Το κάνανε και οι κυβερνήσεις του παλιού δικομματισμού. Και ακόμα παλιότερα, όλα τα αστικά (τρομάρα τους, εδώ που τα λέμε) κόμματα. Να επιχειρούν δηλαδή να εκμαυλίσουν, να ρουσφετολογήσουν, να ξεγελάσουν, να εξαγοράσουν την ψήφο με ρουσφέτια, παροχούλες και δωράκια. Η πιο διαδεδομένη πρακτική ήταν αυτή: χτυπούσαν την πλάτη, έκλειναν το μάτι, έδιναν και κάτι, με αντάλλαγμα την ψήφο, που τους επέτρεπε να καταστρέφουν και να εκχωρούν τη χώρα, να λεηλατούν και να ξεπουλάνε το δημόσιο πλούτο, να κρατούν το λαό όμηρο της ανάγκης, του εκβιασμού και του φόβου. Με ελάχιστες αναλαμπές, με κάποια έργα και κάποιες επιλογές που δικαιολογούσαν (ή ακόμα και δικαίωναν) τη λαϊκή εντολή, τα κόμματα, που κυβέρνησαν μέχρι το 2015, επένδυαν με απροκάλυπτο τρόπο στην υφαρπαγή της ψήφου.

Υπήρξαν περίοδοι που αυτή η φαυλότητα χτυπούσε κόκκινο, όπως τα πεντοχίλιαρα του Ράλλη το 81. Υπάρχει και η διαχρονική συμπεριφορά απέναντι σε ομάδες όπως οι Ρομά, που κυβερνήσεις και πολλοί πολιτευτές νομίζουν ότι κάνουν τη δουλειά τους με πενηντάρικα.

Κατά βάθος αυτή η φαύλη πρακτική εμπεριείχε και μία συγκεκριμένη ιδεολογική προσέγγιση, όσο και εξόχως ταξική αντίληψη για τα πράγματα: έβαζε πάνω από το συλλογικό στόχο, πάνω κι από τον προοδευτικά εννοούμενο πατριωτισμό το αμιγώς ατομικό συμφέρον. «Βολέψου εσύ κι άσε τη χώρα και την κοινωνία να πάνε να κόψουν το λαιμό τους», «μη σε νοιάζει για τους άλλους, πάρε συ το δωράκι και κάτσε ήσυχα» και πάει λέγοντας.

Εκφραζόταν η ελπίδα ότι με την κρίση και τη χρεοκοπία της χώρας, θα εγκαταλείπονταν κι αυτά τα μοντέλα. Ότι οι αξίες της συλλογικότητας θα υπερτερούσαν για να μην επαναληφθούν τα εγκλήματα του παρελθόντος. Ότι θα προβάλλονταν μεγαλύτεροι στόχοι για την πορεία και το μέλλον της χώρας, που μαραζώνει υπό την πίεση μίας συντηρητικής και νεοφιλελεύθερης Ευρώπης.

Δυστυχώς ο ΣΥΡΙΖΑ βάδισε στα χνάρια των προηγούμενων και αναπαρήγαγε τις χειρότερες συμπεριφορές τους. Η προδοσία του συλλογικού αιτούμενου το 2015 και η ολοκληρωτική συνθηκολόγηση με τους δανειστές στην Ευρώπη για χάρη της εξουσίας, έφερε και όλα τα υπόλοιπα στο εσωτερικό. Ακριβώς όπως γινόταν επί δεκαετίες. Ξεδιάντροπες παροχές, φαυλότητες, ρουσφέτια, νεποτισμός, εξυπηρετήσεις, ντιλαρίσματα με τους ισχυρούς, όλα σε μία επανάληψη όσων είχαμε ζήσει και γνωρίζαμε από τους άλλους, τους προηγούμενους.

Βέβαια, διανομή «μερισμάτων» και κατοστάρικων έξω από τα εκλογικά κέντρα και λίγα 24ωρα πριν από εκλογές, δεν το περιμέναμε. Αλήθεια, υπηρετούν κάποιο συλλογικό στόχο αυτές οι προσβλητικές παροχές, οι ποταπές συμπεριφορές και οι εξευτελιστικές μέθοδοι για την εξαγορά ψήφων; «Επιτρέπουν στην κοινωνία να μείνει όρθια» καμώνεται η κυβέρνηση. Όρθια κοινωνία με 200άρια και επιδόματα ασπιρίνες δεν μπορεί να υπάρξει, τη στιγμή που ισοπεδώνει τα πάντα η κακοπληρωμένη εργασία, η διάλυση των εργασιών σχέσεων, η επέλαση των πολυεθνικών, που συντρίβουν τα δικαιώματα. Όταν συμβιβάζεσαι στα μεγάλα θέματα δεν μπορείς να ισχυρίζεσαι ότι σώζεις την κοινωνία με επιδοματάκια.