάχης του μέλλοντος.
Σε υποθετικά σενάρια που ήδη εξετάζονται από ειδικούς, όπως αυτό που περιγράφει η δημοσιογράφος Έλεν Γουόρελ των Financial Times, το 2027 η Κίνα βρίσκεται ένα βήμα πριν εισβάλει στην Ταϊβάν. Αυτόνομα drones με AI καθοδηγούν την πρώτη επίθεση, ενώ συντονισμένες κυβερνοεπιθέσεις διακόπτουν ενέργεια και επικοινωνίες. Παράλληλα, μια τεράστια εκστρατεία παραπληροφόρησης, με memes που παράγει Τεχνητή Νοημοσύνη, επιχειρεί να πνίξει τις διεθνείς αντιδράσεις.
Ο πόλεμος αλλάζει — και ο φόβος μεγαλώνει
Οι στρατιωτικοί βλέπουν στην AI έναν πολλαπλασιαστή ισχύος που μπορεί να βελτιώσει την ταχύτητα, την ακρίβεια και την αποτελεσματικότητα των δυνάμεων. Όμως η ίδια τεχνολογία μπορεί να αφαιρέσει από τους στρατηγούς τον έλεγχο μιας σύγκρουσης που εξελίσσεται πολύ πιο γρήγορα από όσο μπορεί να αντιληφθεί ο ανθρώπινος νους.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο Χένρι Κίσινγκερ πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του προειδοποιώντας ότι ο πόλεμος με AI ενέχει υπαρξιακούς κινδύνους. Η Δύση ήδη συγκλίνει στο ότι οι αποφάσεις για πυρηνικά όπλα δεν πρέπει να ανατίθενται σε αλγόριθμους. Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες ζητά πλήρη απαγόρευση των αυτόνομων φονικών συστημάτων.
Τι μπορεί πραγματικά να κάνει η AI;
Μέσα στον θόρυβο, ερευνητές υπενθυμίζουν ότι η πραγματικότητα απέχει πολύ από τις υπερβολές. Το Belfer Center του Χάρβαρντ σημειώνει ότι το κοινό —και συχνά και οι στρατιωτικοί— υπερεκτιμούν τις αυτόνομες δυνατότητες της AI. Ο καθηγητής Άντονι Κινγκ υποστηρίζει ότι ο ρόλος της δεν θα είναι η αντικατάσταση του ανθρώπου, αλλά η ενίσχυση της στρατιωτικής διορατικότητας. «Η πλήρης αυτοματοποίηση του πολέμου είναι ψευδαίσθηση», λέει χαρακτηριστικά.
Σήμερα, η AI χρησιμοποιείται κυρίως σε:
— στρατιωτικό σχεδιασμό και logistics,
— κυβερνοεπιχειρήσεις (hacking, κατασκοπεία, επιχειρήσεις πληροφοριών),
— υποστήριξη στόχευσης όπλων.
Το τελευταίο αποτελεί το πιο αμφιλεγόμενο, καθώς ήδη εφαρμόζεται σε πραγματικά μέτωπα.
Ουκρανία και Γάζα: Τα εργαστήρια της σύγχρονης πολεμικής τεχνολογίας
Στην Ουκρανία, οι ένοπλες δυνάμεις χρησιμοποιούν λογισμικό που επιτρέπει στα drones να παρακάμπτουν ρωσικές παρεμβολές και να φτάνουν σε ευαίσθητες περιοχές. Στη Γάζα, οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις έχουν εφαρμόσει το σύστημα τεχνητής νοημοσύνης Lavender, το οποίο έχει βοηθήσει στον εντοπισμό περίπου 37.000 πιθανών στόχων.
Όμως οι αλγόριθμοι φέρουν κινδύνους: η βάση δεδομένων μπορεί να ενσωματώνει προκαταλήψεις. «Ένας στατιστικός μηχανισμός μπορεί να είναι πιο ακριβής από έναν στρατιώτη σε συναισθηματική φόρτιση», λέει Ισραηλινός αξιωματικός, χωρίς όμως αυτό να αναιρεί την ανάγκη αυστηρού ελέγχου.
Υπάρχουν και όσοι θεωρούν ότι δεν χρειάζεται νέο ρυθμιστικό πλαίσιο. Ο Κιθ Ντίαρ, πρώην αξιωματικός και σήμερα επικεφαλής της Cassi AI, υποστηρίζει ότι οι υπάρχοντες νόμοι αρκούν: αρκεί ο άνθρωπος να είναι πάντα ο τελικός υπεύθυνος.
Οι «τεχνολογικοί αισιόδοξοι» υπογραμμίζουν ότι μεγάλο μέρος του φόβου για την AI οφείλεται σε όσους δεν γνωρίζουν τις σκληρές, αλλά υπαρκτές, στρατιωτικές νόρμες του σύγχρονου πολέμου.
Διαβάστε ακόμη
Πιερρακάκης: Ανακοίνωσε επίσημα την υποψηφιότητά του για πρόεδρος του Eurogroup
Ασανσέρ: Παράταση για εφτά μήνες για την απογραφή στο ψηφιακό Μητρώο
Άλμα ρεκόρ στο ασήμι – Τα επιτόκια, οι φόβοι για ελλείψεις και δασμούς
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα