Όλα τα δεινά, λένε, ξεκινούν από την έλλειψη παιδείας. Μέρος της παιδείας είναι και η μόρφωση, η γνώση. Παιδεία μπορεί να υπάρχει και χωρίς αυτό που λέμε ακαδημαϊκή μόρφωση, Κοινωνική και εθνική συνείδηση, όμως, δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς διδαχή της γλώσσας, των παραδόσεων, της πραγματικότητας μέσα στην οποία ζει κανείς.
Πρόσφατα, ένα μεγάλο ξένο πρακτορείο δημοσίευσε ένα άρθρο, απ’όπου, για άλλη μια φορά, φάνηκε πόσο υπερτερούν σε κάποια πράγματα κάποιες ξένες χώρες. Στην Αγγλία, έγραφε το άρθρο, σε μια από τις πιο υποβαθμισμένες γειτονιές του Λονδίνου, όπου κατοικούν κυρίως πρόσφυγες, από το Πακιστάν, την Ινδία κλπ, υπάρχει ένα σχολείο που διδάσκει στα παιδιά από 4(!) χρονών, Σαίξπηρ. Στο τέλος κάθε σχολικού έτους, μάλιστα, οι μικροί μαθητές δίνουν παραστάσεις με έργα του μεγάλου Αγγλου θεατρικού συγγραφέα, στα αγγλικά φυσικά. Αυτός ο τρόπος διδασκαλίας έχει ως αποτέλεσμα, τα προσφυγόπουλα να μαθαίνουν από πολύ νωρίς σωστά αγγλικά ,καλύτερα ακόμα κι από τους γηγενείς μικρούς Βρετανούς.
Η πρώτη σκέψη που μου ‘ρθε στο μυαλό διαβάζοντας τα παραπάνω, ήταν η εμπειρία που είχα πολλά χρόνια πριν, σε μια νυχτερινή πτήση από την Αθήνα στο Λονδίνο. Δίπλα μου καθόταν ένα παιδί, γύρω στα 20. Ήταν Πομάκος. Δεν ήξερα και πολλά για τους Πομάκους τότε. Ήταν, βλέπετε, πολύ μακριά από την Αθήνα…
Ένιωσα λύπη και ντροπή όταν μου εξήγησε ότι στη Θράκη όπου ζούσε, δεν διδάσκονται την ελληνική γλώσσα στα σχολεία, δεν μπορούν να δουν ελληνικά κανάλια γιατί δεν πιάνουν, δεν μπορούν να ακούσουν ελληνικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς. Η συντριπτική πλειοψηφία τους, αν και ζει σε ελληνικό έδαφος, δεν μιλά λέξη ελληνικά. Ήταν Βουλγαρόφωνοι και μουσουλμάνοι κι αν διαβάσει κανείς γι’ αυτούς θα δει την αναφορά ότι “λόγω της πολιτικής της Ελλάδας τις τελευταίες δεκαετίες οι Πομάκοι έχουν αποκτήσει την τουρκική συνείδηση”. Εξάλλου μια θεωρία για την ονομασία τους είναι ότι η λέξη Πομάκοι προέρχεται από τη βουλγαρική λέξη ‘poturnjak’ που σημαίνει “εκείνος που έγινε Τούρκος”. Από το 1975 και μετά άρχισαν να μιλούν τουρκικά, όχι όμως ελληνικά…
Όπως μου έλεγε ο συγκεκριμένος Πομάκος και να θέλει κάποιος συμπατριώτης του να μάθει ελληνικά, δεν μπορεί γιατί κανείς δεν νοιάζεται να τους δώσει και την παραμικρή πρόσβαση στην ελληνική πραγματικότητα.
Οι Πακιστανοί δηλαδή, χιλιάδες μίλια μακριά από την πατρίδα τους, ανατρέφονται ως Λονδρέζοι και οι Πομάκοι που ζουν στην Ελλάδα, μεγαλώνουν ως Τούρκοι. Γιατί κανένας δεν ενδιαφέρθηκε. Ποιος να ενδιαφερθεί δηλαδή όταν ακόμα και τα Ελληνόπουλα που ζουν στην Αθήνα δεν έχουν σχολικά, δεν έχουν δασκάλους στις τάξεις, ενώ τα παιδιά με δυσκολίες δεν έχουν παράλληλη στήριξη. Απέχουμε έτη φωτός από τη “μέθοδο Σαίξπηρ” εδώ στην Ελλάδα, καθώς η εκπαίδευση έχει γίνει κάτι σαν… όνειρο καλοκαιρινής νυχτός