Η εκροή μεγάλων ποσών από τα αμοιβαία μετοχικά κεφάλαια, με την τοποθέτηση τους στα ασφαλή λιμάνια των ομολόγων, είναι ένα ανησυχητικό γεγονός – όπως η αναταράξεις στη βιομηχανία σχιστόλιθου, στη Μ. Ανατολή και στην Ιαπωνία, σημειώνει σε ανάλυσή του το Analyst.gr. 

Ποτέ μέχρι σήμερα οι επενδυτές δεν τοποθέτησαν τόσα πολλά χρήματα, 15,8 δις $, μέσα σε μία μόλις εβδομάδα, σε ομολογιακά κεφάλαια – αποσύροντας ταυτόχρονα ανάλογα ποσά από τα επενδυτικά κεφάλαια που τοποθετούνται σε μετοχές. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη εισροή κεφαλαίων σε ομόλογα, από το ξεκίνημα της στατιστικής καταγραφής της – από το 2001, σύμφωνα με την EPFR Global, η οποία ασχολείται με το θέμα.

Με βάση τώρα μία αναφορά της Bank of America, παρατηρήθηκε μία επίσης μεγάλη εισροή κεφαλαίων, ύψους 47 δις $, σε αμοιβαία κεφάλαια διαθεσίμων (Money market funds) – η μεγαλύτερη από τον Οκτώβρη του 2013. Τα κεφάλαια αυτά θεωρούνται μικρού ρίσκου, ενώ χρησιμοποιούνται σχετικά συχνά για το βραχυπρόθεσμο «παρκάρισμα» χρημάτων.  

Ουσιαστικά, οι εκροές χρημάτων ύψους 12,9 δις $ από τα μετοχικά αμοιβαία κεφάλαια ήταν οι υψηλότερες των τελευταίων εννέα εβδομάδων – ενώ παρατηρήθηκε μείωση ύψους 1,7 δις $, ακόμη και από τα μετοχικά αμοιβαία κεφάλαια της Ιαπωνίας. Όλα αυτά αποτελούν σήματα ενός επερχόμενου κραχ – αφού οδηγούνται τόσο μεγάλα ποσά σε ασφαλή σχετικά λιμάνια, όπως στα ομόλογα, καθώς επίσης στα αμοιβαία χρηματικά κεφάλαια. 

Η βιομηχανία σχιστόλιθου

Στο θέμα των Η.Π.Α., τυχόν αποτυχία των οποίων να καταπολεμήσουν την κρίση θα οδηγούσε πιθανότατα στην κατάρρευση του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος, οφείλουμε να γνωρίζουμε πως η εξόρυξη ενέργειας από σχιστόλιθο, με τη βοήθεια της μεθόδου του Fracking, βοήθησε τη χώρα να ξεπεράσει τη Σαουδική Αραβία και τη Ρωσία, όσον αφορά την παραγωγή πετρελαίου.

Η καινούργια τεχνολογία προστάτευσε την υπερδύναμη από τα τεράστια ελλείμματα του εμπορικού της ισοζυγίου, καθώς επίσης από τη μείωση του ρυθμού ανάπτυξης γενικότερα – ενώ δημιούργησε αρκετές θέσεις εργασίας. ιδίως στην Πολιτεία του Τέξας. Σύμφωνα όμως με πρόσφατες αναφορές (πηγή), το μέλλον του Fracking είναι αβέβαιο – επειδή οι ποσότητες πετρελαίου που μπορούν να εξορυχτούν είναι πολύ χαμηλότερες, από αυτές που υπολογίζονταν μέχρι σήμερα. 

Παρά το ότι λοιπόν οι ανακοινώσεις που αφορούν το συγκεκριμένο θέμα είναι αδιαφανείς και δεν επιτρέπουν ασφαλή συμπεράσματα, θεωρείται πιθανόν να οφείλεται σε αυτές η επιθετική ενεργειακή πολιτική της υπερδύναμης, εναντίον της Ρωσίας (άρθρο).

Η Ρωσία όμως διαθέτει σίγουρα ένα πολύτιμο περιουσιακό στοιχείο, το οποίο την καθιστά αρκετά ισχυρή, όσον αφορά τον παγκόσμιο ενεργειακό πόλεμο που διεξάγεται – κάτι που ενδεχομένως δεν ισχύει για τις Η.Π.Α., αποτελώντας τη δική τους «Αχίλλειο πτέρνα».

Φαίνεται δε πως αυτός είναι ο πραγματικός λόγος του ενδιαφέροντος τους για την Ουκρανία – το ότι δηλαδή ελπίζουν να παράγουν εκεί την ενέργεια με τη νέα μέθοδο, την οποία έχουν υποσχεθεί στους επενδυτές. Ειδικότερα, οι πιέσεις που ασκούν στη Ρωσία, είτε με τις οικονομικές κυρώσεις (οι οποίες έχουν οδηγήσει στην κατάρρευση του ρουβλίου, καθώς επίσης στη σημαντική μείωση των συναλλαγματικών αποθεμάτων της χώρας), είτε με την πτώση της τιμής του πετρελαίου, έχουν ενδεχομένως ως παράπλευρο στόχο το να εμποδίσουν την εξόρυξη νέων ποσοτήτων πετρελαίου – ειδικά από την Αρκτική, όπου η Ρωσία ανακάλυψε τεράστια αποθέματα.    

Σε κάθε περίπτωση, η Πολιτική της υπερδύναμης είναι στενά «συνδεδεμένη» με τη βιομηχανία του σχιστόλιθου – ενώ ο γιός του αμερικανού αντιπροέδρου εργάζεται για την ουκρανική εταιρία φυσικού αερίου Burisma, η οποία βοήθησε σε μεγάλο βαθμό την ενίσχυση της επιρροής των Η.Π.Α. στην περιοχή (πηγή).

Ο ίδιος ο αντιπρόεδρος δε αποκάλυψε πρόσφατα πως η χώρα του είχε υποχρεώσει την ΕΕ να επιβάλλει κυρώσεις στη Ρωσία – εις βάρος της φυσικά, αφού οι κυρώσεις δεν ενοχλούν καθόλου την αμερικανική οικονομία, εξυπηρετώντας αντίθετα τα σχέδια της, όσον αφορά την πώληση πολεμικού εξοπλισμού, της νέας τεχνολογίας Fracking κοκ. 

Συνεχίζοντας, η εξέλιξη των τιμών των μετοχών της βιομηχανίας σχιστόλιθου στις Η.Π.Α. θυμίζει σε μεγάλο βαθμό τη φούσκα του διαδικτύου – η οποία έσπασε το 2000, προκαλώντας τεράστια προβλήματα στη χώρα. Όπως και τότε, έτσι και σήμερα, οι υποσχέσεις των επιχειρήσεων στους επενδυτές είναι υπερβολικές.

Όπως εκείνη την εποχή δε η νομισματική πολιτική της Fed (Greenspan), θεωρήθηκε ως μία προσπάθεια «να σβηστεί η πυρκαγιά με βενζίνη», έτσι συμβαίνει και σήμερα – με τα συνεχή πακέτα ποσοτικής διευκόλυνσης της κεντρικής τράπεζας, με μηδενικό κόστος (βασικά επιτόκια).

Στα πλαίσια αυτά, οι επενδυτές έχουν αρχίσει να αντιμετωπίζουν επιφυλακτικά τη βιομηχανία σχιστόλιθου – υποψιαζόμενοι μία ευρείας έκτασης απάτη, με την έννοια πως οι υποσχέσεις που δίνονται δεν συμβαδίζουν με την πραγματικότητα.

Για παράδειγμα, ο διευθυντής της «Marathon Oil», διαβεβαίωσε τους επενδυτές πως η εταιρεία του διαθέτει στις Η.Π.Α. κοιτάσματα πετρελαίου όγκου 4,3 δις βαρελιών – τα οποία μπορούν να εξορυχτούν με τη βοήθεια της νέας μεθόδου. Όμως, ο αριθμός αυτός ήταν 5,5 φορές υψηλότερος, από αυτόν που δήλωσε η επιχείρηση στις κρατικές υπηρεσίες επίβλεψης – γεγονός που οδήγησε στο συμπέρασμα, σύμφωνα με το οποίο προσπάθησε να εξαπατήσει τους επενδυτές. 

Φυσικά δεν πρόκειται για μία μεμονωμένη περίπτωση – αφού οι υπερβολικές προβλέψεις, όσον αφορά τα πιθανά κοιτάσματα πετρελαίου, αποτελούν τον κανόνα στη χώρα. Μεταξύ άλλων δε, γίνεται προσπάθεια να πεισθεί η Πολιτική να επιτρέψει τις εξαγωγές πετρελαίου, οι οποίες απαγορεύονται από τα μέσα περίπου της δεκαετίας του 1970 – με την αιτιολογία ότι υπάρχουν τεράστια αποθέματα, τα οποία επιτρέπουν την εξαγωγή τους σε άλλες χώρες. 

Περαιτέρω, οι εφευρέτες της νέας μεθόδου εξόρυξης ισχυρίζονται ότι, οι προβλέψεις που αφορούν τα πιθανά κοιτάσματα είναι ευκολότερες και πιο σίγουρες, από αυτές των άλλων μεθόδων – ενώ οι δημόσιες υπηρεσίες των Η.Π.Α. συμφώνησαν, χαλαρώνοντας τις «προδιαγραφές» το 2010. Έτσι η βιομηχανία σχιστόλιθου διευκολύνθηκε, όσον αφορά τις δικές της προβλέψεις, ειδικά όταν απευθύνεται σε επενδυτές – διατηρώντας τες πολύ πιο συντηρητικές, όταν δηλώνονται στο κράτος.     

Όπως συμβαίνει με τα φάρμακα όμως, έτσι και στην Οικονομία τα πάντα έχουν παρενέργειες – οι οποίες, στην προκειμένη περίπτωση, εμφανίσθηκαν όταν οι διεθνείς τιμές ενέργειας επιδεινώθηκαν, με το πετρέλαιο να μειώνεται κατά περίπου 20% από τον Ιούνιο. Οι τιμές των εταιρειών σχιστόλιθου έχασαν περισσότερο από το 20% της αξίας τους – οπότε θεωρείται βέβαιο πως οι επενδυτές θα αναζητήσουν ενόχους, όσον αφορά τις υπερβολικές εκτιμήσεις των κοιτασμάτων από τις επιχειρήσεις, καταθέτοντας αγωγές εναντίον τους.

Με δεδομένο δε το ότι οι 62 από τις 73 εταιρείες Fracking δήλωσαν πολύ λιγότερα κοιτάσματα στο αμερικανικό κράτος (SEC), από αυτά που ισχυρίσθηκαν στις δημόσιες αναφορές τους (6,6 φορές κατά μέσον όρο), η κατάθεση αγωγών εναντίον τους θεωρείται σχεδόν βέβαιη. Εάν συμβεί όμως κάτι τέτοιο, τότε οι τιμές των μετοχών του κλάδου θα βυθιστούν στο ναδίρ – με τα αποτελέσματα για τους χρηματιστηριακούς δείκτες να είναι εύλογα.

Στα πλαίσια αυτά, η κρίση στην Ουκρανία ίσως αποδειχθεί μία σωτήρια διέξοδος – επειδή η ενοχή για τις λανθασμένες προβλέψεις μπορεί να μετατεθεί σε εξωτερικούς παράγοντες. Εκτός αυτού, η ομάδα του αμερικανού αντιπροέδρου ελπίζει να βρει στην Ουκρανία εκείνες τις ποσότητες σχιστολιθικής ενάργειας, οι οποίες δεν υπάρχουν στις Η.Π.Α. – οπότε να εξισορροπηθεί η κατάσταση.

Αυτό τουλάχιστον συμπεραίνεται από την εξής δήλωση του εκπροσώπου της Burisma στους Times: “Η επιχείρηση ενισχύει την ενεργειακή ανεξαρτησία της Ουκρανίας, την οικονομική της ανάπτυξη, την εθνική της ανεξαρτησία, καθώς επίσης τη σταθερότητα της περιοχής. Θα κάνει λοιπόν ότι είναι αναγκαίο, για να πετύχει τους στόχους της”.

Τα συμπεράσματα εδώ είναι πολύ δύσκολα, ειδικά όταν η Moody’s προβλέπει τη χρεοκοπία της Ουκρανίας το 2015 – ενδεχομένως ακόμη και τον Ιανουάριο, ενώ η πόλη του Κιέβου θεωρείται ήδη πτωχευμένη. Η συμφωνία δε απόσυρσης των ρωσικών δυνάμεων από την Ανατολική Ουκρανία, μεταξύ των προέδρων των δύο χωρών, είναι μία κίνηση, η οποία ενδεχομένως θα δυσκολεύσει τις Η.Π.Α., όσον αφορά τα σχέδια τους στην περιοχή – ειδικά τις προσπάθειες να οδηγηθεί η ΕΕ σε σύγκρουση με τη Ρωσία.

Η Μέση Ανατολή

Η κατάσταση συνεχίζει να είναι εκρηκτική – με αρκετούς να αναφέρονται σε μία νέα «σταυροφορία» της Δύσης, κρίνοντας από το γράφημα που ακολουθεί.

Πόλεμος στη Συρία – χώρες στις οποίες έχουν υπάρξει αναφορές για μετακίνηση πολιτών τους στη Συρία, με σκοπό να λάβουν μέρος στο πόλεμο.

Εδώ φαίνεται καθαρά πως αρκετοί δυτικοί «μαχητές» έχουν οδηγηθεί στην περιοχή, με αποτελέσματα που είναι αδύνατον να προβλεφθούν – ενώ ο «ιερός πόλεμος» που ισχυρίζεται πως διεξάγει η ISIS, είναι πολύ πιο επικίνδυνος, από όσο φαντάζεται κανείς. Ειδικά βέβαια για την Ευρώπη, στην οποία αφενός μεν θα οδηγηθεί ένα νέο κύμα μεταναστών, αφετέρου έχουν αρχίσει να εκδηλώνονται μεγάλες αναταραχές, από τους ξένους που διαμένουν σε αρκετές πόλεις. 

Ολοκληρώνοντας, ένα ακόμη σήμα κινδύνου διαπιστώθηκε στην Ιαπωνία – όπου μία μεγάλη πτώση του χρηματιστηρίου της αποφεύχθηκε την τελευταία στιγμή, με την παρέμβαση της κεντρικής τράπεζας.