Το πρόβλημα με τις γραμμές είναι ότι πρέπει να ξέρεις τι να τις κάνεις. Γι παράδειγμα σε ένα γνωστό ανέκδοτο ο τροχονόμος τραβά μια άσπρη γραμμή στην άσφαλτο και ο εξεταζόμενος με αλκοτέστ οδηγός σκύβει να τη… ρουφήξει, μπερδεύοντάς την κιμωλία με κάτι άλλο.
Ο Γκίκας Χαρδούβελης όμως δεν έχει τέτοια προβλήματα. Είπε από την αρχή, πριν καν ξεκινήσει για το Παρίσι και τις συναντήσεις αναψυχής με την τρόικα, ότι δεν υπάρχουν κόκκινες γραμμές για την ελληνική κυβέρνηση. Ότι η τρόικα δηλαδή μπορεί να ζητήσει ό,τι θέλει και η ελληνική κυβέρνηση ίσως (γιατί όχι δηλαδή) να το δεχθεί.
Ο Χαρδούβελης είναι ωμά ειλικρινής. Περιγράφει αυτό που ισχύει στις σχέσεις της κυβέρνησης με την τρόικα: Δεν πρόκειται για διαπραγματεύσεις, αλλά για μια σχέση επικυρίαρχων και υπόδουλων.
Στη διαπραγμάτευση βάζεις και κόκκινες γραμμές και απαράβατα όρια. Τουλάχιστον τα λες και τα διεκδικείς. Ακόμη κι αν κατά βάθος ξέρεις ότι δύσκολα θα τα κρατήσεις όλα. Ωστόσο τα λες τουλάχιστον.
Όταν λες όμως ότι δεν έχει κόκκινες γραμμές, άρα δεν σε πειράζει τίποτα, τότε ξεβρακώνεσαι από την αρχή. Δηλώνεις συμβιβασμένος. Είναι σαν να παίζεις πόκερ και να φανερώνεις τα χαρτιά σου και να λες στον αντίπαλο ότι έχει το ελεύθερο να κάνει ό,τι θέλει.
Η αλήθεια λοιπόν είναι η εξής: Για τους νεοφιλελεύθερους με μανδύα «εκσυγχρονιστή» και «μεταρρυθμιστή» δεν χρειάζεται η τρόικα να τους πει τίποτα. Είναι από μόνοι τους θιασώτες του μνημονίου, των περικοπών, της λιτότητας, ως μέσο εξαγνισμού μιας κοινωνίας. Θεωρούν περιττά και το κοινωνικό κράτος και την πρόνοια και την προστασία των αδυνάτων και την διασφάλιση εργασιακών δικαιωμάτων και την ύπαρξη του δημόσιου τομέα στην οικονομία.
Γι’ αυτό δεν τους νοιάζει να πουν τίποτα αντίθετο και δυσάρεστο στην τρόικα: Ούτε για την αδιέξοδη λιτότητα, που επισημαίνουν κορυφαίοι οικονομολόγοι, ούτε για την ύφεση και τα σχετικά λάθη του ΔΝΤ, ούτε για τις κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιπτώσεις της κρίσης.
Δεν κάνουν διαπραγμάτευση. Κάνουν επικύψεις. Δεν βλέπουν «απέναντι πλευρά», αλλά «συνεργάτες» και «ομοϊδεάτες». Δεν είναι με τη χώρα, είναι με την τρόικα.
Εκεί είναι ακριβώς το πρόβλημά μας: Ότι ενώ στο διεθνές πεδίο αυξάνονται οι φωνές κατά της συνταγής του Βερολίνου και των νεοφιλελεύθερων, από την Ελλάδα, το κατεξοχήν θύμα των πολιτικών αυτών, δεν ακούγεται κιχ. Κι όταν το θύμα δεν βγάζει άχνα, τι να σου κάνουν οι άλλοι;
Εμείς δεν έχουν τα προβλήματα του Ολάντ, που έβαλε κάποιους δυσάρεστους για τη Μέρκελ υπουργούς και αναγκάστηκε να τους αλλάξει μόλις η τελευταία πήρε ανάποδες. Εμείς βάλαμε κατ’ ευθείαν τους εκλεκτούς της Μέρκελ και της τρόικας – π.χ. Στουρνάρας και Χαρδούβελης – και ησυχάσαμε.
Γι’ αυτό και η ιστορία γράφεται μέχρι τώρα όπως γράφεται – με το χειρότερο τρόπο δηλαδή. Όπως θα γραφόταν και η ιστορία εάν στις Θερμοπύλες δεν ήταν επικεφαλής ο Λεωνίδας, αλλά ο Εφιάλτης – ή έστω ο Γκίκας τέλος πάντων.