-Χαίρετε, συνήθως τον Αύγουστο με το μόνο που δεν ασχολούμαστε είναι με δημοσκοπήσεις αφού… και οι πέτρες ξέρουν ότι έρευνες σε περίοδο διακοπών δεν γίνονται, ο κόσμος είναι… εκτός γενικά. Είδα μία έρευνα χθες, της εταιρείας Interview (για το politic.gr) και θέλω να σχολιάσω τα εξής, αφού πρώτα σημειώσω ότι πρόκειται για online δημοσκόπηση κι όχι τηλεφωνική απ’ ό,τι γνωρίζω. Τα ποσοστά τα είδατε, είναι περίπου αυτά που λογικά κινούνται στα προ Αυγούστου επίπεδα, αν και επαναλαμβάνω ας με συγχωρέσουν οι ερευνητές αλλά γκάλοπ τον Αύγουστο είναι σαν… Βορειοκορεάτης τουρίστας, που λέει ο λόγος. Τέλος πάντως, εγώ παρατήρησα δύο πράγματα, πρώτον το αναμενόμενο, ότι ο αρχηγός μας Αλέξης ρουφάει τον ΣΥΡΙΖΑ και δεύτερον τη στάση μεγάλου τμήματος ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ, οι οποίοι δεν δείχνουν διόλου αδιάφοροι σε ερώτηση για τον Τσίπρα. Συγκεκριμένα ερωτώνται «στην περίπτωση που ο κ. Τσίπρας κάνει δικό του κόμμα, τι θα πρέπει να κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ;». Θα περίμενα να απαντούσαν στη συντριπτική τους πλειοψηφία το κλασικό ΔΓ/ΔΑ ήτοι «δεν γνωρίζω, δεν απαντώ», που σε απλά ελληνικά σημαίνει δεν πας… και συ και ο γρύλος σου. Έλα όμως που οι πασόκοι ψηφοφόροι απαντούν μόνο κατά 25% ΔΓ/ΔΑ και οι υπόλοιποι (39%) λένε να μην πάει ο ΣΥΡΙΖΑ με τον Τσίπρα, κι ένα 23% λέει να συγχωνευτεί ο ΣΥΡΙΖΑ με τον Τσίπρα. Μάλλον ενδιαφέρονται κάπως παραπάνω από το φυσιολογικό οι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ για τον Τσίπρα ή είναι η ιδέα μου; Εγώ δημοσκόπος δεν είμαι, αλλά σαν μεγάλα μου φαίνονται τα νουμεράκια αυτά…

Οι υπόλοιπες δημοσκοπήσεις…

-Τώρα, ρώτησα και τις δικές μου δημοσκοπικές πηγές τι γίνεται, οι οποίες μου είπαν ότι παγίως πριν τα τέλη Αυγούστου «δεν κάνουμε δημοσκοπήσεις». Εγώ μαθαίνω ότι θα ξεκινήσει μία έρευνα περί τα τέλη της εβδομάδος ώστε να υπάρχει μέτρο σύγκρισης με εκείνη που θα γίνει μετά τη ΔΕΘ. Για να δει το Μ.Μ τι απέφεραν οι ανακοινώσεις, αν βελτίωσαν την εικόνα της κυβέρνησης που επλήγη κυρίως από τον ΟΠΕΚΕΠΕ τους τελευταίους δύο μήνες.

Της έρχεται της κυρίας Μαραγγέλη…

-Χθες είχαμε ένα νέο επεισόδιο της περίφημης υπόθεσης Novartis, που παίζει να καταγραφεί στην Ιστορία και ως η μεγαλύτερη σκευωρία-φιάσκο της Μεταπολίτευσης, για την οποία ναι μεν σίγουρα θα πληρώσουν με καταδίκες οι φυσικοί αυτουργοί, όχι όμως και οι ηθικοί αυτουργοί, δηλαδή οι πολιτικοί που «διακίνησαν» όλο αυτό το χοντροκομμένο ψέμα, όπως αποδείχθηκε στις αίθουσες των δικαστηρίων ή έστω πρόκειται σύντομα να αποδειχθεί. Χθες λοιπόν κατέθεσε στο δικαστήριο η βασική μάρτυρας κατηγορίας Μαρία Μαραγγέλη, η οποία ξαναείπε, ως γραμματέας Φρουζή, ότι είδε… με τα ματάκια της τροχήλατες βαλίτσες να πηγαίνουν στον Σαμαρά στο Μαξίμου, φακελάκια στον Αδωνι κ.λπ. Η κυρία αυτή φυσικά αν άλλαζε χθες την κατάθεσή της, γιατί έχει ξαναπεί ακριβώς τα ίδια, θα επιβάρυνε περισσότερο τη θέση της στην όλη υπόθεση μιας και γνωρίζει ότι της έρχονται αγωγές απ’ όλους όσους έχει συκοφαντήσει. Όμως το πρόβλημα της, μου λένε, δεν είναι μόνο αυτό. Η κυρία Μαραγγέλη έχει πάρει ως «μάρτυρας» από την αμερικανική κυβέρνηση ένα τεράστιο ποσό από τα 53 εκατ. ευρώ που διέθεσαν οι Αμερικάνοι για να «αποκαλυφθεί» το σκάνδαλο Novartis και δεν ξέρουμε τι έχει δηλώσει στην ελληνική εφορία. Μου λέει η πηγή μου ότι θα έχουμε πανηγύρια τον χειμώνα.

Τα μπιλιέτα του Τάκη για τους αναπτυξιακούς

-Χθες ο Τάκης Θεοδωρικάκος έστειλε στην ΑΑΔΕ προς είσπραξη απαιτήσεις 43 εκατομμυρίων ευρώ για διάφορους που είχαν πάρει χρήματα στο πλαίσιο των αναπτυξιακών νόμων του 2004, του 2011 και του 2016. Πρακτικά, διάφοροι πήραν λεφτά, δεν έκαναν αυτά για τα οποία τα πήραν, αλλά δεν ελέγχθηκαν και ουσιαστικά. Τώρα, ο έλεγχος έγινε και εστάλησαν τα μπιλιέτα. Μαθαίνω ότι και τις επόμενες εβδομάδες θα έρθει η λυπητερή σε αρκετούς, καθώς οι έλεγχοι προχωρούν και κάθε εβδομάδα ελέγχονται τουλάχιστον 50 δικαιούχοι ενισχύσεων. Συγκεκριμένα την ερχόμενη Τρίτη ο υπουργός Ανάπτυξης θα ανακοινώσει ακόμη ένα πακέτο ενταλμάτων που στέλνει στην ΑΑΔΕ προς είσπραξη 40-50 εκατ. ευρώ για την επιστροφή επιδοτήσεων προς επιχειρήσεις που έλαβαν ενισχύσεις μέσω προηγούμενων αναπτυξιακών νόμων, αλλά δεν προχώρησαν στην υλοποίηση των επενδυτικών τους σχεδίων. Όπως είπαμε, κάθε βδομάδα θα ανακοινώνει ένα πακέτο ενταλμάτων προς επιστροφή χρημάτων.

Δεν ολοκληρώθηκαν 1.400 επενδυτικά σχέδια - Αναζητούνται 480 εκατ.

-Μόλις ολοκληρωθεί ο έλεγχος των επιχειρήσεων που είχαν υπαχθεί στον αναπτυξιακό νόμο του 2004, θα ανακοινωθεί η επιστροφή των επιδοτήσεων του αναπτυξιακού νόμου 2011 και κατόπιν του 2016. Συνολικά περίπου 1.400 επενδυτικά σχέδια δεν ολοκληρώθηκαν και η συνολική απαίτηση επιστροφής ξεπερνά τα 480 εκατ. ευρώ. Στην πρώτη φάση ελέγχονται επιχειρήσεις που είχαν υπαχθεί σε αναπτυξιακούς νόμους του 2004 και του 2011 και δεν υπέβαλαν αίτηση ελέγχου μέχρι την 1η Απριλίου 2024, καθώς και όσες δεν τεκμηρίωσαν την πρόοδο των έργων τους ή τα εγκατέλειψαν. Επιπλέον, στο στόχαστρο βρίσκονται και μικρομεσαίες επιχειρήσεις που έλαβαν επιδοτήσεις κατά την περίοδο των έκτακτων μέτρων (π.χ. για το κόστος της Ενέργειας) αλλά υπερέβησαν τα όρια των κρατικών ενισχύσεων, έκαναν λάθη ΦΠΑ ή δεν πληρούσαν τελικά τα κριτήρια. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται περίπου 2.500 επιχειρήσεις που καλούνται να επιστρέψουν μέρος της χρηματοδότησης, ειδικά σε τομείς όπου η ΕΕ δεν ενέκρινε τη συνολική επιδότηση ή διαπιστώθηκαν διαδικαστικά σφάλματα.

Ο νέος CEO στον Σιδηρόδρομο

-Σημαντικές ανακοινώσεις για τη διοικητική δομή της Σιδηρόδρομοι Ελλάδος Α.Ε. θα ανακοινωθούν ως το τέλος της εβδομάδας και αναμένεται να επικυρωθεί ο διορισμός του Χρήστου Παληού στη θέση του CEO της νέας εταιρείας που ενοποίησε ΟΣΕ-ΕΡΓΟΣΕ και ΓΑΙΑΟΣΕ. Ο Παληός ανέλαβε την ΕΡΓΟΣΕ μετά τα Τέμπη και περαίωσε τη σύμβαση 717, βάσει της οποίας γίνονται κρίσιμες παρεμβάσεις για την ασφάλεια του σιδηροδρόμου. Σε θέσεις-κλειδιά αναμένεται επίσης να τοποθετηθούν και Έλληνες της διασποράς που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του αρμόδιου υπουργού Κωνσταντίνου Κυρανάκη να επιστρέψουν και να στελεχώσουν τον νέο Οργανισμό, με τις ανάλογες αμοιβές βεβαίως - κατά τα πρότυπα της ΔΕΗ.

Η Task Force για τα τραπεζικά

-Από τη χθεσινή σύσκεψη με τον Στουρνάρα, τον Χατζηδάκη, τους Πιερρακάκη-Φλωρίδη, τους τραπεζίτες και τους servicers δεν προκύπτουν οριστικές αποφάσεις για το θέμα των τιτλοποιήσεων, καθώς υπάρχουν ακόμα αρκετές εκκρεμότητες. Όμως μαθαίνω συζητήθηκε να γίνει μια task force με στελέχη της ΤτΕ, των υπουργείων, των τραπεζών και των servicers, προκειμένου να "τρέχουν" εκεί διάφορα ζητήματα που ανακύπτουν και μπορούν να επιλυθούν με γρήγορη συνεργασία. Γενικά πάντως το κλίμα δεν ήταν "πολεμικό", όπως σε προηγούμενες φάσεις.

Ο Χόλτερμαν, ο Ελλάκτωρ και η Μαρίνα Αλίμου

-Με πολύ ενδιαφέρον αναμένονται, λογικά μέσα στον Σεπτέμβριο, οι ανακοινώσεις για την επόμενη σελίδα της Ελλάκτωρ. Ο όμιλος που βρίσκεται στα χέρια του Ολλανδού κροίσου Χένρι Χόλτερμαν θα φουσκώσει ακόμη περισσότερο το ταμείο του μόλις ολοκληρωθούν και τυπικά οι συναλλαγές για την πώληση του Κτήματος Καμπά στην Κάντζα Παλλήνης και του ακινήτου στις Γούρνες στο Ηράκλειο Κρήτης στην Dimand. Το deal ανήλθε στα επίπεδα των 85 εκατ. ευρώ και προστίθεται σε αυτά της Ηλέκτωρ που αποκτήθηκε από τη Μότορ Όιλ και πιο πρόσφατα της Άκτωρ Παραχωρήσεις που αποκτήθηκε από τον Όμιλο AKTOR (για 123 εκατ. ευρώ, ενώ μεταβιβάζεται και δανεισμός). Οι κινήσεις αποεπένδυσης φαίνεται να έχουν ολοκληρωθεί, το ταμείο όπως είπαμε θα γεμίσει, οπότε οι μέτοχοι έχουν κάθε λόγο να χαμογελούν περιμένοντας χρηματικές διανομές, ενώ αναμένονται μερίσματα και επιστροφές κεφαλαίου και από την παλαιά σύμβαση της Αττικής Οδού. Ήδη μετά την επιστροφή κεφαλαίου ύψους 174 εκατ. ευρώ το 2024, η Ελλάκτωρ προχώρησε σε επιστροφή κεφαλαίου 296 εκατ. ευρώ προς τους μετόχους, διανέμοντας συνολικά 470 εκατ. ευρώ. Τον Σεπτέμβριο, λοιπόν, η διοίκηση έχει ανακοινώσει πως θα ενημερώσει μετόχους και αγορά για την επικαιροποιημένη στρατηγική της. Ενδεχομένως να υπάρχουν ανακοινώσεις και για νέες χρηματικές διανομές, με τη μερίδα του λέοντος να παίρνει ο Χόλτερμαν και η Reggeborgh και έτσι τις τελευταίες δέκα συνεδριάσεις η μετοχή είχε κάνει ένα μίνι ράλι της τάξης του 12% πριν το χθεσινό κλείσιμο. Η Ελλάκτωρ βέβαια έχει ακόμη σημαντικά assets στο χαρτοφυλάκιό της, με κυριότερο τη Μαρίνα Αλίμου για την οποία έχει ειπωθεί πως θα παραμείνει στην ιδιοκτησία του ομίλου για να αξιοποιηθεί και μέσα στο επόμενο διάστημα αναμένεται η έκδοση των οικοδομικών αδειών ώστε να ξεκινήσει το έργο της ανάπλασης. Επίσης, διαθέτει σειρά ακινήτων που θα επιτρέψουν την περαιτέρω δραστηριοποίηση στον κλάδο της φιλοξενίας και του τουρισμού, μεταξύ των οποίων το πρώην ξενοδοχείο Civitel στη Λ. Κηφισίας στο Μαρούσι (μισθώθηκε για 25 χρόνια από το σχήμα REDS - SWOT Hospitality), η ανακαίνιση του οποίου ολοκληρώνεται για να λειτουργήσει σύντομα με την επωνυμία The Fiction.

Τα funds και η σκακιέρα της ΕΧΑΕ

μετοχή της ΕΧΑΕ στέκεται σταθερά πάνω από τα 7 ευρώ, χωρίς να τολμά να πλησιάσει τα 7,5€ που είχε πριν από λίγο καιρό όταν ξεκινούσε το φλερτ του Euronext. Οι συναλλαγές στη μετοχή όμως είναι καθημερινά πολλές καθώς έχουν ενεργοποιηθεί μια σειρά από επενδυτικά funds που σήμερα είναι μέτοχοι της ΕΧΑΕ, αλλά τον τελευταίο καιρό συστηματικά αγοράζουν μετοχές από το ταμπλό. Το Praude Asset Management έχει ανεβάσει πλέον τη συμμετοχή του στο 6,58%, η Qube Research ελέγχει 1,53%, η Morgan Stanley το 1,17%, ενώ η UBS έφτασε το 1%. Το επενδυτικό ταμείο Jefferies International ελέγχει το 0,76%, η ArrowStreet Capital 1,79% και το Capital Group 1,12%. Όλα μαζί αυτά τα funds έχουν αποκτήσει ήδη ποσοστό μεγαλύτερο του 13%.

Οι Ελληνικές Τράπεζες, η Γαλλία και τα ομόλογα

-Σε όλη την καμπύλη των χρονικών περιόδων τα ελληνικά ομόλογα τιμολογούνται καλύτερα από τα Γαλλικά. Στο 10ετές ομόλογο η Ελλάδα πληρώνει 3,4% και η Γαλλία 3,5%. Οι Ελληνικές Τράπεζες διατηρούν χαρτοφυλάκιο 2,2 δισ. Ευρώ σε Γαλλικά Ομόλογα σ΄ ένα σύνολο ομολόγων αξίας 82 δισ. ευρώ. Το πρόβλημα όμως είναι ότι σήμερα οι επενδυτές ομολόγων αξιολογούν τη Γαλλία στο ίδιο επίπεδο κινδύνου με την Ιταλία κι αυτό αποτελεί κακό οιωνό όχι μόνον για τις αγορές, αλλά και την πολιτική σταθερότητα στην Ευρώπη. Παραδοσιακά, η Γαλλία λειτουργούσε ως δεύτερος «πυλώνας» της Ευρωζώνης μετά τη Γερμανία, με χαμηλότερα κόστη δανεισμού και αξιοπιστία στις αγορές. Το γεγονός ότι πλέον η χώρα συγκρίνεται με την Ιταλία, η οποία για χρόνια θεωρείται «αδύναμος κρίκος» του Ευρώ, λόγω υψηλού χρέους και πολιτικής αστάθειας, δείχνει πως οι ανησυχίες για το μέλλον των γαλλικών δημόσιων οικονομικών έχουν ενταθεί. Η πίεση στη Γαλλία συνιστά πρόκληση για την Ευρωζώνη συνολικά. Αν η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της νομισματικής ένωσης αρχίσει να τιμολογείται με τα ίδια ασφάλιστρα κινδύνου όπως η Ιταλία, τότε η ίδια η έννοια του «γαλλογερμανικού άξονα» δέχεται πλήγμα. Η εξέλιξη αυτή δεν είναι μόνο τεχνική στο πεδίο των αγορών, αλλά ενέχει και έναν πολιτικό συμβολισμό: η Γαλλία φαίνεται να χάνει τη θέση της ως ο σταθερός εταίρος της Γερμανίας, την ώρα που η Ευρώπη αντιμετωπίζει γεωπολιτικές και οικονομικές προκλήσεις.

Δύο χρηματιστηριακές συνεδριάσεις στην τιμή της μιας

-Συνεδρίαση υψηλής τοξικότητας και με πολλά παράξενα γεγονότα ήταν η χθεσινή στο Χρηματιστήριο. Η αξία των συναλλαγών μέχρι τις 5 το απόγευμα είχε φτάσει στα 280 εκατ. ευρώ. Όταν όμως ήρθε η ώρα των δημοπρασιών και της ολοκλήρωσης του rebalancing των δεικτών του MSCI, η αξία των συναλλαγών σχεδόν διπλασιάστηκε, εκτινάχθηκε στα 457,66 εκατ. ευρώ με 38,72 εκατ.€ σε πακέτα. Ήταν σαν να είχαμε μια δεύτερη χρηματιστηριακή συνεδρίαση μικρότερης διάρκειας αλλά ίδιου περίπου τζίρου. Ένα από τα παράξενα της χθεσινής μέρας ήταν η μετοχή της Alpha. Έκλεισε με πτώση -6,34% στα 3,54 ευρώ αλλά στην αγορά η τελευταία εντολή είχε αγοραστές για 5,5 εκατ. μετοχές της. Στις υπόλοιπες τράπεζες η Εθνική (-2,97%) υποχώρησε στα 12,40 ευρώ, η Piraeus (-0,79%) στα 7,006 και η Eurobank (-1,99%) στα 3,34. H Τρ. Κύπρου (-0,25%) στάθηκε στο ύψος της 7,88€ και η CrediaBank (+2,52%) έδειξε ότι ακολουθεί τη δική της αυτόνομη διαδρομή στα 1,548 ευρώ. Η Metlen (-0,27%) κράτησε τα χθεσινά της κέρδη στα 54,6€ ενώ η Aegean (+0,27%) συνεχίζει να πετά σε ιστορικά υψηλά στα 15,02€. Για μία ακόμη συνεδρίαση η Alumil (+2,52%) πήγε κόντρα στο κύμα κι έφτασε στα 5,7€.

Γεωπολιτική αβεβαιότητα και πολιτική αστάθεια συντηρούν τα υψηλά του χρυσού

Goldman Sachs ανακοίνωσε ότι «βλέπει» την τιμή του χρυσού μέχρι και στα στα 4.000 δολάρια/ουγκιά έως τα μέσα του 2026. Οι κλυδωνισμοί στην Αμερικανική Κεντρική Τράπεζα, η αναφορά στην «κακιά λέξη με τα 3 γράμματα» στη Γαλλία όπου όλο και περισσότεροι μιλούν για προσφυγή στο ΔΝΤ, οι πόλεμοι που δεν τερματίζονται, όλα μαζί και ταυτοχρόνως οδήγησαν το χρυσάφι σε άνοδο 28% από την αρχή του έτους. Οι κεντρικές τράπεζες των αναδυόμενων οικονομιών εντείνουν τις αγορές χρυσού ως μέσο διαφοροποίησης από τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα και το δολάριο. Η Goldman Sachs τονίζει ότι η σταθερά ισχυρή επενδυτική ζήτηση, σε συνδυασμό με τον περιορισμένο ρυθμό νέας παραγωγής, δημιουργεί ένα σκηνικό όπου οι ανισορροπίες προσφοράς και ζήτησης μπορούν να ωθήσουν τον χρυσό σε νέα ύψη. Σημαντικός παράγοντας είναι επίσης η νομισματική πολιτική: ακόμη κι αν τα επιτόκια παραμείνουν σχετικά υψηλά, οι προσδοκίες για σταδιακές μειώσεις στην επόμενη διετία καθιστούν τον χρυσό ελκυστικό συγκριτικά με τα ομόλογα. Ο χρυσός παραμένει εργαλείο αντιστάθμισης κινδύνου, αλλά πλέον γίνεται και μέσο κερδοφορίας, σε ένα περιβάλλον που οι παραδοσιακές αγορές δυσκολεύονται να προσφέρουν σταθερές αποδόσεις.

Οι πρώτες αναλύσεις για τη «φούσκα» της Wall Street

-H Bank of America ρώτησε τους δικούς της διαχειριστές κεφαλαίων. Οι 9 στους 10 διαχειριστές της BoA (91%) θεωρούν ότι σήμερα οι αμερικανικές μετοχές είναι υπερτιμημένες. Η Wall Street δείχνει σήμερα σαν να ζει μέσα σε μια δική της φούσκα ευφορίας μακριά από την πραγματικότητα: τεχνολογία, τεχνητή νοημοσύνη, μεγάλες εξαγορές, νέα ιστορικά υψηλά. Οι χρηματιστηριακές αποτιμήσεις τρέχουν πιο γρήγορα από τα κέρδη. Οι επαγγελματίες της αγοράς, οι θεσμικοί επενδυτές αθόρυβα μειώνουν μετοχικές θέσεις και «παρκάρουν» κεφάλαια σε ομόλογα και χρυσό. Δεν θα το διαβάσεις στα πρωτοσέλιδα, αλλά θα το δεις στα flows. Μια αγορά που όλοι αναγνωρίζουν ως υπερτιμημένη, αργά ή γρήγορα, διορθώνει – δραματικά ή ελεγχόμενα. Το μόνο που αγνοούμε είναι το πότε και με ποιον καταλύτη. Το ερώτημα πλέον δεν είναι αν θα «σκάσει η φούσκα», αλλά ποιος θα μείνει εκτεθειμένος όταν το κλίμα γυρίσει.

Μικροσκοπικά σπιτάκια στον Καναδά, απάντηση στο στεγαστικό πρόβλημα

-Στον Καναδά εμφανίζονται ολοένα και περισσότερες μικροσκοπικές κατοικίες («tiny homes») ως απάντηση στο μεγαλύτερο πρόβλημα των ανεπτυγμένων κρατών: την προσιτή στέγη. Πρόκειται για μικρά σπίτια, εξοπλισμένα με θέρμανση, ύδρευση και τα στοιχειώδη τετραγωνικά ώστε να διασφαλίζουν αξιοπρεπή διαβίωση. Κοστίζουν πολύ λιγότερο από την παραδοσιακή κατοικία και κατασκευάζονται γρήγορα, γεγονός που επιτρέπει στις τοπικές αρχές να δώσουν άμεσα μια λύση σε χιλιάδες πολίτες που βρίσκονται στον δρόμο. Η τακτοποίηση αστέγων σε ασφαλή, ατομικά καταλύματα μειώνει την πίεση σε δομές έκτακτης φιλοξενίας. Στατιστικά, η ύπαρξη στέγης μειώνει τις επισκέψεις στα επείγοντα, την εμπλοκή με το ποινικό σύστημα και την εξάρτηση από κοινωνικές υπηρεσίες - στοιχεία που βαραίνουν σοβαρά τον δημόσιο προϋπολογισμό. Με άλλα λόγια, ένα δολάριο επένδυσης στα “tiny homes” μπορεί να εξοικονομήσει πολλαπλάσια σε μακροπρόθεσμες κοινωνικές δαπάνες. Οι επικριτές αυτής της πολιτικής επισημαίνουν τον κίνδυνο δημιουργίας γκέτο κοινωνικού αποκλεισμού ή χρήσης ναρκωτικών.