του Δημήτρη Παφίλα

Μπορεί στην Ελλάδα των επιδομάτων να ανθίσει η καινοτομία και να αναπτυχθούν projects που αφορούν το Διάστημα;

Η πυρηνική φυσικός Μαριάνθη Φραγκοπούλου, με ένα βιογραφικό 24 σελίδων, δεν έγινε αποδεκτή ως επίκουρη καθηγήτρια στο Πολυτεχνείο και δεν έχει πάρει ούτε ένα ευρώ κρατική επιχορήγηση. Δεν πτοήθηκε όμως από τη συμπεριφορά του κατεστημένου στην Ελλάδα, καθώς είναι αποδεκτή εκεί που πρέπει: από τους κορυφαίους διαστημικούς οργανισμούς NASA (ΗΠΑ) και DLR (Γερμανία). Η ίδια και η ομάδα της ετοιμάζονται να συμμετάσχουν στην αποστολή του νέου διαστημόπλοιου της NASA, του «Orion», στη Σελήνη, καθώς το δικό τους σύστημα, ένα σύστημα δοσίμετρου, θα μετρήσει την ακτινοβολία που δέχονται οι αστροναύτες στο Διάστημα. Η αποστολή θα πραγματοποιηθεί στα τέλη του 2019 ή στις αρχές του 2020, η χρηματοδότηση θα πραγματοποιηθεί από τους ξένους οργανισμούς ενώ το σκάφος θα κατασκευαστεί από τη Lockheed Martin.

Οταν η κυρία Φραγκοπούλου προσπάθησε να υποβάλει την πρότασή της στην Ελλάδα απορρίφθηκε ως κάτι που δεν μπορούσε να πραγματοποιηθεί. Τώρα, όχι μόνο θα υλοποιηθεί, αλλά διαθέτει και τη δική της εταιρεία, τη Herado, η οποία δημιουργήθηκε το 2018 στο πρόγραμμα νεανικής καινοτόμου επιχειρηματικότητας egg.enter.grow.go της Eurobank

Πώς ξεκίνησε η ιδέα

Η Φυσική ήταν το αγαπημένο μάθημα της Μαριάνθης Φραγκοπούλου. Σπούδασε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και ολοκλήρωσε με άριστα το διδακτορικό της στην Πυρηνική Φυσική για τη δοσιμετρία νετρονίων. Εκείνη την περίοδο φλέρταρε με την Αστρονομία και ήρθε σε επαφή με τον μαγικό κόσμο του Διαστήματος, η οποία όμως ήταν δύσκολη. Ολοι στο εξωτερικό την κοιτούσαν περίεργα και ήταν δύσπιστοι καθώς προερχόταν από μια χώρα η οποία δεν διαθέτει καμία παράδοση, ούτε εμπειρία στον χώρο του Διαστήματος. Η ευκαιρία δόθηκε το 2009 σε ένα συνέδριο που διοργανώθηκε στην Ιρλανδία, στο Trinity College. Εκεί έλαβε την καθοδήγηση από τον καθηγητή Ντένις Ο’Σάλιβαν, τον οποίο ήδη είχε γνωρίσει από την εποχή του διδακτορικού της στη Θεσσαλονίκη.

Σιγά-σιγά ξεκίνησε να συνεργάζεται και να έρχεται σε επαφή με τον τομέα αναπτύσσοντας ένα πλούσιο ερευνητικό έργο – συμμετείχε ως ερευνήτρια σε σειρά πειραμάτων σε μεγάλα ερευνητικά κέντρα του εξωτερικού (Los Alamos National Laboratory USA, Himac Japan, PTB Germany κ.ά.) με βραβεία και υποτροφίες. Από το 2009 συνεργάζεται με τα μεγαλύτερα ονόματα στον χώρο της προστασίας των αστροναυτών από τις ακτινοβολίες, συμμετέχοντας σε αποστολές συστημάτων σε δορυφόρους (FOTON, BION κ.ά.) και στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό ISS.

Η επαφή με επιστήμονες, αλλά και τους ίδιους αστροναύτες, που διαθέτουν τεράστιες γνώσεις, έφερε αποτελέσματα. Με τη Ηerado, δε, ανέπτυξε ολοκληρωμένα συστήματα για τη δοσιμετρία Διαστήματος. Τα συστήματα αυτά θα χρησιμοποιηθούν ως δοσίμετρα πραγματικού χρόνου υψηλής ευαισθησίας με ειδικές προδιαγραφές για τη συλλογή δόσεων. Τα δοσίμετρα, εκτός από την προστασία που παρέχουν στους αστροναύτες -καθώς τους ειδοποιούν σε πραγματικό χρόνο για την ακτινοβολία που δέχονται-, έχουν εφαρμογή και στα νοσοκομεία, στον Στρατό και στα τελωνεία. Η ομάδα της κυρίας Φραγκοπούλου αποτελείται από 4 επιστήμονες στην Ελλάδα και δύο από το εξωτερικό, ωστόσο το επιχειρηματικό πλάνο θα αυξήσει κατακόρυφα τον αριθμό, δίνοντας την ευκαιρία να εισαχθεί στην Ελλάδα τεράστια τεχνογνωσία.

Οπως επισημαίνει στο «business stories», η δημιουργία του Ελληνικού Οργανισμού Διαστήματος στην Ελλάδα αποτελεί ένα θετικό βήμα, ενώ τονίζει τα τεράστια οφέλη που θα έχει η χώρα από την ανάπτυξη του προγράμματος.

Η επιχειρηματική ευκαιρία

Οπως αναφέρει η κυρία Φραγκοπούλου, η συμμετοχή της στο πρόγραμμα egg τής πρόσφερε σημαντική βοήθεια για να καταλάβει το επιχειρηματικό κομμάτι της δουλειάς, αλλά και να γίνει εξωστρεφής. Την έφερε, επίσης, σε επαφή με συμβούλους και υποψήφιους επενδυτές. Με το πρόγραμμα egg ταξίδεψε πρόσφατα στο Ισραήλ και εκεί δέχθηκε μια πολύ σημαντική πρόταση από ισραηλινό fund για χρηματοδότηση και συμμετοχή διψήφιου/σημαντικού ποσοστού στην εταιρεία. Σημειώνεται ότι μέχρι σήμερα η Herado έχει χρηματοδοτηθεί από σημαντικού ύψους ίδια – οικογενειακά- κεφάλαια, αλλά η πιο ουσιαστική επένδυση είναι η αποκλειστική ενασχόληση με την εταιρεία της ίδιας της κυρίας Φραγκοπούλου, η οποία διαμορφώνει ουσιαστικά τη στρατηγική ανάπτυξης της εταιρείας.

H αγορά δοσίμετρων υψηλής ευαισθησίας ανέρχεται παγκοσμίως στα 500 δισ. δολάρια και η ανάπτυξη (κύκλος εργασιών) που εμφανίζει ετησίως κυμαίνεται στο 4%-7%. Οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στις ΗΠΑ αξιολογούνται από διεθνείς ελεγκτικούς οίκους με βαθμολογία Β+, ενώ οι εργαζόμενοι που μπορούν να απασχοληθούν είναι χιλιάδες. Σύμφωνα με το επιχειρηματικό πλάνο που έχει καταρτίσει η εταιρεία, τον πρώτο χρόνο λειτουργίας θα απασχολεί 8 εργαζόμενους, τον δεύτερο 9 και τον τρίτο χρόνο 40 εργαζόμενους.

Τα κέρδη όμως και η υπεραξία για την Ελλάδα από τη συμμετοχή σε τέτοια ερευνητικά προγράμματα θα είναι πολλαπλάσια, καθώς η Herado εκτιμά ότι η επένδυση 1 ευρώ θα αποφέρει από 7 έως 9 ευρώ.