Η δικαστική έρευνα, αλλά και το πολιτικό ξεκαθάρισμα της υπόθεσης του μηχανισμού πρόσθετης ρευστότητας που σχεδίαζε ο Γιάννης Βαρουφάκης θα φέρουν στο φως τα πραγματικά δεδομένα, οπότε και θα αποσαφηνιστεί κατά πόσον είναι βάσιμες οι καταγγελίες για παράνομες ενέργειες ή ύποπτους σχεδιασμούς.
Ανεξάρτητα από αυτό, όμως, υπάρχουν ορισμένα δεδομένα τα οποία αναδεικνύουν τους περιορισμούς παρόμοιων σχεδιασμών, αλλά και τους κινδύνους που προκύπτουν για τη χώρα εάν τα πράγματα ξεφύγουν από τον έλεγχο.
Κατ΄ αρχήν είναι σαφές ότι μια κυβέρνηση πρέπει να είναι προετοιμασμένη και να έχει εναλλακτικά σχέδια για κάθε ενδεχόμενο. Δεδομένου ότι το Grexit εμφανίστηκε ως πιθανότητα από το 2011, μια σοβαρή κυβέρνηση θα έπρεπε από τότε να έχει “στο συρτάρι” της διάφορα σχέδια αντιμετώπισης μιας τέτοιας κατάστασης, την ίδια ώρα που θα έδινε μάχη για να την αποφύγει. Το να έχει κάποιος σχεδιασμό για την αντιμετώπιση μιας πιθανής κατάστασης δεν σημαίνει ότι την επιδιώκει.
Είναι όμως εξίσου σαφές ότι τέτοια σχέδια θα πρέπει να είναι -και να παραμένουν- απόρρητα, ανάμεσα στα άλλα και επειδή εάν ανακοινωθούν αυτομάτως ακυρώνεται η όποια αποτελεσματικότητά τους.
Με αυτό το δεδομένο ήταν μεγάλο ατόπημα από την πλευρά του πρώην υπουργού Οικονομικών να αναφερθεί δημοσίως στα σχέδια για δημιουργία ρευστότητας. Είναι κάτι αντίστοιχο με το να αποκαλύψει ένας υπουργός Άμυνας ή ένας στρατηγός αμυντικούς σχεδιασμούς μετά την απομάκρυνση από τη θέση ευθύνης του.
Επιπλέον, με την ανακοίνωση του σχεδίου αυτού, ο πρώην υπουργός Οικονομικών δημιούργησε και νέα αβεβαιότητα γύρω από τις κινήσεις της ελληνικής πλευράς, σε μια περίοδο ιδιαίτερα ευαίσθητη, κατά την οποία οι διαπραγματεύσεις με τους δανειστές κρέμονται από μια κλωστή.
Ως προς την ουσία του παράλληλου νομίσματος, υπάρχουν πολλές θεωρίες, αλλά το βασικό πρόβλημα είναι ο κίνδυνος που εμπεριέχει.
Από τη στιγμή που θα τεθεί σε λειτουργία ένας εναλλακτικός μηχανισμός ρευστότητας, αυτομάτως θα προκύψει και μια νέα ισοτιμία για την ανταλλαγή με το ευρώ, ενδεχομένως σε μια μαύρη αγορά. Σε μια τέτοια περίπτωση, ενισχύονται αναπόφευκτα οι αβεβαιότητες και τα σενάρια για έξοδο από το ευρώ.
Ορισμένοι οικονομολόγοι πιστεύουν ότι εάν η πρόσθετη ρευστότητα τεθεί υπό αυστηρό έλεγχο και διατηρηθεί κάτω από ένα ποσό, δεν υπάρχει τέτοιος κίνδυνος. Κάποιοι σχεδιασμοί που είχαν γίνει στο παρελθόν προέβλεπαν μάλιστα ότι η παράλληλη ρευστότητα θα υπήρχε μόνο για περιορισμένο χρόνο και θα αποσυρόταν όταν ολοκληρωνόταν η εσωτερική υποτίμηση.
Είναι πολύ αμφίβολο, όμως, ότι υπό τις εύφλεκτες συνθήκες που υπάρχουν στην ελληνική οικονομία μπορεί να ανάψει η φλόγα της παράλληλης ρευστότητας χωρίς να σημειωθεί έκρηξη.