Χρέη τόσο σε υγειονομικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο. Δεν ξέρω τι θα καταφέρουμε μέσα στη νέα χρονιά, όμως πρέπει να παραδεχθούμε πως δεν είναι όλα μαύρα. Υπάρχει ελπίδα τώρα, υπάρχει αισιοδοξία πως σε μερικούς μήνες θα καταφέρουμε να απαλλαγούμε από αυτό τον εφιάλτη ή, στη χειρότερη περίπτωση, να τον ελέγξουμε.
Ο,τι και να λένε οι σκεπτικιστές, οι επιφυλακτικοί, οι καχύποπτοι και οι εκ φύσεως αρνητές των πάντων, τώρα στην αυγή της νέας χρονιάς υπάρχει κάτι απτό από το οποίο μπορούμε να πιαστούμε. Τα εμβόλια. Μπορεί να υπάρξουν καθυστερήσεις, κακοί προγραμματισμοί, μικρή παραγωγή που δεν καλύπτει επί του παρόντος τη ζήτηση και τις ανάγκες της ανθρωπότητας, αλλά κάποια στιγμή είναι βέβαιο ότι θα ομαλοποιηθούν και η παραγωγή και η διάθεση όχι μόνο από μία και δύο εταιρείες, αλλά από περισσότερες.
Ναι, το κακό και η ζημιά που έχουν γίνει σε πολλά επίπεδα είναι μεγάλα και θα χρειαστεί χρόνος να επουλωθούν οι πληγές που θα αφήσει πίσω του ο ιός στις κοινωνίες. Ωστόσο στο χέρι μας είναι να ξεπεράσουμε όσο το δυνατόν γρηγορότερα τις συνέπειες και να πάρουμε πίσω τις ζωές μας.
Εκεί που τα πράγματα θα είναι δυσκολότερα είναι πώς θα καταφέρουμε να επαναφέρουμε την οικονομία στα προ κορωνοϊού επίπεδα, τα οποία δεν ήταν δα και τα ιδανικά. Το τελικό δημοσιονομικό άνοιγμα είναι επί του παρόντος άγνωστο, καθώς η πανδημία είναι ακόμα ενεργή και η οικονομία ουσιαστικά κλειστή. Κατά συνέπεια η κρατική στήριξη σε επιχειρήσεις και εργαζομένους συνεχίζεται και ενδεχομένως να φτάσουμε στην άνοιξη για να επανέλθουν σε πλήρη λειτουργία όλοι οι κλάδοι της οικονομίας. Ωστόσο ας είμαστε αισιόδοξοι γιατί τα πολύ δύσκολα τα έχουμε αφήσει πίσω.
Σαφώς όσο τα κρούσματα δεν μειώνονται, όσο οι εισαγωγές στα νοσοκομεία δεν περιορίζονται και όσο οι καθημερινοί θάνατοι ανέρχονται σε δεκάδες, όλος ο μηχανισμός αντιμετώπισης της πανδημίας θα βρίσκεται σε επιφυλακή.
Πέραν αυτών όμως και επειδή η ζωή πρέπει να συνεχιστεί δεν πρέπει να παραβλέψουμε κάποια θετικά σημάδια που αφορούν την οικονομία αλλά και τους πολίτες. Για παράδειγμα, η μικρή ενίσχυση του εισοδήματος των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, που θα επέλθει από αυτό τον μήνα μέσω της κατάργησης της εισφοράς αλληλεγγύης, της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών αλλά και των φορολογικών συντελεστών. Ομοια και για τις επιχειρήσεις που θα επωφεληθούν από τη μείωση εισφορών.
Στο μέτωπο των επενδύσεων παραμένει ενεργό το ενδιαφέρον ξένων και Ελλήνων παρά το πάγωμα της οικονομικής δραστηριότητας και μέσα στη χρονιά θα δούμε αρκετές σημαντικές και εμβληματικές να υλοποιούνται, δημιουργώντας πολλές νέες θέσεις εργασίας. Το ίδιο και με τις ιδιωτικοποιήσεις, καθώς το πρόγραμμα δεν έχει ανασταλεί και οι διαδικασίες συνεχίζονται κανονικά.
Το μεγάλο όμως ατού θα είναι το Ταμείο Ανάκαμψης, αφού οι πρώτες προκαταβολές θα εισρεύσουν από τον Μάιο και μετά και θα οδηγηθούν σε επενδύσεις σε έργα υποδομών, πράσινης ενέργειας και μετάβασης στην ψηφιακή εποχή. Εργα που αφορούν τόσο τον δημόσιο όσο και τον ιδιωτικό τομέα με πολλαπλές επιδράσεις στην ελληνική οικονομία και κοινωνία.
Αισιοδοξία όμως υπάρχει και στην τουριστική βιομηχανία γι’ αυτή τη χρονιά, τουλάχιστον από τον Ιούνιο και μετά. Μάλιστα με βάση τις αναζητήσεις προορισμών που παρακολουθούν οι μεγάλοι tour operators της Ευρώπης, η χώρα μας βρίσκεται πολύ ψηλά και δεν αποκλείεται, αν όλα εξελιχθούν ομαλά, η τουριστική κίνηση να ξεπεράσει το 60% του 2019. Επιπρόσθετα η χώρα βελτιώνει συνεχώς την εικόνα εξυπηρέτησης του χρέους, μπορεί και δανείζεται φθηνά, έχει την ανοχή των εποπτικών οργάνων ως προς τους δημοσιονομικούς στόχους και τα πλεονάσματα, καθώς το πρόβλημα δεν είναι μόνο δικό μας αλλά παγκόσμιο.
Οχι πως η επιστροφή στην κανονικότητα θα γίνει από τη μια στιγμή στην άλλη. Θα είναι μια επίπονη και μακρά διαδικασία. Ας σκεφτούμε όμως πώς θα ήμασταν αν δεν είχε βρεθεί το εμβόλιο και πορευόμασταν χωρίς φως στο τούνελ. Λίγη αισιοδοξία για τη νέα χρονιά δεν βλάπτει.