Η επόμενη γενιά των «χρηματιστηριακών influencers» ίσως να μην είναι καν άνθρωποι. Με την έκρηξη της τεχνητής νοημοσύνης, λογαριασμοί που δημιουργούνται αποκλειστικά από αλγορίθμους εμφανίζονται ολοένα και συχνότερα στο TikTok, το Instagram και το YouTube, μοιράζοντας «επενδυτικές συμβουλές». Με συνθετική φωνή και ρεαλιστική εικόνα, οι AI περσόνες μιμούνται τη συμπεριφορά ενός αναλυτή, παρουσιάζουν στρατηγικές, αναλύουν μετοχές, crypto ή ETFs, δημιουργώντας την ψευδαίσθηση αξιοπιστίας. Όμως, πίσω από την ψηφιακή βιτρίνα δεν υπάρχει κάποιος που να λογοδοτεί – και αυτό αυξάνει τους κινδύνους για τους επενδυτές.
Από την GameStop στο FTX: Το μάθημα των social media
Το φαινόμενο δεν ξεκινά με την τεχνητή νοημοσύνη. Η υπόθεση GameStop το 2021 έδειξε πόσο εύκολα οι μικροεπενδυτές μπορούν να παρασυρθούν από την επιρροή των social media. Χιλιάδες χρήστες του Reddit forum r/WallStreetBets έσπευσαν να αγοράσουν μετοχές μιας παρακμάζουσας αλυσίδας video games, εκτοξεύοντας την τιμή της. Όσοι πρόλαβαν να ρευστοποιήσουν αποκόμισαν κέρδη, όμως η πλειονότητα εισήλθε καθυστερημένα και κατέγραψε ζημιές.
Στα κρυπτονομίσματα, η κατάρρευση του ανταλλακτηρίου FTX αποκάλυψε τον κίνδυνο της τυφλής εμπιστοσύνης. Διαφημιστικές καμπάνιες με πρωταγωνιστές τον Τομ Μπρέιντι, τον Στέφεν Κάρι και τη Ναόμι Οσάκα οδήγησαν χιλιάδες επενδυτές σε μαζικές απώλειες.
Η γκρίζα ζώνη των «συμβουλών»
Μέχρι σήμερα, οι influencers δεν ήταν σχεδόν ποτέ αδειοδοτημένοι σύμβουλοι. Παρουσίαζαν απόψεις ως οδηγίες, με φράσεις όπως «αγοράστε τώρα» ή «η μετοχή θα πάει στα ύψη», χωρίς να αποκαλύπτουν αν κατείχαν οι ίδιοι το προϊόν ή αν πληρώνονταν για να το προωθήσουν. Ευρωπαϊκές αρχές, συμπεριλαμβανομένης της ESMA (Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών) και της γερμανικής BaFin, έχουν προειδοποιήσει ότι η διάδοση επενδυτικών συστάσεων μέσω social media μπορεί να συνιστά κατάχρηση της αγοράς όταν περιλαμβάνει ψευδείς ή παραπλανητικές πληροφορίες — και σε ορισμένες περιπτώσεις να διώκεται βάσει του Κανονισμού για την Κατάχρηση της Αγοράς (MAR).
«Δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στην ενθάρρυνση της τεκμηριωμένης και ανεξάρτητης λήψης αποφάσεων», ανέφερε στο newmoney η επενδυτική πλατφόρμα Freedom 24, εξηγώντας το πώς προστατεύει την επενδυτική της κοινότητα, η οποία στην ελληνική αγορά ξεπερνά τους 100.000 χρήστες.
«Μέσω εκπαιδευτικών πρωτοβουλιών όπως η Ακαδημία Ελευθερίας και επιμελημένου περιεχομένου στην πλατφόρμα μας, στοχεύουμε να εξοπλίσουμε τους ιδιώτες επενδυτές με τα εργαλεία που χρειάζονται για να αξιολογούν με κριτική σκέψη τις πληροφορίες. Η εστίασή μας παραμένει στην οικονομική ενδυνάμωση και την προώθηση της διαφάνειας ως βασικούς πυλώνες της προστασίας των επενδυτών», τονίζει η ευρωπαϊκή θυγατρική της Freedom Holding Corp.
«Δεδομένου ότι οι συνεργασίες μας στοχεύουν πρωτίστως στην αύξηση της ευαισθητοποίησης σχετικά με τον επενδυτικό αλφαβητισμό, κάθε συνεργασία υπόκειται σε αξιολόγηση της ικανότητας του δημιουργού να διατυπώνει υπεύθυνα οικονομικές έννοιες και την ευθυγράμμιση με την αποστολή της Freedom24», αναφέρει.
Με τους AI influencers, η κατάσταση πάντως γίνεται ακόμη πιο περίπλοκη. Σε αυτή την περίπτωση δεν υπάρχει καν άνθρωπος πίσω από το περιεχόμενο: μια εταιρεία ή ακόμη και ένας ανώνυμος χρήστης μπορεί να «στήσει» μια ρεαλιστική προσωπικότητα που μοιράζει συμβουλές, χωρίς κανείς να γνωρίζει ποιος πραγματικά κρύβεται από πίσω.
Πώς μπορεί να προστατευθεί ο επενδυτής;
– Ο επενδυτής οφείλει να αγνοεί τα “hot tips” που δίνονται χωρίς τεκμηρίωση. Αν δεν συνοδεύονται από ισολογισμούς, προβλέψεις ή ιστορικά δεδομένα, οι συμβουλές αυτές αποτελούν απλώς «θόρυβο».
– Πρέπει να ελέγχει αν αυτός που δίνει οδηγίες είναι αδειοδοτημένος. Στην Ελλάδα, οι νόμιμοι επενδυτικοί σύμβουλοι είναι καταγεγραμμένοι στο Μητρώο της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς.
– Ο επενδυτής χρειάζεται επίσης να προσέχει το φαινόμενο FOMO, δηλαδή τον φόβο ότι θα χάσει μια ευκαιρία. Πρόκειται για την πιο συνηθισμένη αιτία επενδυτικών απωλειών.
– Πρέπει να αποφεύγει τις “pump and dump” τακτικές: όταν μικρές μετοχές προωθούνται μαζικά, συνήθως πρόκειται για σχέδιο τεχνητής ανόδου και γρήγορης ρευστοποίησης από τους αρχικούς κατόχους.
– Τέλος, είναι κρίσιμο να διατηρεί ποικιλία στο χαρτοφυλάκιό του, αποφεύγοντας να στηρίζεται σε ένα βίντεο, ένα story ή έναν AI λογαριασμό.
Από τη μεριά της η Freedom 24 γνωστοποιεί ότι οι συμφωνίες της «με τους συνεργάτες περιεχομένου απαγορεύουν οποιαδήποτε συμπεριφορά που μπορεί να ερμηνευθεί ως μη ευθυγραμμισμένη με τις αρχές προστασίας των επενδυτών. Διατηρούμε επίσης πλήρη δικαιώματα ελέγχου και το δικαίωμα να τερματίσουμε αμέσως οποιαδήποτε συνεργασία που παραβιάζει τους παρόντες όρους».
Το θεσμικό κενό
Η ταχύτατη εξάπλωση της πληροφορίας μέσω social media δημιουργεί ένα θεσμικό κενό που γίνεται ακόμη μεγαλύτερο με τους AI influencers. Δεν υπάρχει άνθρωπος να λογοδοτήσει, δεν υπάρχει διαφάνεια για το ποιος κινεί τα νήματα. Αναλυτές και νομικοί προειδοποιούν ότι η υφιστάμενη νομοθεσία δεν επαρκεί για να καλύψει αυτό το φαινόμενο, ενώ οι επενδυτές καλούνται να κινούνται με ακόμη μεγαλύτερη προσοχή.
Η Freedom 24 όπως λέει παρακολουθεί «ενεργά για απόπειρες πλαστοπροσωπίας και μη εξουσιοδοτημένη χρήση της ταυτότητας της επωνυμίας μας. Η προστασία των συμφερόντων των πελατών και η διατήρηση της ακεραιότητας της αγοράς παραμένουν κεντρικής σημασίας για την επικοινωνιακή μας προσέγγιση».
Σε κάθε περίπτωση, ένα είναι το σίγουρο: το μέλλον των αγορών δεν θα καθοριστεί μόνο από τις κινήσεις στα ταμπλό ή τις αποφάσεις των κεντρικών τραπεζών, αλλά και από το πώς εκατομμύρια μικροεπενδυτές θα διαχειριστούν την επιρροή της τεχνητής νοημοσύνης.
Διαβάστε ακόμη:
AI influencers και επενδύσεις: Οταν ο αλγόριθμος δίνει «συμβουλές» για το Χρηματιστήριο
ΑΠΣΙ ΠΙΝΔΟΣ: Το συνεταιριστικό success story βάζει νέο στοίχημα 70 εκατ. (pics)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα
Σχολίασε εδώ
Για να σχολιάσεις, χρησιμοποίησε ένα ψευδώνυμο.