Διαβάζοντας μία βιογραφία του Κωνσταντίνου Καραμανλή, σημειώνω ότι εκείνος ήταν που καθιέρωσε τον γνωστό θεσμό της οικοδομικής αντιπαροχής, προκειμένου να αντιμετωπισθεί το οξύτατο πρόβλημα στέγασης όσων εισέρρεαν από την επαρχία στην πρωτεύουσα εις αναζήτηση μιας καλλίτερης ζωής.
Επρόκειτο για μία ευφυή απάντηση στο διογκωμένο στεγαστικό πρόβλημα στην Αθήνα της εποχής, η οποία είχε ως αποτέλεσμα να αντιμετωπισθεί μεν το πρόβλημα, αλλά να γεμίσει η Αθήνα πολυκατοικίες πράγμα για το οποίον ο Καραμανλής επικρίθηκε δριμύτατα μετά θάνατον ως καταστροφέας της πρωτεύουσας.
Η σύλληψις είναι απλή και ταυτόχρονα ευφυής. Ο οικοπεδούχος παρέχει το οικόπεδο στον κατασκευαστή και αυτός αντιπαρέχει στον οικοπεδούχο ορισμένα διαμερίσματα της πολυκατοικίας την οποίαν θα κτίσει.
Με τα χρόνια η αντιπαροχή ως ιδέα ξέφυγε από τα στενά όρια της κατασκευαστικής δραστηριότητας και επεκτάθηκε και στην πολιτική. Φυσικά στην πολιτική το αντικείμενο συναλλαγής δεν ήταν διαμερίσματα, αλλά προφανώς ήταν ψήφοι. Οι πολιτικοί προσφέρουν υποσχέσεις για μελλοντικές «παροχές», κυρίως οικονομικές υπό μορφήν αυξήσεων, επιδομάτων κλπ εφόσον εκλεγούν, και οι ψηφοφόροι καλούνται να αντιπαρέχουν τα ψηφαλάκια προς τους υποσχόμενους πολιτικούς. Απλά ωμά και ωραία!
Δώσε την ψήφο σου για να σου δώσω λεφτουδάκια ή κάποια προνόμια. Γι’ αυτό άλλωστε η πολιτική είναι το δεύτερο αρχαιότερο επάγγελμα, και στενή συγγενής του πρώτου αρχαιοτέρου. Υπάρχει προφανώς μία στενή ιδεολογική συγγένεια μεταξύ των δύο επαγγελμάτων. Έτσι η πολιτική έχει αποβάλει σε μεγάλο βαθμό την όποια ιδεολογία διέθετε και έχει υιοθετήσει την συναλλαγή, ως μέσον προσελκύσεως ψηφοφόρων.
Πρώτος ο οποίος εφάρμοσε στο έπακρο αυτήν την τακτική τους νεότερους χρόνους ήταν ο μέγας λαϊκιστής Ανδρέας Παπανδρέου, ο οποίος μοίραζε λεφτά και προνόμια προς πάσα κατεύθυνση, έναντι ψήφων, και έτσι γέμισε η Ελλάδα πρασινοφρουρούς αλλά και απέκτησε ένα τεράστιο δημόσιο χρέος. Ο εκ των διαδόχων του Ανδρέα στην πρωθυπουργία Κώστας Καραμανλής μερικά χρόνια αργότερα, συνέχισε και ενίσχυσε την συγκεκριμένη πολιτική των αλογίστων παροχών, με αποτέλεσμα η Ελλάδα να παρουσιάσει τεράστια δημοσιονομικά ελλείμματα και τελικά να πτωχεύσει.
Fast forward και φθάνουμε στο σήμερα.
Η Κυβέρνηση εν όψει εκλογών, την ακριβή ημερομηνία των οποίων αρνείται πεισμόνως να ανακοινώσει, και καλώς κάνει, αλλά για λόγους που δεν είναι της παρούσης, έχει αρχίσει να παρέχει και να υπόσχεται. Αστυνομικοί, στρατιωτικοί, δημόσιοι υπάλληλοι, συνταξιούχοι και άλλες κατηγορίες εργαζομένων, έλαβαν ή τους υπεσχέθη ότι θα λάβουν αυξήσεις επιδόματα και λοιπές ενισχύσεις. Επίσης ανακοινώθηκε για μία ακόμη φορά, η νομιμοποίηση αυθαίρετων και παρανόμων κτισμάτων, πράγμα που ενδιαφέρει πάρα πολλούς συμπατριώτες μας, καθώς και η πρόσληψις μεγάλου αριθμού νέων δημοσίων υπαλλήλων. Θα μου πείτε ότι είναι σωστό και πρέπον να διανεμηθούν στην κοινωνία ορισμένες οικονομικές ενισχύσεις εφόσον υπάρχει ανάπτυξη, και η Οικονομία δημιουργεί πλεονάσματα. Και θα συμφωνήσω απολύτως, υπό δύο όμως επιφυλάξεις.
Πρώτον ότι οι εν λόγω ενισχύσεις και τα πάσης φύσεως επιδόματα κατευθύνονται προς ανθρώπους που πραγματικά τα έχουν ανάγκη, και δεύτερον και κυριότερον, ότι οι ενισχύσεις αυτές θα είναι λελογισμένες και ελεγχόμενες και θα προέρχονται από πλεονάσματα και όχι από δανεισμό, ώστε να μη δημιουργήσουν νέες τρύπες στην Οικονομία, τις οποίες είδαμε και πάθαμε να μπαλώσουμε στο παρελθόν καταλήγοντας σήμερα με ένα τεράστιο Δημόσιο Χρέος.
Είναι προφανές ότι όταν δίνεις σε αρκετούς και υπόσχεσαι σε περισσότερους με προσδοκία τα ψηφαλάκια τους, τότε μοιραίως και δικαίως ξεσηκώνονται οι υπόλοιποι που δεν πήραν και απαιτούν και αυτοί να πάρουν. Ήδη διαμαρτύρονται οι εκπαιδευτικοί οι γιατροί κ.λπ.
Πώς ελέγχεται αυτό το κύμα διεκδικήσεων το οποίον σύντομα απλώνεται σε όλα τα στρώματα της κοινωνίας; Και ειδικά σε μία εποχή υψηλού πληθωρισμού; Ή δίνεις και το φουντάρεις το μαγαζί, ή δεν δίνεις οπότε αρχίζουν οι διαμαρτυρίες και οι απεργίες και σου αλλάζουν τα φώτα, ειδικά όταν έχεις και μία λαϊκίστική αντιπολίτευση που υποδαυλίζει τα πάντα και υπόσχεται ανώδυνα τον ουρανό με τ’ άστρα!
Βέβαια, αυτό που προέχει αυτή τη στιγμή είναι να επανεκλεγεί η κυβερνώσα παράταξη και για να συμβεί αυτό σύμφωνα με τα πολιτικά μας ήθη, πρέπει αυτή και να δώσει και να τάξει.
Όσο τα πράγματα συγκρατούνται κάτω από ένα λογικό έλεγχο, η Κυβέρνηση καλώς πράττει. Αν όμως τα πράγματα ξεφύγουν, και πολύ εύκολα μπορούν, τότε κινδυνεύουμε να ξαναζήσουμε τις αποφράδες ημέρες του παρελθόντος.
Λεπτές ισορροπίες για ικανούς και τολμηρούς πολιτικούς.
Ένα δίλημμα κλασικό, ιστορικό και παγκόσμιο, στο οποίον η απάντηση δεν είναι ούτε απλή ούτε εύκολη.