Δεδομένο πρώτο και ίσως λίγο απροσδόκητο. Στη νέα πολιτική περίοδο έχουμε μια νέα κυβέρνηση. Ας μην κοψοχολιάσουμε τους φίλους της προηγούμενης. Ο Μητσοτάκης παραμένει πρωθυπουργός και ο άνθρωπος θα πηγαίνει από Δευτέρα κανονικά στη δουλειά του, στο Μέγαρο Μαξίμου. Ούτε ανασχηματισμός προαναγγέλλεται. Οι ίδιοι υπουργοί από το πρωί θα βρίσκονται στα γραφεία τους.
Αυτό που αλλάζει είναι η φυσιογνωμία της κυβέρνησης. Γιατί, μαζί με το καλοκαίρι, τελειώνει και η λεγόμενη περίοδος χάριτος. Πλέον η κυβέρνηση κρίνεται αποκλειστικά και μόνο με βάση τις πράξεις της. Την ικανότητα και την επάρκεια της διακυβέρνησης. Τη διαχείριση των προβλημάτων: από τα «μείζονα» μέχρι τα «ελάσσονα», την καθημερινότητα των πολιτών.
Κρίνεται δηλαδή ως κυβέρνηση. Ούτε ως «αφήγημα» ούτε ως «κανονικότητα». Πολύ περισσότερο ούτε ως εγχώρια ενσάρκωση της «Γης της Επαγγελίας». Ωρα λοιπόν να ψάξουν νέο ρεπερτόριο οι ποιητές του «Μωυσή».
Δεδομένο δεύτερο. H κυβέρνηση χάνει πλέον ένα υπερπολύτιμο εργαλείο: τη σύγκριση με τους προηγούμενους. Και το διαρκές άλλοθι «τι θα γινόταν αν μας κυβερνούσε ο Τσίπρας»…
Πλέον ο πήχης είναι αλλιώτικος και πολύ πιο πραγματικός: η κυβέρνηση θα κρίνεται και θα συγκρίνεται με τον εαυτό της. Δηλαδή με βάση τις δικές της επαγγελίες και τους δικούς της στόχους. Αρα με κριτήριο τις επιτυχίες και τις αποτυχίες της.
Βέβαια υπάρχουν άνθρωποι που θα δυσκολευτούν να κατανοήσουν την αλλαγή στην ατμόσφαιρα. Δηλαδή ότι το αφήγημα του «τρισάθλιου ΣΥΡΙΖΑ» ανήκει πλέον στο παρελθόν. Οτι το έργο έγινε μπανάλ, βαρετό, δεν κόβει πλέον εισιτήρια.
Μια παρένθεση εδώ. Είναι ακατανόητη η επιμονή του ΚΙΝ.ΑΛ./ΠΑΣΟΚ να ψηφίζει μαζί με τη Ν.Δ. σε όλα τα κορυφαία ζητήματα, από τον νόμο για τις διαδηλώσεις έως τις ΑΟΖ. Ετσι η περίφημη «πολιτική αυτονομία» γίνεται ανέκδοτο και ορισμένοι κακεντρεχείς βρίσκουν αφορμή να καγχάζουν για τον… «ΠΑνελλήνιο Σύλλογο Οπαδών Κυριάκου».
Αλλά ας επιστρέψουμε στα σοβαρά. Αν ισχύει λοιπόν ότι από αύριο εισερχόμαστε σε μια νέα πολιτική περίοδο με μια καινούρια στην ποιότητα και τη φυσιογνωμία κυβέρνηση, καλό θα ήταν να προσπαθήσουμε να εντοπίσουμε και το νέο διακύβευμα της περιόδου.
Αυτό θα είναι, κατά την ταπεινή μας γνώμη, το Κοινωνικό Ζήτημα, για να θυμηθούμε τον τίτλο του βιβλίου ενός λογίου του προπερασμένου αιώνα.
Η συμπύκνωση της υγειονομικής και της οικονομικής κρίσης είναι ορατό ότι δημιουργεί συνθήκες κοινωνικής ασφυξίας στο σύνολο των πολιτών. Με διαταξικά χαρακτηριστικά που δεν αφήνουν ανεπηρέαστη καμία κοινωνική κατηγορία.
Ανεργία, συμπίεση των εισοδημάτων, επαγγελματική ανασφάλεια για τις φτωχές και τις μεσαίες κοινωνικές τάξεις.
Επενδυτική καχεξία, επιχειρηματικά ρίσκα, φθίνουσες αγορές για την επιχειρηματική κοινότητα.
Αυτό σε αδρές γραμμές είναι το νέο Κοινωνικό Ζήτημα που έχουμε μπροστά μας. Με μια πρόσθετη παράμετρο που το επιβαρύνει. Τη χρόνια κόπωση από μια δεκαετία κρίσης, χρεοκοπίας και μνημονίων, που ανέτρεψαν τις συνθήκες ζωής της συντριπτικής πλειονότητας των πολιτών.
Για να καταλήγουμε. Μια νέα πολιτική περίοδος, μια νέα κυβέρνηση, ένα νέο οξύ και επικίνδυνο Κοινωνικό Ζήτημα. Ξεχάσαμε κάτι.
Μια περιρρέουσα ατμόσφαιρα που «μοχλεύεται» από τις άγνωστες παραμέτρους των εξελίξεων της πανδημίας. Και τον τυχοδιωκτικό ιμπεριαλισμό της Τουρκίας του Ερντογάν.
Τώρα αν ευχηθούμε «καλό φθινόπωρο» είναι βέβαιο ότι δεν θα ηχήσει ως ειρωνεία;