Καμπανάκι κινδύνου από την Παγκόσμια Τράπεζα: Τρίτη χρονιά επιβράδυνσης το 2024 (tweet + διαγράμματα)

Δυσοίωνα τα μηνύματα της Παγκόσμιας Τράπεζας για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας και το 2024, με την νέα έκθεση της να προβλέπει επιβράδυνση των ρυθμών ανάπτυξης για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, επιδεινώνοντας τα επίπεδα φτώχειας και τα χρέη των αναπτυσσόμενων και φτωχότερων κρατών.

Ουσιαστικά με την επίδοση αυτή η παγκόσμια οικονομία θα έχει συμπληρώσει την πιο αδύναμη πενταετία των τελευταίων τριάντα ετών, ήτοι πιο χαμηλά κι από τα… πέτρινα χρόνια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008-2009, το ασιατικό κραχ στα τέλη του 1990 και την καθίζηση στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 2000.

Δεν είναι τυχαίο ότι ο επικεφαλής οικονομολόγος της Παγκόσμιας Τράπεζας, Ιντερμίτ Γκιλ, σχολιάζοντας τα στοιχεία υποστήριξε πως «δίχως μια σημαντική διόρθωση, η δεκαετία του 2020 θα μείνει στην ιστορία ως η δεκαετία των χαμένων ευκαιριών».

Συγκεκριμένα η έκθεση «Global Economic Prospects» υποστήριξε ότι η παγκόσμια ανάπτυξη θα κινηθεί μόλις στο 2,4% το 2024, έναντι του ήδη χαμηλού 2,6% το 2023. Συγκριτικά οι ρυθμοί ανάπτυξης το 2022 διαμορφώθηκαν στο 3%, ενώ το 2021 είχαν φτάσει το 6,2% λόγω της αναζωπύρωσης που είχε φέρει το τέλος του χειρότερου πρώτου κύματος της πανδημίας.

Εξάλλου, ούτε οι προοπτικές για την επόμενη χρονιά φαντάζουν καλύτερες, με την έκθεση να αναμένει μικρή βελτίωση της παγκόσμιας οικονομίας στο 2,7%, που συνιστά επί τα χείρω αναθεώρηση από το 3% που προέβλεπε για το 2025 η έκθεση της Τράπεζας, τον περασμένο Ιούνιο.

Παράλληλα η επιβράδυνση στο ρυθμό ανάπτυξης του εμπορίου σημαίνει πως θα κινηθεί περίπου στο μισό του μέσου όρου της δεκαετίας που προηγήθηκε της πανδημίας. Μια εξέλιξη που σε συνδυασμό με το υψηλό κόστος δανεισμού θα επιβαρύνει κυρίως τις αγορές του αναπτυσσόμενου κόσμου.

«Οι βραχυπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης παραμένουν αδύναμες αφήνοντας τις περισσότερες από τις αναπτυσσόμενες χώρες -κυρίως δε, τις πιο φτωχές- εγκλωβισμένες σε μια παγίδα με επίπεδα χρέους που θα παραλύσουν τις οικονομίες και περιορισμένη πρόσβαση σε τρόφιμα για σχεδόν έναν στους τρεις ανθρώπους» εξήγησε χαρακτηριστικά ο Γκιλ.

Ως αποτέλεσμα της εξέλιξης αυτής ο στόχος που είχε θέσει η Παγκόσμια Τράπεζα για την εξάλειψη της ακραίας φτώχειας μέχρι το 2030 μοιάζει, πλέον, απλά ανέφικτος, με τις γεωπολιτικές συγκρούσεις να επιδεινώνουν περαιτέρω την εικόνα αυτή και τα επίπεδα της οικονομικής δραστηριότητας.

Αν και ο αναπτυσσόμενος κόσμος θα αισθανθεί πιο έντονα τις συνέπειες της παρατεταμένης οικονομικής δυσπραγίας, με εκτιμώμενους ρυθμούς ανάπτυξης μόλις στο 3,9% για φέτος (ήτοι δηλαδή τουλάχιστον μία ποσοστιαία μονάδα κάτω από το μέσο όρο της προηγούμενης δεκαετίας), αυτό δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση πως οι κραταιές ανεπτυγμένες οικονομίες θα πέσουν στα… μαλακά.

Η πρόβλεψη της Παγκόσμιας Τράπεζας είναι εξίσου δυσοίωνη για τις ανεπτυγμένες οικονομίες για τις οποίες προβλέπει ακόμη πιο αναιμική ανάπτυξη ύψους μόλις 1,2% έναντι του 1,5% το 2023.

«Το βασικό σημείο ανησυχίας για τις προηγμένες οικονομίες θα μετατοπιστεί από τον πληθωρισμό στη παραγωγικότητα» εξήγησε ο οικονομολόγος της Τράπεζας, παρά το γεγονός ότι η αδυναμία αυτή θα ωθήσει τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες σε χαλάρωση της νομισματικής τους πολιτικής και σε περικοπές των επιτοκίων.

Πάντως, στην αέναη «μάχη» της ΕΕ εναντίον των ΗΠΑ και η Παγκόσμια Τράπεζα συμφωνεί με έτερους αναλυτές πως η αμερικανική οικονομία θα συνεχίσει να δείχνει πολύ υψηλότερες αντοχές σε σχέση με την ευρωπαϊκή.

Η αμερικανική οικονομία αναπτύχθηκε σε ποσοστό 2,5% το 2023, ήτοι δηλαδή κατά 1,4 ποσοστιαίες μονάδες ψηλότερα από την εκτίμηση που είχε κάνει η Τράπεζα τον περασμένο Ιούνιο. Ωστόσο η νέα έκθεση επιμένει σε επιβράδυνση της γύρω στο 1,6% τη φετινή χρονιά, καθώς η συνεχιζόμενη περιοριστική νομισματική πολιτική θα λειτουργεί σαν ανασχετικός παράγοντας για τη δραστηριότητα.

Οι προοπτικές για την Ευρωζώνη είναι σαφώς πιο… θολές. Η Παγκόσμια Τράπεζα «βλέπει» ανεπαίσθητη βελτίωση των ρυθμών ανάπτυξης στο 0,7% από το περσινό 0,4%. Μάλιστα, οι σφιχτές πιστωτικές συνθήκες ώθησαν την Τράπεζα να προχωρήσει σε μια σημαντική επί τα χείρω αναθεώρηση των εκτιμήσεων της για τις προοπτικές της περιοχής για τη φετινή χρονιά κατά 0,6 ποσοστιαίες μονάδες, σε σχέση με την έκθεση του περασμένου Ιούνιου.

Πάντως, τουλάχιστον οι προοπτικές για το 2025 είναι καλύτερες, με ανάκαμψη των ρυθμών ανάπτυξης στο 1,6% χάρη στην ώθηση που εκτιμάται ότι θα δώσουν οι επενδύσεις από τα κονδύλια του nextGenerationEU.

Από το δυσμενές αυτό μοτίβο για τις μεγάλες οικονομικές δυνάμεις του πλανήτη δεν θα ξεφύγει φυσικά ούτε η στρατηγικής σημασίας κινεζική οικονομία, η αποδυνάμωση της οποίας πυροδοτεί ένα αρνητικό ντόμινο τόσο για έτερες αναπτυσσόμενες οικονομίες όσο και για τους εμπορικούς της εταίρους διεθνώς.

Η Παγκόσμια Τράπεζα προβλέπει ανάπτυξη της Κίνας στο 4,5% φέτος, ποσοστό που συνιστά την πιο αργή επέκταση της εδώ και πάνω από τρεις δεκαετίες με εξαίρεση τα έτη 2020 και 2022, λόγω της πανδημίας. Μάλιστα, η πρόβλεψη αυτή συνιστά επί τα χείρω αναθεώρηση κατά 0,1 μονάδα σε σχέση με την πρόβλεψη του περασμένου Ιούνιου, αντανακλώντας τα χαμηλά επίπεδα καταναλωτικών δαπανών, την επιβράδυνση της δραστηριότητας και βέβαια τα συνεχιζόμενα σοβαρά προβλήματα στην αγορά ακινήτων.

Είναι χαρακτηριστικό πως το 2025 θα φέρει περαιτέρω επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας, μόλις στο 4,3%!

Βεβαίως, τρόποι για να βελτιωθούν τα νούμερα αυτά υπάρχουν. Η έκθεση επισημαίνει πως η ενίσχυση των επενδύσεων κυρίως στις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες αγορές με σημείο αιχμής την καθαρή ενέργεια και την πράσινη μετάβαση μπορεί να δώσουν περαιτέρω ώθηση στην οικονομική δραστηριότητα και ανάπτυξη.

Επίσης, η Παγκόσμια Τράπεζα ζητά την ώθηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, τη διεύρυνση του διασυνοριακού εμπορίου και τη βελτίωση στα δημοσιονομικά και νομισματικά πλαίσια.

«Υπάρχουν ακόμη ευκαιρίες για να αλλάξει κανείς το ρεύμα… εάν οι κυβερνήσεις αναλάβουν δράση άμεσα ώστε να επιταχύνουν τις επενδύσεις και να ισχυροποιήσουν τα δημοσιονομικά πλαίσια» ξεκαθάρισε ο επικεφαλής οικονομολόγος της Τράπεζας.