Τσουνάμι αγωγών για το κούρεμα καταθέσεων στην Κύπρο – Ελπίδες να πάρουν πίσω χρήματα οι Έλληνες

Των Αλέξανδρου Κασιμάτη, Δημήτρη Μαρκόπουλου

Ραγδαίες προδιαγράφονται οι εξελίξεις αναφορικά με το κούρεμα καταθέσεων Ελλήνων πολιτών πέρυσι στην Κύπρο. Αξιοποιώντας μια σειρά αστοχιών της κυπριακής κυβέρνησης και του νυν προέδρου Νίκου Αναστασιάδη, το δικηγορικό γραφείο Kyros Law και ο γνωστος δικηγόρος Γιάννης Κυριακόπουλος σε συνεργασία με κορυφαίες παγκοσμίου εμβέλειας δικηγορικές φίρμες διεκδικούν αποζημιώσεις. Η ιστορία όπως έγραψε το Πρώτο Θέμα την Κυριακή, ξεκίνησε με τις διεκδικήσεις 100 ιδιωτών για καταθέσεις της τάξης των 300 χιλ. ευρώ έως και 1 με 1,5 εκατ. ευρώ. Όμως η ανοικτή διαδικασία που ακολουθήθηκε φαίνεται να έχει συγκεντρώσει σήμερα μεγαλύτερο αριθμό, καθώς οι ενάγοντες φθάνουν πλέον τους 650 και έπεται συνέχεια σε μια ιστορία που έπληξε 50.000 Έλληνες με απώλειες 5 έως 7 δισ ευρώ.

Θα πρέπει να σημειώσουμε πως σύμφωνα με πληροφορίες του Kyros Law και του κ. Κυριακόπουλου υπήρξε προνομιακή μεταχείριση από τη μεριά της κυβέρνησης η οποία εξαίρεσε απότο κούρεμα φορείς όπως η Εκκλησία της Κύπρου, τα ασφαλιστικά ταμεία αλλά και 350 off shore εταιρείες οι οποίες φυγάδευσαν από τις 10 έως τις 26 Μαρτίου 600 εκατ. ευρώ εκτός του νησιού. Σε αυτές τις εξαιρέσεις αλλά και στη διακρατική από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 συμφωνία Ελλάδος – Κύπρου για του διμερές εμπόριοθα πατήσουν οι δικηγόροι των 650 πλέον Ελλήνων καταθετών για να ζητήσουν αποζημιώσεις. 

Αναλαμβάνουν οι δικηγόροι – εξπέρ

Με την άφιξη των hedge funds στην ελληνική αγορά τα οποία ποντάρουν στα κέρδη που θα φέρει η ανάκαμψη έρχονται και οι εξειδικευμένοι δικηγόροι που εγείρουν δικαστικές διεκδικήσεις δίνοντας ελπίδες στους Ελληνες πολίτες των οποίων οι καταθέσεις κουρεύτηκαν να κερδίσουν πίσω τη χαμένη περιουσία τους. Τα μεγάλα δικηγορικά γραφεία που διεκδικούν αποζημιώσεις σε διεθνή δικαστήρια από τράπεζες, μεγάλες εταιρείες ή και κράτη είναι «νέο φρούτο» για τα ελληνικά πράγματα, αλλά πρόκειται για μια καθιερωμένη πρακτική στο εξωτερικό.

Τέτοια διεθνή δικηγορικά γραφεία έχουν στρατό ειδικών συνεργατών και γνωρίζουν σε βάθος το νομικό πλαίσιο στο οποίο βασίστηκαν κρίσιμες οικονομικές αποφάσεις ώστε να τις προσβάλουν. Πιο χαρακτηριστική και ακραία ίσως περίπτωση είναι αυτό που έγινε με την Αργεντινή, όπου δύο hedge funds με τους κατάλληλους δικηγόρους υποχρέωσαν μέσω δικαστικών αποφάσεων μια ολόκληρη χώρα να πληρώσει περίπου 1 δισ. δολάρια.

Μια γεύση αυτών που θα συμβούν τους επόμενους μήνες στην Ελλάδα θα πάρουμε τον Σεπτέμβριο, οπότε θα έρθει στη χώρα μας μια ομάδα περίπου 15 ξένων δικηγόρων για να δώσουν συνέντευξη. Στόχος τους, να απευθυνθούν στους Ελληνες που είχαν καταθέσεις ή και ομόλογα στις κυπριακές τράπεζες και έχασαν τις περιουσίες τους με το «κούρεμα» τον Μάρτιο 2013. Ηδη από την πλευρά τους κατατέθηκε στις 11 Ιουλίου σχετική προσφυγή η οποία και κοινοποιήθηκε στην Κυπριακή Δημοκρατία. Η συγκεκριμένη προσφυγή έγινε για λογαριασμό 100 Ελλήνων-θυμάτων του «κουρέματος».

Δικαστικές αντιπαραθέσεις, ιδιαίτερα μεταξύ ελληνικών και κυπριακών συμφερόντων, είναι μάλλον μια ασυνήθιστη εξέλιξη. Ωστόσο δεν πρέπει να ξενίζει, ούτε να εξετάζεται με άλλα κάτοπτρα εκτός των οικονομικών, καθώς οι εποχές αλλάζουν. Αλλωστε στις 22 Ιουλίου η Κυπριακή Λαϊκή Τράπεζα (Cyprus Popular Bank – CPB) προσέφυγε στο Διεθνές Διαιτητικό Δικαστήριο (ΙCSID) κατά του Ελληνικού Δημοσίου. Οι Κύπριοι -οι οποίοι, ας σημειωθεί, ήταν αυτοί που εκδίωξαν τους Ελληνες επενδυτές και μετόχους, μεταξύ αυτών και τη MIG, από τη διοίκηση της CPB- προσέφυγαν κατά της Ελλάδας κατηγορώντας τη χώρα ότι είχε αποκλείσει τη CPB από την έκτακτη χρηματοδότηση της ΕΚΤ, με αποτέλεσμα να υποστεί ζημίες πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ.

Στην περίπτωση των προσφυγών που κατέθεσαν στο Διαιτητικό Δικαστήριο της Ουάσινγκτον για τις ζημίες των Ελλήνων από το κυπριακό κούρεμα έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον τα πρόσωπα που κινούν και οργανώνουν τη συγκεκριμένη διαδικασία. Οσοι έχουν πείρα ή ασχολούνται με αυτές τις υποθέσεις μιλούν για μια νομική ομάδα που έχει πετύχει τα τελευταία χρόνια αποζημιώσεις που ξεπερνούν τα 15 δισ. δολάρια έχοντας ως αντίδικους οικονομικούς γίγαντες.

Συγκεκριμένα, ο επικεφαλής της διεκδίκησης είναι ο κ. Τζέι Αϊζενχόφερ από το γραφείο Grant & Eisenhofer στη Νέα Υόρκη. Το συγκεκριμένο γραφείο έχει χτίσει τον θρύλο του παίρνοντας αποζημίωση 3,2 δισ. από την Tyco International, 303 εκατ. από την General Motors, 450 εκατ. από τη Shell στην Ευρώπη, 300 εκατ. από την Daimler Chrysler κ.ά. Στο συγκεκριμένο γραφείο εργάζεται και ο πρώην εισαγγελέας που τσάκωσε τον Μπέρναρντ Μέιντοφ.

Κεντρικό ρόλο επίσης έχει και ο κ. Στέφεν Φιέτα του λονδρέζικου νομικού γραφείου Volterra Fietta, που αναδείχθηκε το 2013 κορυφαίο νομικό γραφείο για υποθέσεις διαιτησίας. Την ηγετική ομάδα συμπληρώνουν ο κ. Γιάννης Κυριακόπουλος του γραφείου Kyros Law, που αντιπροσωπεύει στην Ευρώπη την Grant & Eisenhofer, και ο κ. Ντάρεν Τσεκ, του νεοϋορκέζικου γραφείου Kessler Topaz Meltzer & Check LLP, γνωστού για τις διεκδικήσεις κατά των ΒP, Bank of America, Royal Bank of Scotland, Lehman Brothers, Hewlett Packard κ.ά.

Οι δικηγόροι εμφανίζονται σίγουροι για την επιτυχία τους καθώς θα πληρωθούν μόνον αν πετύχουν αποζημιώσεις. Οι Ελληνες καταθέτουν ανάλογα με το ποσό που διεκδικούν από 100 έως 5.000 ευρώ στην Bank New York Mellon και οι δικηγόροι, αν κερδίσουν την υπόθεση, θα δικαιούνται ως αμοιβή το 20% της αποζημίωσης.

Η βεβαιότητα για την επιτυχία βασίζεται στη διμερή συμφωνία για επενδύσεις που έχει υπογράψει η Ελλάδα με την Κύπρο. Η Κύπρος είχε τέτοιες διμερείς συμφωνίες και με τη Ρωσία, την Κίνα, την Ουκρανία, αλλά μόνο η Ελλάδα την κύρωσε με τον νόμο 2100/1992. Σύμφωνα με αυτόν, οι επενδυτικές διαφορές πρέπει να επιλύονται με φιλικό διακανονισμό σε διάστημα έξι μηνών. Αν δεν υπάρξει αποτέλεσμα, τότε η διαφορά παραπέμπεται στο Διαιτητικό Δικαστήριο της Ουάσινγκτον, το οποίο πρέπει να εκδώσει απόφαση εντός τριών ετών, η οποία είναι δεσμευτική και δεν εκδικάζεται σε δεύτερο βαθμό. Τη συγκεκριμένη διαδικασία προσφυγής έχουν ακολουθήσει η ΜΙG και άλλοι Ελληνες επενδυτές –  μάλιστα για την πρώτη έχουν οριστεί δικαστές και έχει ξεκινήσει η διαδικασία.

«Είναι βέβαιο ότι θα κερδίσουμε», λέει ο κ. Κυριακόπουλος που εκπροσωπεί την Grant & Eisenhofer. «Ο νυν υπουργός Οικονομικών της Κύπρου μιλώντας στη Βουλή είπε ότι εξαιρέθηκαν από το “κούρεμα” 14 κατηγορίες, όπως η Εκκλησία, λογαριασμοί του Δημοσίου, των ασφαλιστικών ταμείων κ.ά., με αποτέλεσμα να ζημιωθεί μόνον το 5% των Κυπρίων πολιτών. Αυτό είναι ομολογία διαφορετικής και άνισης μεταχείρισης. Στην Ελλάδα το PSI έγινε οριζόντια και έθιξε ιδιώτες, ιδρύματα, πανεπιστήμια κ.λπ. χωρίς καμία εξαίρεση, ακριβώς για να αποφύγουμε θέματα που εγείρονται τώρα για την Κύπρο».  

Απανωτές οι παραβιάσεις του νόμου

«Επίσης», προσθέτει ο κ. Κυριακόπουλος, «δημοσιεύτηκαν στον Τύπο καταστάσεις προσώπων που έβγαλαν χρήματα από το νησί την επίμαχη περίοδο 10-26 Μαρτίου 2013  και ελέγχεται αν μεταξύ αυτών ήταν και άνθρωποι του περιβάλλοντος του προέδρου της χώρας. Εξάλλου, σύμφωνα με τον Ν. 2100/92 σε έκτακτες περιστάσεις και καταστάσεις, όπως αυτή που διαδραματίστηκε με το “κούρεμα”, πρέπει να δίνεται στον επενδυτή εύλογη αποζημίωση, σε εύλογο χρόνο και μάλιστα έντοκη και επιπλέον σε κάποιο από τα βασικά νομίσματα. Εδώ δεν συνέβη τίποτα τέτοιο. Δόθηκαν υποπολλαπλάσιας αξίας μετοχές της Τράπεζας Κύπρου, που δεν είναι διαπραγματεύσιμες. Επιπλέον η Κύπρος πήρε έκτακτη χρηματική βοήθεια από την τρόικα 10 δισ. ευρώ και από αυτά δεν διέθεσε ούτε 1 ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών της. Ολα αυτά είναι κατάφωρες παραβιάσεις του νομικού πλαισίου και θα τις αναγνωρίσει και το δικαστήριο».

Δεν είναι εύκολο να προδικάσει κανείς τις  αποφάσεις του Διαιτητικού Δικαστηρίου της Ουάσινγκτον, που θα ληφθούν στις αρχές του 2018. Ωστόσο, το γεγονός ότι το hedge fund Yοrk Capital προσέγγισε τη νομική ομάδα για να αγοράσει την απαίτηση των Ελλήνων καταθετών και ομολογιούχων κατά των κυπριακών αρχών πληρώνοντας ένα ποσοστό περίπου 15% των αιτούμενων αποζημιώσεων δείχνει προς ποια κατεύθυνση κινούνται τα στοιχήματα.