Του Δημήτρη Παφίλα
Αποφασισμένα να αποκαταστήσουν την τιμή και τη χιλιόχρονη ιστορία της κερκυραϊκής ελιάς, δύο αδέλφια ερεύνησαν τις σύγχρονες πρακτικές καλλιέργειας αλλά και τις μοναδικές ιδιότητες της λιανοελιάς και λανσάρουν το πολυβραβευμένο λάδι τους, που ταξιδεύει στις διεθνείς αγορές χάρη στις θεραπευτικές του ιδιότητες και τη χαμηλή οξύτητά του
Ο Ιωάννης Καποδίστριας ήταν ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας ύστερα από 400 χρόνια τουρκικής σκλαβιάς. Το 1827 η Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας τον όρισε κεφαλή του κράτους της απελευθερωμένης Ελλάδας με τον τίτλο του κυβερνήτη.
Πριν από τέσσερα χρόνια η τρίτη γενιά της οικογένειας Δαφνή, ελαιοπαραγωγών της Κέρκυρας, αποφάσισε να αλλάξει τα πάντα στην παραγωγή και, κυρίως, να εξαλείψει οτιδήποτε αρνητικό γνώριζε ο κόσμος για το κερκυραϊκό λάδι. Θέλοντας να σηματοδοτήσει τη νέα εποχή στην παραγωγή λαδιού, επέλεξε την ονομασία «Κυβερνήτης» (Τhe Governor) που παραπέμπει απευθείας στον Κερκυραίο οραματιστή πολιτικό, ο οποίος ξεκίνησε το έργο του από την Ιόνιο Πολιτεία και συνέχισε αργότερα ως κυβερνήτης του πρώτου ανεξάρτητου ελληνικού κράτους.
Σπουδές στο σχολείο της φύσης
Τα δύο αδέλφια από τον Αγιο Ματθαίο της Κέρκυρας επιχειρούν να καταρρίψουν τον αστικό μύθο ότι δεν παράγεται προϊόν προστιθέμενης αξίας στην Ελλάδα. Με σπουδές Οικονομικών και Διοίκησης Επιχειρήσεων, δεν μελέτησαν απλώς αυτό που ήθελαν να κάνουν αλλά παραμένουν μαθητές, αφού, όπως λέει ο Σπύρος, «η φύση είναι το μεγαλύτερο σχολείο». Και αναφερόμαστε σε ένα προϊόν που είναι συνδεδεμένο με τον πολιτισμό του νησιού εδώ και χιλιάδες χρόνια, και συγκεκριμένα μια εξαιρετική ποικιλία, την κερκυραϊκή λιανοελιά. Οι παραγωγοί αναγνώρισαν τα λάθη τους και δεν κατηγόρησαν άλλους γι’ αυτά. Εκαναν έρευνα σε Ελλάδα και εξωτερικό συμμετέχοντας σε σεμινάρια, ενώ έμαθαν να εφαρμόζουν ορθές καλλιεργητικές πρακτικές. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, άλλαξαν σχεδόν τα πάντα στην παραγωγή, καθώς έβλεπαν έναν θησαυρό να χάνεται. Αντί λοιπόν να περιμένουν στωικά να πέσουν οι ελιές στα δίχτυα, άρχισαν να τις συγκεντρώνουν με δονητική μηχανή από τον Οκτώβριο έως τα τέλη Δεκεμβρίου. Αρχικά διέθεταν 2.000 ρίζες, οι οποίες σήμερα φτάνουν τις 7.000 και είναι διάσπαρτες εξαιτίας του κατακερματισμού της γης. Μετά τη σκληρή δουλειά 18 ωρών ακολουθεί η ψυχρή άλεση σε χαμηλές θερμοκρασίες, τα αποτελέσματα της οποίας δεν άργησαν να φανούν. Τα δύο εξαιρετικά παρθένα ελαιόλαδα Τhe Governor (το Limited από άγουρο καρπό και το Premium) εξάγονται σήμερα σε οκτώ χώρες (ΗΠΑ, Καναδάς, Γερμανία, Γαλλία, Αγγλία, Μονακό, Ρουμανία, Ελβετία) σε δύο σπάνια μπουκάλια που θυμίζουν κολόνια, έχοντας μάλιστα στη συλλογή τους 22 βραβεία ποιότητας.
Εκτός όμως από την πολύ χαμηλή οξύτητά τους (0,1-0,2), τα ελαιόλαδα Τhe Governor είναι από τα ελάχιστα ελληνικά ελαιόλαδα που φέρουν «ισχυρισμό υγείας», δηλαδή διαθέτουν σε υψηλή περιεκτικότητα τις δύο βασικές φαινόλες (ελαιασίνη, ελαιοκανθάλη) που προστατεύουν το λάδι στον χρόνο και ταυτόχρονα τα ανθρώπινα κύτταρα από τις οξειδώσεις. Σύμφωνα με τις μετρήσεις του Πανεπιστημίου Αθηνών (από το τμήμα του αναπληρωτή καθηγητή Φαρμακογνωσίας και Χημείας Φυσικών Προϊόντων Προκόπιου Μαγιάτη) σε 700 ελαιόλαδα από 30 χώρες, ο «Κυβερνήτης» βρέθηκε να διαθέτει περιεκτικότητα σε φαινόλες 1.253 ml ανά κιλό, δηλαδή επτά φορές περισσότερο από τον μέσο όρο των υπόλοιπων ελαιολάδων. Λόγω των φαρμακευτικών αυτών ιδιοτήτων μάλιστα πολλοί καταναλωτές ρίχνουν σταγόνες λαδιού στο πρωινό τους. Το μισό λίτρο κοστίζει στην Ευρώπη 40 ευρώ και στις ΗΠΑ 69 δολάρια, τιμή την οποία οι παραγωγοί δεν θεωρούν υπερβολική διότι το προϊόν διαθέτει ισχυρές φαρμακολογικές και βιολογικές ιδιότητες.
Τα εγκληματικά λάθη του παρελθόντος
Τα δύο αδέλφια ξεκίνησαν από το γεγονός ότι το κερκυραϊκό λάδι είχε τη χειρότερη φήμη στην Ελλάδα – και δικαίως (οξύτητα, αργή συγκομιδή, χρονοβόρες διαδικασίες, παραεπάγγελμα λόγω τουρισμού). Ταυτόχρονα, όμως, όπως συμπληρώνει ο Σπύρος Δαφνής, αντιλήφθηκαν ότι «η Ελλάδα αποτελεί ένα είδος ελαιοκομικής αποικίας της Ιταλίας, καθώς η τελευταία εισάγοντας το χύμα λάδι ορίζει την τιμή και την παραγωγή του». Εκτός όμως από τον λάθος τρόπο παραγωγής, οι δύο νέοι διαπίστωσαν ότι αυτή η εξαιρετική ποικιλία ελαιόδεντρων κινδυνεύει από την κοπή, η οποία αποτελεί ξεκάθαρο έγκλημα, ειδικά σε μια περιοχή όπως ο Αγιος Ματθαίος. Η ιστορία των δέντρων είναι 1.000-1.500 ετών – ίσως και μεγαλύτερη. Είναι χαρακτηριστικό άλλωστε ότι την εποχή όπου ήταν κυρίαρχοι στο νησί οι Ενετοί ενθάρρυναν την καλλιέργεια προσφέροντας μία βενετική λίρα για κάθε ελιά που φυτευόταν.
Εκπαίδευση και σεμινάρια γευσιγνωσίας στο ελαιοτριβείο
Παράλληλα με την παραγωγή, το ελαιοτριβείο είναι ανοιχτό σε επισκέψεις και σεμινάρια γευσιγνωσίας, ενώ τον χειμώνα μαθητές από τα σχολεία της πόλης μαθαίνουν να σέβονται και να αγαπούν εμπράκτως τον τόπο τους με επισκέψεις στους χώρους παραγωγής. Οπως αποκαλύπτουν οι ιδιοκτήτες του brand, η παραγωγή θα παραμείνει περιορισμένη και δεν προτίθενται να παράγουν λάδι για άλλους. Μελλοντικά, όμως, δεν αποκλείουν να δημιουργήσουν ένα cluster νέων παραγωγών που θα ακολουθούν ορθές καλλιεργητικές πρακτικές.