Τα ανησυχητικά σημάδια των αγορών και ο κίνδυνος για τη χώρα

Του Δημήτρη Παφίλα

Η χθεσινή αντίδραση του ελληνικού χρηματιστηρίου κόντρα στις διεθνείς αγορές, αλλά και η πτωτική πορεία των ελληνικών ομολόγων επιβεβαίωσε όλους όσοι έλεγαν ότι, δεν υπάρχει “καθαρή” έξοδος από το Μνημόνιο και ότι, η Ελλάδα θα βρεθεί εκτεθειμένη σε μια διεθνή κρίση. Αν, όπως αναμένεται, τα επιτόκια αυξηθούν διεθνώς τότε οι πιο αδύνατες αγορές – όπως η ελληνική – θα πληρώνουν με ακριβότερο τίμημα την αντιστροφή του κύκλου της οικονομίας. Η αντίδραση, όμως, επιβεβαίωσε επίσης με τον χειρότερο τρόπο ότι, η Ελλάδα δεν χρειαζόταν να βγεί στις αγορές με βιασύνη κι ένα επιτόκιο 3,5%, αλλά κι ένα ομόλογο που προκάλεσε άμεσες ζημιές στους αγοραστές του. Εξάλλου, όταν ο ESM ακυρώνει έκδοση λόγω της αναταραχής, δεν μπορεί η Ελλάδα να εκδίδει ομόλογο, μόνο και μόνο για λόγους εντυπώσεων, απλώς για να πανηγυρίζουν οι κ. Κ Τσακαλώτος – Γ. Χουλιαράκης.

Χθες, λοιπόν, το ελληνικό χρηματιστήριο ενώ αρχικά σημείωνε κέρδη σταδιακά άρχισε να τα περιορίζει, ενώ στο τέλος επικράτησαν και ρευστοποιήσεις με αποτέλεσμα να κλείσει με πτώση 0,64%. Αντίθετα, η πορεία των ευρωπαϊκών αγορών ήταν θετική μετά το γύρισμα της αμερικανικής αγοράς.

Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, η αντίδραση ήταν λογική καθώς όταν υπάρχει ανησυχία διεθνώς οι πρώτες αγορές που σημειώνονται ρευστοποιήσεις είναι οι αναδυόμενες (emerging markets), όπως η ελληνική.

Ο χθεσινός ισχνός τζίρος άλλωστε ήταν ένα ακόμα σημάδι ότι οι ξένοι επενδυτές παρέμεναν επιφυλακτικοί. Την ίδια, ώρα, όμως, τα ελληνικά ομόλογα εδώ κι ημέρες σημειώνουν πτώση με απόδοση πάνω από 4% (χθες στο δεκαετές η απόδοση έφθασε στο 4,32%). Τι συμβαίνει λοιπόν ; Αφού η ελληνική οικονομία οδεύει προς “καθαρή” έξοδο γιατί οι επενδυτές απομακρύνονται απο τα ελληνικά ομόλογα;

Tα ελληνικά ομόλογα επιδεινώνονται διότι υπάρχει χειροτέρευση διεθνώς καθώς αναμένεται αύξηση επιτοκίων σε ΗΠΑ και Ευρώπη. Η επιδείνωση, όμως, οφείλεται και στο γεγονός ότι, οι ξένοι επενδυτές δεν αισθάνονται ασφαλείς σε χώρες, όπως την Ελλάδα. Όσο υπάρχει το πρόγραμμα, υπάρχει ασφάλεια. Όταν, όμως, η κυβέρνηση αρχίζει τα περί καθαρής εξόδου, τότε αρχίζει το πρόβλημα. Αν η Ελλάδα βρεθεί αντιμέτωπη με μια διεθνή κρίση στις αγορές, δίχως δίχτυ προστασίας τότε θα κινδυνεύσει εκ νέου.

Γι’ αυτό Έλληνας διευθύνων σύμβουλος τράπεζας ήταν αντίθετος με την έκδοση του 7ετους ομολόγου, το οποίο προσέφερε ζημιές στους αγοραστές του προκαλώντας γκρίνια στα hedge funds. “Όταν είσαι συναχωμένος δεν βγαίνεις στις αγορές” έλεγε χαρακτηριστικά ο τραπεζίτης προσθέτοντας πως η Ελλάδα χρειάζεται προληπτική πιστωτική γραμμή όταν θα ολοκληρωθεί το πρόγραμμα.

Εάν αύριο η Ελλάδα βρεθεί με μια διεθνή κρίση στις αγορές… είναι βέβαιο ότι χωρίς ομπρέλα προστασίας…θα κινδυνεύσει πάλι με κραχ.
Όσο υπάρχει φόβος στις αγορές – παρά τις ισχυρές ανοδικές αναλαμπές σε Wall και Ευρώπη στα χρηματιστήρια όπως χθες 12/2 – οι επενδυτές θα είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί με τις επενδύσεις σε επικίνδυνες αγορές όπως η ελληνική.
Όμως στην Ελλάδα υπάρχει και ένας νέος παράγοντας που επιδρά αρνητικά η πολιτική όξυνση με την υπόθεση της Novartis.

Το διεθνές άκρως ασταθές κλίμα σε συνδυασμό με την πολιτική κρίση που έχει ξεσπάσει στην Ελλάδα με αιτία την Novartis έχουν καταστήσει την ελληνική αγορά μετοχών και ομολόγων υψηλού ρίσκου.

Για τους επενδυτές, η Ελλάδα δεν είναι το ασφαλές καταφύγιο και για τεχνικούς και πρακτικούς λόγους.

Σε περιόδους κρίσεων οι επενδυτές των ομολόγων φεύγουν από ομόλογα πιστοληπτικής διαβάθμισης Β- και κατευθύνονται σε ΒΒΒ δηλαδή σε investment grade ή σε ΑΑΑ στην ανώτατη πιστοληπτική διαβάθμιση.

Έτσι εξηγείται γιατί στα ελληνικά ομόλογα καταγράφεται μεγάλη επιδείνωση.

Το 10ετές ελληνικό ομόλογο από 3,65% που είναι το χαμηλό έχει εκτιναχθεί στο 4,28% με υψηλό ημέρας – στις 12/2 – στο 4,32%.

Το ίδιο αρνητικό κλίμα σε όλη την καμπύλη αποδόσεων π.χ. το 25ετές από 4,31% έχει αναρριχηθεί στο 4,95%.

Σε όλες τις αγορές ομολόγων είναι αληθές καταγράφεται επιδείνωση με άνοδο αποδόσεων και πτώση τιμών.

Το 10ετές Γερμανικό ομόλογο βρίσκεται στο 0,75% όταν είχε φθάσει και στο -0,18% αρνητικό επιτόκιο.

Το Πορτογαλικό 10ετές έχει αναρριχηθεί στο 2,08%.

Στις ΗΠΑ επίσης το 10ετές έχει φθάσει στο 2,86%

Η άνοδος διεθνώς των αποδόσεων των ομολόγων θα πρέπει να αποδοθεί στο γεγονός ότι η αντίστροφη μέτρηση για αύξηση των επιτοκίων σε ΗΠΑ και Ευρώπη έχει ξεκινήσει…

Η αύξηση των επιτοκίων θα σηματοδοτήσει και το οριστικό τέλος της ποσοτικής χαλάρωσης. 

Όμως ειδικά στην Ελλάδα η επιδείνωση είναι ακόμη μεγαλύτερη στα ομόλογα μετά την δημοπρασία των 7ετών καθώς η υπόθεση Novartis έχει προκαλέσει ισχυρό προβληματισμό στους διεθνείς επενδυτές.

Η δημοπρασία του 7ετούς ομολόγου ΔΕΝ έπρεπε να πραγματοποιηθεί στις 8 Φεβρουαρίου, η βιασύνη προκάλεσε ζημίες άμεσα στους συμμετέχοντες και ήδη ορισμένα hedge funds διατυπώνουν την απογοήτευση τους για την συμπεριφορά των ελληνικών ομολόγων. 

Όταν ο ESM ακυρώνει έκδοση λόγω διεθνούς αναταραχής… δεν μπορεί η Ελλάδα να εμφανίζεται στις αγορές για λόγους εντυπώσεων. 

Η Ελλάδα μόλις πρόσφατα έφθασε να ισορροπεί μετά από 8 χρόνια δραματικής αβεβαιότητας.

Η πολιτική ένταση τέτοιας κλίμακας λόγω της Novartis θα επηρεάσει το επενδυτικό κλίμα, οι επενδυτές θα είναι πιο προσεκτικοί με την Ελλάδα και αυτός ο προβληματισμός ήδη καταγράφεται στα ομόλογα.

Έτσι εξηγείται γιατί τα ελληνικά ομόλογα έχουν την μεγαλύτερη επιδείνωση σε σχέση με τα χρεόγραφα άλλων χωρών.