Η τεχνητή νοημοσύνη (AI) δεν αποτελεί πλέον μελλοντική πρόβλεψη, αλλά παρούσα πραγματικότητα που επηρεάζει την καθημερινή εργασία. Από την αυτοματοποίηση διαδικασιών έως την εισαγωγή «έξυπνων» συστημάτων σε γραφεία, εργοστάσια και υπηρεσίες, η αγορά εργασίας βρίσκεται μπροστά σε έναν βαθύ μετασχηματισμό. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι τα επόμενα χρόνια η AI θα δημιουργήσει εκατομμύρια νέες θέσεις, αλλά ταυτόχρονα θα καταστήσει παρωχημένα κάποια επαγγέλματα που μέχρι σήμερα θεωρούνταν ασφαλή.

Νέες ευκαιρίες σε αναδυόμενους κλάδους

Η πιο ορατή θετική πλευρά της τεχνητής νοημοσύνης αφορά τη δημιουργία νέων επαγγελματικών κατηγοριών. Αναλυτές δεδομένων, ειδικοί σε αλγορίθμους, μηχανικοί λογισμικού AI, αλλά και επαγγέλματα που συνδυάζουν την τεχνολογία με άλλους κλάδους -όπως η υγεία, η εκπαίδευση και η πράσινη ενέργεια- εμφανίζονται με αυξημένη ζήτηση.

Σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις, οι εταιρείες που επενδύουν σε τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης εμφανίζουν ταχύτερους ρυθμούς ανάπτυξης και μεγαλύτερη ανθεκτικότητα απέναντι σε κρίσεις. Αυτό δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας για νέους επιστήμονες, αλλά και για στελέχη που μπορούν να «μεταφράσουν» τις ανάγκες των πελατών σε τεχνολογικές λύσεις.

Ο κίνδυνος απώλειας θέσεων

Η άλλη όψη του νομίσματος είναι η απώλεια θέσεων σε παραδοσιακούς τομείς. Η αυτοματοποίηση στη λογιστική, στη διαχείριση αποθήκης, στη μεταποίηση, ακόμη και στην εξυπηρέτηση πελατών, μειώνει την ανάγκη για ανθρώπινη εργασία. Εκτιμάται ότι μέχρι το 2030, εκατομμύρια εργαζόμενοι διεθνώς θα χρειαστούν επανεκπαίδευση για να παραμείνουν ανταγωνιστικοί.

Στην Ελλάδα, οι τράπεζες, οι τηλεπικοινωνίες και ο λιανεμπόριο έχουν ήδη αρχίσει να χρησιμοποιούν AI για να αυτοματοποιήσουν διαδικασίες. Αυτό σημαίνει ότι θέσεις μεσαίου επιπέδου -π.χ. υπάλληλοι γραφείου ή τηλεφωνικά κέντρα- θα συρρικνωθούν. Το ερώτημα είναι πόσο γρήγορα η οικονομία μπορεί να δημιουργήσει ισάριθμες ή περισσότερες νέες θέσεις σε κλάδους αιχμής.

Η πρόκληση της επανεκπαίδευσης

Η μετάβαση αυτή δεν μπορεί να γίνει χωρίς εκτεταμένα προγράμματα επανεκπαίδευσης. Τα πανεπιστήμια, τα ιδιωτικά κέντρα κατάρτισης και οι ίδιες οι επιχειρήσεις καλούνται να επενδύσουν στην ανάπτυξη δεξιοτήτων που σχετίζονται με την τεχνολογία, αλλά και με τις λεγόμενες «soft skills»: επικοινωνία, συνεργασία, κριτική σκέψη.

Όπως αναφέρει στέλεχος μεγάλης πολυεθνικής στην Αθήνα, «το ζητούμενο δεν είναι να αντικαταστήσουμε τους ανθρώπους με μηχανές, αλλά να τους δώσουμε τα εργαλεία ώστε να συνεργάζονται με τις μηχανές». Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι εργαζόμενοι που ξέρουν να χρησιμοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη ως υποστήριξη στο έργο τους θα έχουν σαφές προβάδισμα.

Κράτος και πολιτικές πρωτοβουλίες

Η πολιτεία έχει κρίσιμο ρόλο στη διαχείριση αυτής της μετάβασης. Χώρες όπως η Γερμανία και η Γαλλία ήδη υλοποιούν προγράμματα επιδότησης για επανεκπαίδευση, ενώ στην Ελλάδα σχεδιάζεται να αξιοποιηθούν κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης για ψηφιακές δεξιότητες.

Παράλληλα, απαιτείται ένα ρυθμιστικό πλαίσιο που να διασφαλίζει ότι η χρήση της AI δεν θα οδηγήσει σε παραβίαση εργασιακών δικαιωμάτων, αλλά ούτε και σε νέες μορφές ανισότητας. Η ισορροπία ανάμεσα στην καινοτομία και την κοινωνική συνοχή θα είναι καθοριστική.

Η διάσταση της ηθικής

Πέρα από τα τεχνολογικά και οικονομικά ζητήματα, η τεχνητή νοημοσύνη φέρνει και ηθικά διλήμματα. Η χρήση της για την παρακολούθηση εργαζομένων, η αντικατάσταση ανθρώπων σε ευαίσθητους τομείς όπως η υγεία, αλλά και η διαχείριση προσωπικών δεδομένων, προκαλούν ανησυχίες. Οι εργαζόμενοι φοβούνται όχι μόνο για τις θέσεις τους αλλά και για το πώς θα χρησιμοποιηθούν τα δεδομένα τους.

Σε αυτό το σημείο, οι επιχειρήσεις που θα καταφέρουν να δείξουν διαφάνεια και σεβασμό προς τους εργαζόμενους θα έχουν πλεονέκτημα στην προσέλκυση και διατήρηση ταλέντου.

Ένα νέο εργασιακό τοπίο

Η αγορά εργασίας βρίσκεται σε ένα μεταβατικό στάδιο όπου η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι ούτε πανάκεια ούτε απειλή από μόνη της. Είναι εργαλείο που, ανάλογα με το πώς θα αξιοποιηθεί, μπορεί να φέρει ανάπτυξη ή να διευρύνει τις κοινωνικές ανισότητες.

Το βέβαιο είναι ότι η εργασία του μέλλοντος δεν θα μοιάζει με τη σημερινή. Θα απαιτεί μεγαλύτερη ευελιξία, διαρκή μάθηση και ικανότητα συνεργασίας με τεχνολογικά συστήματα. Για τις επιχειρήσεις, η πρόκληση θα είναι να επενδύσουν σε ανθρώπινο δυναμικό που θα μπορεί να σταθεί αντάξιο των απαιτήσεων της νέας εποχής. Για τους εργαζόμενους, το ζητούμενο είναι να δουν την τεχνητή νοημοσύνη όχι ως αντίπαλο αλλά ως ευκαιρία εξέλιξης.

Διαβάστε ακόμη 

Παγκόσμιος πλούτος 2024: Αύξηση ρεκόρ και η έκπληξη της Ελλάδας – Τι δείχνει η έκθεση της Allianz

Πλειστηριασμοί: Σε νέο ιδιοκτήτη η El Petrol και έκταση «φιλέτο» στη Μύκονο (pics)

Δημήτρης Ανδριώτης (Box Now): Ο «νεοφυής» παίκτης που αλλάζει την αγορά των ταχυμεταφορών

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα