Ένας αυξανόμενος αριθμός Αμερικανών θεωρεί πλέον ότι οι τιμές θα παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα ή ακόμη και θα αυξηθούν περαιτέρω, δημιουργώντας ένα δυσοίωνο σενάριο για την Ομοσπονδιακή Τράπεζα (Fed) και την πολυετή της προσπάθεια να τιθασεύσει τον πληθωρισμό.

Οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό έχουν αυξηθεί τους τελευταίους μήνες, σύμφωνα με διάφορες έρευνες. Ορισμένες αναλύσεις δείχνουν επίσης ότι και οι επιχειρήσεις αναμένουν αυξήσεις τιμών. Αν αυτές οι εκτιμήσεις επιβεβαιωθούν, θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την προσπάθεια της Fed να σταθεροποιήσει τις τιμές χωρίς να προκαλέσει ύφεση.

«Είναι κάτι που πρέπει να ανησυχεί τη Fed και θα έπρεπε να απασχολεί και την κυβέρνηση», δήλωσε ο Στίβεν Στάνλεϊ, επικεφαλής οικονομολόγος για τις ΗΠΑ στη Santander US Capital Markets LLC.

Μια έρευνα του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν έχει προκαλέσει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς δείχνει ότι οι Αμερικανοί αναμένουν τον υψηλότερο ρυθμό αύξησης των τιμών για την επόμενη 5ετία έως 10ετία εδώ και σχεδόν τρεις δεκαετίες. Ωστόσο, το πιο ανησυχητικό εύρημα περιέχει και μια πολιτική διάσταση που περιπλέκει την ερμηνεία των δεδομένων.

Οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό διαφέρουν διαχρονικά μεταξύ Ρεπουμπλικανών και Δημοκρατικών, με το κυβερνών κόμμα να έχει συνήθως πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις. Οι οικονομολόγοι συνήθως αγνοούν αυτή τη διαφορά και επικεντρώνονται στη μεσαία τιμή, αλλά το τελευταίο διάστημα η απόκλιση έχει γίνει εντυπωσιακή, ειδικά βραχυπρόθεσμα.

Τον Φεβρουάριο, οι Δημοκρατικοί ανέμεναν πληθωρισμό 5,4% σε διάστημα ενός έτους, έναντι μόλις 1,6% τον Οκτώβριο. Αντίθετα, οι Ρεπουμπλικανοί εκτιμούν ότι ο πληθωρισμός θα κινηθεί στο -0,1%, από 3,7% τον Οκτώβριο.

Η έντονη αυτή απόκλιση έχει οδηγήσει ορισμένους οικονομολόγους να αμφισβητήσουν την αξιοπιστία των δεδομένων. Άλλοι υποστηρίζουν ότι, παρά τις πολιτικές διαφορές, η έρευνα παραμένει χρήσιμη, εφόσον αποτυπώνει το πώς οι καταναλωτές συμπεριφέρονται στις αγορές και στις διαπραγματεύσεις για μισθούς.

«Ανεξάρτητα από το αν είσαι Δημοκρατικός ή Ρεπουμπλικανός, αν οι απόψεις σου επηρεάζουν την καταναλωτική σου συμπεριφορά ή τις μισθολογικές σου απαιτήσεις, τότε αυτές οι προσδοκίες θα μπορούσαν όντως να επηρεάσουν τον πληθωρισμό», σημείωσε ο Ομάιρ Σαρίφ, πρόεδρος της Inflation Insights LLC.

Το φάντασμα της δεκαετίας του 1970 και η στάση της Fed

Η σημασία των πληθωριστικών προσδοκιών είναι θεμελιώδης για κάθε κεντρική τράπεζα που επιδιώκει να διατηρήσει τη σταθερότητα των τιμών.

Την τελευταία φορά που ο πληθωρισμός  ξέφυγε στις ΗΠΑ, τη δεκαετία του 1970 και του 1980, η κατάσταση δεν ελέγχθηκε απλώς μέσω υψηλών επιτοκίων. Ο πληθωρισμός αποκλιμακώθηκε μόνο όταν οι προσδοκίες των πολιτών για συνεχιζόμενες αυξήσεις τιμών καταστάλθηκαν μέσω πολλαπλών γύρων αυστηρής νομισματικής πολιτικής, κάτι που είχε βαρύ τίμημα στην αγορά εργασίας.

Αυτός ο ιστορικός παραλληλισμός φαίνεται να ανησυχεί τον πρόεδρο της Fed του Κάνσας Σίτι, Τζεφ Σμιντ, ο οποίος δήλωσε ότι η πρόσφατη άνοδος των πληθωριστικών προσδοκιών τον έχει κάνει πιο επιφυλακτικό για την πορεία του πληθωρισμού. «Τώρα δεν είναι η στιγμή να χαλαρώσουμε», τόνισε, υπογραμμίζοντας τη σημασία της διατήρησης της αξιοπιστίας της Fed.

Άλλοι αξιωματούχοι, ωστόσο, εμφανίζονται λιγότερο ανήσυχοι. Ο πρόεδρος της Fed του Σικάγου, Όσταν Γκούλσμπι, χαρακτήρισε την πρόσφατη έρευνα «κακή συγκυρία», τονίζοντας ότι θα πρέπει να παρατηρηθεί μια διαρκής τάση προτού ληφθούν πιο δραστικές αποφάσεις.

Η επίδραση των δασμών και των νέων πολιτικών

Μια ακόμη παράμετρος που θα μπορούσε να τροφοδοτήσει τις πληθωριστικές προσδοκίες είναι η πολιτική δασμών.

Το 2018, κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ, οι οικονομολόγοι της Fed είχαν συμβουλέψει ότι ο πληθωριστικός αντίκτυπος των δασμών θα ήταν παροδικός, υπό την προϋπόθεση ότι οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό θα παρέμεναν σταθερές.

Τώρα, νέοι δασμοί ανακοινώνονται σχεδόν κάθε εβδομάδα, συμβάλλοντας στην αναζωπύρωση των πληθωριστικών φόβων. Παράλληλα, πολιτικές όπως η απορρύθμιση, η αύξηση των απελάσεων και οι φορολογικές περικοπές θα μπορούσαν επίσης να επιταχύνουν την άνοδο των τιμών.

Παρ’ όλα αυτά, οι αγορές δεν φαίνεται να ανησυχούν ακόμη. Οι μετρήσεις πληθωριστικών προσδοκιών που βασίζονται στις αγορές, όπως τα «breakevens» των ομολόγων, παραμένουν σταθερές, υποδηλώνοντας ότι οι επενδυτές δεν έχουν ακόμη ενσωματώσει τις αυξημένες προσδοκίες στις αποφάσεις τους.

«Είναι πολύ νωρίς για να βγάλουμε συμπεράσματα», σχολίασε η οικονομολόγος της Citigroup, Βερόνικα Κλαρκ. «Η Fed δεν πρόκειται να δώσει μεγάλη σημασία σε μόλις λίγους μήνες δεδομένων, αλλά αν αυτή η τάση συνεχιστεί και ενταθεί, τότε θα γίνει πραγματικά ανησυχητική για τη νομισματική πολιτική».

Διαβάστε ακόμη 

Ρεύμα: Γιατί θα χρειαστεί να στηριχτούν νοικοκυριά και επιχειρήσεις για τέταρτο συνεχόμενο μήνα  

Noval Property ΑΕΕΑΠ: Τα 4 έργα που ολοκληρώνει το 2025 και τα νέα πλάνα (pics) 

Διαγραφή χρεών και αυξήσεις στο Δημόσιο: Το σχέδιο στήριξης της οικονομίας από την κυβέρνηση

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ