Ως η πρώτη γενιά που μεγάλωσε πλήρως στην ψηφιακή εποχή, η GenZ καλείται να αντιμετωπίσει την παγκόσμια αστάθεια με έναν τρόπο που καμία προηγούμενη γενιά δεν είχε γνωρίσει.

«Μεγαλώσαμε με τον πόλεμο να ξεχύνεται μέσα από τις οθόνες μας… έχουμε δει περισσότερα πολεμικά drones, πυραύλους και ακρωτηριασμένα παιδιά προτού καν πάει 9 το πρωί απ’ ό,τι οποιαδήποτε άλλη γενιά, πριν από εμάς», δηλώνει ο Τανουσρί Σριβαστάβα, 25χρονος ερευνητής στον τομέα της νευροεπιστήμης και της τεχνητής νοημοσύνης.

Τα τελευταία χρόνια, οι γεωπολιτικές αναταράξεις έχουν συγκλονίσει τον πλανήτη, από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, μέχρι τον συνεχιζόμενο πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς και την σύρραξη μεταξύ Ισραήλ-Ιράν, η οποία οδήγησε σε αυξημένες πυρηνικές εντάσεις.

Παράλληλα, η Γενιά Ζ βρίσκεται αντιμέτωπη με τον πληθωρισμό, τις ραγδαίες αυξήσεις στις τιμές κατοικιών, την κλιματική κρίση και τις μαζικές απολύσεις εργαζομένων. Μάλιστα, όλες αυτές οι εξελίξεις είναι καταιγιστικές και συμβαίνουν σε ζωντανή μετάδοση μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το αποτέλεσμα; Ένα βαθύ και διάχυτο αίσθημα αβεβαιότητας, την ώρα που προσπαθούν να χτίσουν το μέλλον τους.

«Πολλοί από εμάς νιώθουμε ότι μεγαλώνουμε μέσα σε προβληματικά συστήματα και κοινωνίες, και παρ’ όλα αυτά περιμένουν από εμάς να τα διορθώσουμε», εξηγεί ο Μεχρότραστο CNBC.

Το χιούμορ ως άμυνα

Μπροστά σ’ αυτήν τη νέα πραγματικότητα, αρκετοί νέοι επιλέγουν να αντιδράσουν με χιούμορ και ειρωνεία, ακόμη και σε σοβαρές καταστάσεις. Σε ένα βίντεο στο TikTok με λεζάντα «Πρώτος πόλεμος, λίγο αγχωτικό», εμφανίζονται πύραυλοι να πέφτουν σε πόλεις. Το βίντεο συγκέντρωσε 2,3 εκατομμύρια likes. Σε ένα άλλο, με 480.000 likes, παρουσιάζονται «ενδυματολογικές προτάσεις για τον Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο».

Καθυστέρηση ενηλικίωσης

Όταν η Τανουσρί Σριβαστάβα έφτασε στο Ηνωμένο Βασίλειο από το Δελχί το 2021, στα 26 της, ονειρευόταν να εργαστεί σε περιοδικό μόδας, αλλά οι ελπίδες της διαψεύστηκαν γρήγορα καθώς η οικονομική και πολιτική αβεβαιότητα έγινε αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής της.

Αφού ολοκλήρωσε το μεταπτυχιακό της στην επικοινωνία της μόδας, βρέθηκε αντιμέτωπη με έναν μεγάλο περιορισμό, για να παραμείνει στο Ηνωμένο Βασίλειο, έπρεπε να βρει εργοδότη που θα της παρείχε visa ειδικευμένου εργαζομένου, κάτι που ελάχιστοι εργοδότες αποδέχονται λόγω κόστους. Μετά από δύο χρόνια αποτυχημένων προσπαθειών, βρήκε μια εταιρεία που δέχτηκε να τη στηρίξει, σήμερα εργάζεται ως account executive σε πρακτορείο επικοινωνίας.

«Αυτό δεν ήταν το σχέδιό μου», δηλώνει. «Προέρχομαι από μεσοαστική οικογένεια, πήρα δάνειο για να έρθω εδώ, και τώρα είναι τόσο δύσκολο να βρω δουλειά. Με τον πληθωρισμό και τις συνεχείς αλλαγές στις κυβερνητικές πολιτικές και τα γεωπολιτικά, είναι δύσκολο να πιστέψεις πως το αύριο είναι σίγουρο».

Η Σριβαστάβα δηλώνει πως νιώθει απελπισία για το μέλλον της, καθώς η θέση των μεταναστών είναι επισφαλής τόσο στο Ηνωμένο Βασίλειο όσο και στις ΗΠΑ. «Αυτό με έχει περιορίσει σε τόσα πολλά επίπεδα, που δεν είμαι ευτυχισμένη. Και με όσα συμβαίνουν, με τον πόλεμο, δεν ξέρω αν θα υπάρχουμε αύριο, οπότε δεν ξέρω καν πόσο πρέπει να προγραμματίζω».

Η ίδια ανησυχεί έντονα και για την ασφάλεια της οικογένειάς της στην Ινδία, ειδικά μετά από το πρόσφατο επεισόδιο έντασης με το Πακιστάν. Η αγορά κατοικίας ή η απόκτηση οικογένειας της φαίνεται σήμερα εκτός πραγματικότητας. «Είναι πολύ ριψοκίνδυνο… αυτή τη στιγμή πρέπει απλώς να επιβιώσουμε, όλα είναι τρομερά ακριβά». Δεν είναι η μόνη.

Σύμφωνα με την έρευνα Deloitte 2025 Global Gen Z and Millennial, η οποία περιλάμβανε 23.482 άτομα σε 44 χώρες, πάνω από 80% δήλωσαν ότι το οικονομικό τους μέλλον και τα καθημερινά έξοδα είναι από τις βασικότερες πηγές άγχους.

Σχεδόν το 50% των Gen Z αισθάνεται οικονομικά ασταθές, ενώ το 52% ζει από μισθό σε μισθό. Το 41% ανησυχεί πως δεν θα μπορέσει ποτέ να αποσυρθεί με αξιοπρέπεια. Παρότι μεγάλο μέρος της Gen Z βιώνει έντονο άγχος, κάποιοι αποφασίζουν να αναλάβουν τον έλεγχο της ζωής τους.

Η Αμρίτα Μπασίν, απόφοιτη του UC Berkeley, ήταν να ξεκινήσει δουλειά στη Meta, όμως τελικά επέλεξε το μονοπάτι της επιχειρηματικότητας. Η απόφασή της εδράζεται στο γεγονός ότι διαπίστωσε πόσο ασταθής έχει γίνει η τεχνολογική βιομηχανία. Είδε φίλους της να απολύονται και εταιρείες να αντικαθιστούν θέσεις με τεχνητή νοημοσύνη.

«Υπάρχουν άνθρωποι που ξόδεψαν 200.000 ή 300.000 δολάρια για πτυχία σε ιδιωτικά πανεπιστήμια στην επιστήμη υπολογιστών, και δεν μπορούν να βρουν δουλειά», λέει. «Έκαναν τα πάντα σωστά, ακολούθησαν τον δρόμο που τους έδειξαν… όμως αυτός ο δρόμος πια δεν εγγυάται τίποτα».

Βλέποντας ότι όλοι οι κλάδοι είναι ασταθείς, αποφάσισε να δημιουργήσει τη δική της επιχείρηση. «Η επιχειρηματικότητα δεν ήταν πιο ασταθής απ’ τους άλλους κλάδους», εξηγεί. Σήμερα είναι συνιδρύτρια και CEO της Sotira, μιας B2B πλατφόρμας για υπερβάλλον απόθεμα στον κλάδο logistics και μεταφορών, η οποία υποστηρίζεται από επενδυτικά κεφάλαια.

Η τάση προς την ανεξαρτησία

Οι νέοι της Γενιάς Ζ στρέφονται προς την αυτονομία. Σύμφωνα με έρευνα της Fiverr το 2024, με περισσότερους από 10.000 συμμετέχοντες Gen Z παγκοσμίως, το 70% εργάζεται ήδη ως freelancer ή σκοπεύει να το κάνει, ενώ το 25% θέλει να ξεκινήσει τη δική του επιχείρηση, με στόχο την οικονομική άνεση και την πρόωρη συνταξιοδότηση.

Η Χάρσα Πουτζάρι 29 ετών, διάλεξε τη δική της διέξοδο μέσω της ευτυχίας. Διατηρεί τη δική της εταιρεία, την An Honest Media Company, και εργάζεται ως visual strategist και creative director σε επιλεγμένα πρότζεκτ.

Παρότι αναγνωρίζει ότι η Γενιά Ζ αντιμετωπίζει τεράστιες ψυχικές προκλήσεις λόγω social media και διαδικτύου, βλέπει στην πληθώρα πληροφορίας μια ευκαιρία.

Το γεγονός ότι μεγάλωσε βλέποντας συνεχώς ειδήσεις στο κινητό της την ώθησε να θελήσει να δημιουργήσει έναν καλύτερο κόσμο, δουλεύοντας με πελάτες που έχουν κοινωνικό αντίκτυπο. «Έχουμε μια δυνατότητα που οι προηγούμενες γενιές δεν είχαν, να κατέχουμε τα μέσα παραγωγής και να λέμε: Θέλω να φύγω και να δουλέψω για μένα», λέει.

«Μπορώ να διαλέγω τα πρότζεκτ που με εκφράζουν και να λέω όχι σε όσα δεν με αντιπροσωπεύουν. Δεν θέλω να δουλεύω απλώς για να δουλεύω, θέλω ο χρόνος και η ενέργειά μου να συμβάλλουν σ’ ένα καλύτερο μέλλον για μένα και την ανθρωπότητα», προσθέτει.

Ελπίδα μέσα στο χάος

Παρά το χάος, πολλά μέλη της Γενιάς Ζ δηλώνουν αισιόδοξα και αποφασισμένα να επηρεάσουν θετικά το μέλλον, όχι μόνο το δικό τους, αλλά και του κόσμου.

«Οι γεωπολιτικές συγκρούσεις ανέδειξαν πολλά προβλήματα στην κοινωνία. Υπάρχουν κενά, υπάρχουν τρύπες, και εγώ αποφάσισα να τις αντιμετωπίσω», δηλώνει η Μπασίν. «Η Gen Z κατά τη γνώμη μου, αποφασίζει να αντιμετωπίσει μεγάλα προβλήματα. Αν υπήρχε μια γενιά που θα μπορούσε να το κάνει, νομίζω ότι κάνουμε πολύ καλή δουλειά».

Διαβάστε ακόμη 

Citi: «Σκιά» για μετοχές, ομόλογα και ευρώ η πολιτική αβεβαιότητα στη Γαλλία

Project Heraklion: Πώς προχωρά η επένδυση που αλλάζει το Ηράκλειο της Κρήτης (pic)

“Πρώτα μένω στο σπίτι και μετά το αγοράζω”: Η τάση της «δοκιμαστικής διαμονής» στα πολυτελή ακίνητα

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα