Τι σημαίνει πραγματικά ο Αύγουστος; Ο Όουεν Λαμόντ, ανώτατο στέλεχος της Acadian Asset Management, υποδηλώνει ότι για τους κανονικούς ανθρώπους σημαίνει χαλάρωση στην παραλία, αλλά για τις χρηματοπιστωτικές αγορές είναι «σεζόν πανικού».

Ο Λαμόντ, ο οποίος είναι κορυφαίος αναλυτής σε ένα hedge fund αξίας 150 δισεκατομμυρίων δολαρίων και έχει διατελέσει μέλος του διδακτικού προσωπικού του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, της Σχολής Διοίκησης του Πανεπιστημίου Yale, της Σχολής Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου του Σικάγου και του Πανεπιστημίου του Πρίνστον, ανατρέχει στην οικονομική ιστορία και εντοπίζει ένα εκπληκτικό μοτίβο. «Ακόμα και αν δεν σας ενδιαφέρουν οι συστηματικές μετοχές», ανέφερε στο blog της Acadian, Owenomics, «πρέπει να είστε ψυχολογικά προετοιμασμένοι για μια επική χρηματοοικονομική καταστροφή τους επόμενους τρεις μήνες».

Η έρευνά του συνδέει άμεσα το χρονοδιάγραμμα πολλών από τις πιο καταστροφικές χρηματοοικονομικές κρίσεις με ένα μοτίβο που υπάρχει εδώ και αιώνες: τα κραχ της αγοράς τείνουν να συγκεντρώνονται κατά τη διάρκεια της λεγόμενης «περιόδου συγκομιδής», που εκτείνεται από τον Αύγουστο έως τον Οκτώβριο.

«Για τους έμπειρους επαγγελματίες των συστηματικών μετοχών», γράφει ο Λαμόντ, «ο Αύγουστος είναι ο πιο σκληρός μήνας». Αναπολεί το «quant quake» του Αυγούστου 2007 και τονίζει ότι από τότε οι αναλυτές περνούν τον Αύγουστο «τσεκάροντας συνεχώς τα τηλέφωνά τους και βλέποντας εφιάλτες με οθόνες γεμάτες κόκκινα νούμερα».

Όταν το Fortune τον προσέγγισε, ο Λαμόντ είπε ότι τηλεφωνούσε από το ίδιο σπίτι στο Μέιν όπου περνούσε το καλοκαίρι του κατά τη διάρκεια της κατάρρευσης του 2007. Κάθε χρόνο περίπου αυτή την εποχή, προσέθεσε, αυτός ο πανικός «σίγουρα είναι στο μυαλό μου», όπως και για κάθε διαχειριστή μετοχών άνω των 50 ετών.

Αν και επισκιάστηκε από την έναρξη της Μεγάλης Χρηματοπιστωτικής Κρίσης τον Σεπτέμβριο του 2008, ο Λαμόντ υποστήριξει ότι η κατάρρευση ήταν ένα κλασικό φαινόμενο, που συνέβη σε μια ήσυχη περίοδο των αγορών, όταν η ρευστότητα είναι χαμηλή επειδή πολλοί traders είναι μακριά από τα γραφεία τους. Ο Λαμόντ παραθέτει έρευνες που δείχνουν ότι ο Αύγουστος και ο Σεπτέμβριος είναι περίοδοι ασυνήθιστα χαμηλής ρευστότητας στις συναλλαγές, καθώς οι επενδυτές κάνουν καλοκαιρινές διακοπές στο Βόρειο Ημισφαίριο. Η χαμηλότερη ρευστότητα της αγοράς σημαίνει μικρότερη ικανότητα απορρόφησης μεγάλων, ξαφνικών συναλλαγών — μια συνταγή για υπερβολική μεταβλητότητα σε περίπτωση που ξεσπάσει κρίση.

Εξετάζοντας τα τελευταία 50 χρόνια, ο Λαμόντ υπογραμμίζει το γεγονός ότι οι περισσότερες μεγάλες κρίσεις της αμερικανικής αγοράς έχουν λάβει χώρα μεταξύ Αυγούστου και Οκτωβρίου, όταν οι πιο αδύναμες αγορές ενίσχυσαν τους κραδασμούς. Μεταξύ των ιστορικών καταρρεύσεων της αγοράς κατά τη διάρκεια αυτών των μηνών ήταν δύο τον Σεπτέμβριο — η κατάρρευση της Long-Term Capital Management το 1998 και η πτώχευση της Lehman Brothers το 2008 — και δύο τον Οκτώβριο — η κατάρρευση της Μαύρης Δευτέρας το 1987 και η ασιατική χρηματοπιστωτική κρίση το 1997. Αλλά αν επιστρέψουμε στην ίδρυση των ίδιων των Ηνωμένων Πολιτειών, βλέπουμε ένα παρόμοιο μοτίβο.

Ο Lamont έγραψε ότι η πρώτη φούσκα της Αμερικής, η «Scriptomania», συνέβη τον Ιούλιο/Αύγουστο του 1791, ενώ οι πανικοί του 1857 και του 1873 συνέβησαν τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο, αντίστοιχα. Στη συνέχεια, τον Οκτώβριο ακολούθησε ο πανικός του 1907.

Ο ένοχος είναι σαφής για τον Λαμόντ: οι καλοκαιρινές διακοπές. Υποστηρίζει ότι η αγροτική οικονομία της Αμερικής δημιούργησε την ανάγκη για διακοπές το καλοκαίρι, καθώς τότε γινόταν η συγκομιδή και τα χρήματα έπρεπε να ρέουν από τις μεγάλες πόλεις της Ανατολικής Ακτής προς τις αγροτικές περιοχές της Δύσης.

«Αν κάνουμε έναν πρόχειρο υπολογισμό, υπάρχει 10% πιθανότητα να συμβεί μια κατάρρευση μεταξύ Αυγούστου και Οκτωβρίου του τρέχοντος έτους και μόλις 2% πιθανότητα από τον Νοέμβριο έως τον επόμενο Ιούλιο», τόνισε ο ίδιος, προειδοποιώντας τους επενδυτές να «είναι ψυχολογικά προετοιμασμένοι» για υπερβολικό κίνδυνο το επόμενο τρίμηνο.

Ο επενδυτής δήλωσε στο Fortune ότι δεν ανησυχεί ιδιαίτερα για την επερχόμενη περίοδο πανικού σε σύγκριση με άλλες. Μια κατάρρευση της αγοράς εξακολουθεί να είναι «σπάνιο γεγονός», είπε, προσθέτοντας ότι δε γνωρίζει κανέναν ιδιαίτερα μοχλευμένο παίκτη στην αγορά που θα μπορούσε να προκαλέσει μια κατάρρευση. Αλλά, όπως προσέθεσε, δε γνώριζε κανέναν και τον Αύγουστο του 2007, όταν συνέβη η κατάρρευση.

Ο Λαμόντ συμφώνησε με τη σύγκριση του Fortune μεταξύ της θεωρίας της περιόδου συγκομιδής/πανικού και των «flash crashes», που συχνά συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της νύχτας, μετά το κλείσιμο των αγορών στην Αμερική και πριν από το άνοιγμα των αγορών στην Ασία. Είπε ότι πρόκειται για μια κάπως ακραία διακοπή μιας αγοράς με χαμηλή ρευστότητα. Επανέλαβε την πεποίθησή του ότι «παράξενα πράγματα συμβαίνουν» σε αγορές με χαμηλή ρευστότητα.

Όσον αφορά την Ευρώπη, η οποία παραδοσιακά κάνει πολύ μεγαλύτερες διακοπές τον Αύγουστο σε σύγκριση με τους Αμερικανούς, ο Λαμόντ σημείωσε ότι δεδομένου πως οι ΗΠΑ είναι παγκόσμιο χρηματοοικονομικό κέντρο, με μια πολύ μεγαλύτερη αγορά, ο αντίκτυπος της μειωμένης ρευστότητας είναι πιο έντονος. Προσέθεσε ότι άλλοι ακαδημαϊκοί έχουν μελετήσει τις εποχιακές διακυμάνσεις σε άλλες χώρες, όπως η Αυστραλία, όπου φαίνεται να ισχύει το αντίθετο, ή τον αντίκτυπο της εποχιακής διαταραχής στη διαπραγμάτευση στις βόρειες χώρες.

Τελικά, όπως είπε στο Fortune, τα οφέλη του τρέχοντος συστήματος υπερτερούν των κινδύνων. Η «παραδοσιακή, αυστηρή προσέγγιση», είπε, θα ήταν να κλείσει η αγορά, ακυρώνοντας εντελώς τις συναλλαγές τον Αύγουστο.

Ο Λαμόντ μίλησε στο Fortune για την εκπαίδευσή του σε δύο σχολές οικονομικών που περιστρέφονται γύρω από την αυστηρή ρύθμιση και τον φιλελευθερισμό, με την παράδοση της Ανατολικής Ακτής που έμαθε στο MIT να τον επηρεάζει σημαντικά πριν περάσει οκτώ χρόνια ως μέλος του διδακτικού προσωπικού της φιλελεύθερης σχολής του Πανεπιστημίου του Σικάγου. «Μια βασική αρχή της οικονομίας είναι ότι πρέπει να αφήνεις τους ανθρώπους να συναλλάσσονται», είπε, πριν προσθέσει ότι πιστεύει επίσης στη συμπεριφορική χρηματοοικονομική, η οποία υποστηρίζει ότι «οι άνθρωποι κάνουν λάθη και οι αγορές κάνουν λάθη». Πιστεύει, τέλος, ότι και οι κυβερνήσεις κάνουν λάθη.

Το όλο ζήτημα μπορεί να επιλυθεί με την πάροδο του χρόνου με την άνοδο της εξ αποστάσεως εργασίας, προσέθεσε. «Μια θεωρία θα ήταν ότι, επειδή σήμερα μπορούμε όλοι να εργαζόμαστε εξ αποστάσεως, οι διακοπές έχουν μικρότερη επίδραση στον όγκο των συναλλαγών».

Προς το παρόν, όπως υπογράμμισε, είμαστε παγιδευμένοι στο παράδοξο της παράδοσης που ξεκίνησε με την αγροτική οικονομία. Οι άνθρωποι κάνουν διακοπές τον Αύγουστο επειδή τότε οι οικογένειές τους κάνουν διακοπές. 

Διαβάστε ακόμη 

Η ελληνική ακτοπλοΐα μπροστά σε ιστορική πρόκληση – Το μεγάλο στοίχημα για την ανανέωση του στόλου 

Παραμένει στο τραπέζι η προσφορά της BBVA για τη Sabadell παρά την πώληση της TSB 

Το ιστορικό ρεκόρ στο Τζόκερ «απογειώνει» τον ΟΠΑΠ, κοντά στα υψηλά η μετοχή 

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα