Επί πέντε μήνες ο Αλέξης Τσίπρας δοκίμασε τα όρια της ευρωζώνης και της σημερινής Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Μετά από σκληρές συγκρούσεις αναγκάστηκε να συμβιβαστεί. Δεν παραδόθηκε αμέσως όπως άλλοι, αλλά και κατέστη προφανές πλέον ότι δεν μπορούσε να επιμείνει άλλο ή να πετύχει κάτι περισσότερο. Και μόνο που βγαίνει ζωντανός πολιτικά από αυτή τη σύγκρουση είναι επιτυχία.
Μία πρώτη ανάγνωση:
Ο Αλέξης Τσίπρας ήδη από το 2013 είπε ότι θέλει να κρατήσει την Ελλάδα στο ευρώ, εγκαταλείποντας παλαιότερες θέσεις του ότι το ενιαίο νόμισμα δεν είναι φετίχ. Γι’ αυτό λοιπόν δεν προετοίμασε καμία εναλλακτική λύση, καλώς ή κακώς. Πιθανόν θεώρησε ότι δεν υπάρχει ρεαλιστική εναλλακτική λύση, ίσως πάλι εκτίμησε ότι στην Ελλάδα δεν κερδίζονται εκλογές με το θέμα του ευρώ να είναι ανοιχτό.
Αυτό τον οδήγησε σε ένα συγκεκριμένο «γήπεδο», όπου κυριαρχούν οι σημερινοί συσχετισμοί στην ευρωζώνη και την Ευρώπη. Μπήκε σε μία άνιση μάχη ελπίζοντας ότι θα αξιοποιήσει ορισμένες δυνατότητες και την ανάγκη των εταίρων – αλλά και των αμερικανών – για σταθερότητα στο νοτιοανατολικό άκρο της Ένωσης. Ότι θα βρει κατανόηση από τους εταίρους. Φευ! Η σημερινή Ευρώπη ή για την ακρίβεια η ευρωζώνη και η Ευρωπαϊκή Ένωση κυριαρχείται από συντηρητικές και νεοφιλελεύθερες απόψεις.
Αναζήτησε συμμαχίες, όπως με τη Ρωσία, αλλά κι αυτές μόνο μέχρι ενός σημείου μπορούσαν να φτάσουν και πάντως όχι για να συγκρουστεί με τους εταίρους.
Η ευρωζώνη έχει ένα συγκεκριμένο πλαίσιο και η δύναμη βρίσκεται στον έλεγχο του τραπεζικού συστήματος, αλλά και στο Βερολίνο, που έχει την οικονομική ισχύ.
Προσπάθησε μέχρι τέλους – διακινδύνευσε πολλά μάλιστα, όπως φάνηκε με το κλείσιμο των τραπεζών- και έφτασε σε μία συμφωνία που οριακά μπορεί να χαρακτηριστεί αποδεκτή.
Το κέρδος είναι ότι παραμένει στο τιμόνι της χώρας, διασώζοντας έστω τη Δημοκρατία, καθώς στόχος ακραίων κύκλων των δανειστών ήταν να επιβάλλουν δική τους κυβέρνηση. Το κέρδος είναι πιθανόν και μία ρύθμιση του χρέους. Επίσης μερικά μέτρα, που δεν περιλαμβάνονται ή άλλα που περιλαμβάνονται στο νέο σχέδιο.
Είπε πολλά προεκλογικά, που δεν βρίσκονται τώρα στο τραπέζι; Πιθανόν, αλλά τα πίστευε και τούτη η συμφωνία δεν σημαίνει ότι τα εγκαταλείπει κιόλας οριστικά.
Τουναντίον έχει την ευκαιρία να ασκήσει στο εσωτερικό, αλλά και στο εξωτερικό σημαντικές προοδευτικές πολιτικές. Στον τομέα της διαφάνειας, της διαφθοράς, της διαπλοκής. Στο πεδίο της αξιοκρατίας και της νέας οργάνωσης του κράτους. Με πραγματικά προοδευτικές μεταρρυθμίσεις. Με σταθερή προσήλωση σε πολιτικές αναδιανομής. Με βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών.
Η ατζέντα της Αριστεράς είναι μεγάλη και η νέα συμφωνία δεν την ακυρώνει. Με τους κατάλληλους χειρισμούς και επειδή ο Τσίπρας έχει ένα «καθαρό πολιτικό ορίζοντα» και χωρίς την πίεση κάποιας ισχυρής οργανωμένης αντιπολίτευσης στο πολιτικό πεδίο, η κυβέρνηση έχει την ευκαιρία να κάνει πολλά. Και να ανασυνταχθεί για τον επόμενο γύρο.
Δύο παρατηρήσεις:
– Οι μνημονιακοί βρήκαν την ευκαιρία να πουν ότι και ο ΣΥΡΙΖΑ έφερε μνημόνιο. Μα, δεν αμφιβάλλει πλέον κανείς ότι άλλες, πιο ευνοϊκές, συνθήκες διαπραγμάτευσης υπήρχαν το 2010 ή το 2012 και άλλες, χειρότερες δηλαδή, τώρα. Και στο κάτω κάτω η χρεοκοπία που οδήγησε στο δρόμο των μνημονίων συντελέστηκε από εκείνους, όχι από τον Τσίπρα. Λίγη ντροπή δεν βλάπτει για όσους κάνουν κριτική από τα «δεξιά».
– Κάποιοι λένε ότι την περασμένη Κυριακή ο λαός ψήφισε ΟΧΙ στο μνημόνιο, αλλά τελικά ο Τσίπρας έφερε μνημόνιο. Λάθος. Ο λαός με την ψήφο του επέλεξε τον Τσίπρα έναντι των άλλων, γνωρίζοντας σε μεγάλο βαθμό ότι ένας επώδυνος συμβιβασμός ήταν αναπόφευκτος. Απλά προτίμησε τον Τσίπρα για να κάνει αυτόν τον συμβιβασμό. Και η ήττα του «Ναι» δεν ήταν ήττα του «Ναι στην Ευρώπη», αλλά ήταν εκείνων που στήριξαν το «Ναι». Το ΟΧΙ δεν ήταν ΌΧΙ στην Ευρώπη με κάθε κόστος, αλλά ΌΧΙ χωρίς μάχη και ΌΧΙ σε όσους χρησιμοποιούν την επιλογή των πολιτών στην Ευρώπη για να διασωθούν πολιτικά.