Στο υπόλοιπο της φετινής χρονιάς θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό, ποια θα είναι η νέα κανονικότητα στην οποία θα κληθούμε να ζήσουμε και ποιες θα είναι οι προσδοκίες μας για τα επόμενα χρόνια.
Σ’ αυτούς τους 6 μήνες θα ξεκαθαρίσει αν θα καταφέρουμε να δαμάσουμε την πανδημία, αν η οικονομία θα πάρει μπροστά με γρήγορους ρυθμούς ανάπτυξης και αν το νέο εργαλείο οικονομικής ανασυγκρότησης, το Ταμείο Ανάκαμψης, θα επιτύχει τους επιδιωκόμενους στόχους μετασχηματισμού της χώρας.
Μπορεί η κυβερνητική αισιοδοξία να είναι διάχυτη και να ενισχύεται από τις θετικές διεθνείς εκθέσεις, πλην όμως στη ζωή οι εξελίξεις δεν είναι σχεδόν ποτέ ευθύγραμμες. Κι είναι πολλές οι ευμετάβλητες παράμετροι, από τη διεθνή κατάσταση μέχρι τα εγγενή προβλήματα που τώρα απλώς κουκουλώθηκαν από το χαλί των έκτακτων συνθηκών.
Ας μη γελιόμαστε κι ας μην κοροϊδευόμαστε μεταξύ μας. Δεν έγινε ξαφνικά και μέσα στην παγκόσμια κρίση η Ελλάδα γη της επαγγελίας.
Δεν σβήστηκε το τεράστιο χρέος της χώρας. Και δεν είναι λεπτομέρεια πως αυξήθηκε κατά 27 δισ. μέσα στους τελευταίους 16 μήνες. Ναι, οι όροι δανεισμού είναι σαφώς καλύτεροι, δηλαδή τα επιτόκια είναι χαμηλά και θυμίζουν εποχές πριν από τα μνημόνια, αλλά καλό είναι να βλέπουμε και τα επιτόκια των άλλων χωρών της ΕΕ όπου δεν λείπουν τα αρνητικά επιτόκια και άρα οι αποδόσεις που δίνουν τα ελληνικά γύρω στο 1%, είναι ευκαιρία για τα funds.
Άλλωστε, όταν τα ομόλογά μας είναι εγγυημένα από την ΕΚΤ κανείς δεν κοιτά τις βαθμίδες αξιολόγησης των διεθνών οίκων και προσφέρονται με περισσή ευκολία τα δισ. ωσάν να είχαμε αξιολόγηση Α.
Το χρέος όμως ως ποσοστό του ΑΕΠ μας κατατάσσει στη δεύτερη πιο χρεωμένη χώρα ανάμεσα στις χώρες του ΟΟΣΑ κι αυτό δεν μπορεί να μας κάνει περήφανους αλλά προβληματισμένους.
Το επενδυτικό ενδιαφέρον ναι μεν υπαρκτό σε επίπεδο προθέσεων αλλά ως γνωστόν με προθέσεις μόνο, δεν γίνεται προκοπή. Να δούμε πράξεις και έργα πριν αρχίσουμε τους πανηγυρισμούς.
Όπως καλές οι προθέσεις και τα σχέδια για τις μεταρρυθμίσεις και μετάβαση στην ψηφιακή εποχή αλλά επί του παρόντος έχουμε δει να υλοποιούνται τα “εύκολα” με τις εκδόσεις πιστοποιητικών και τα sms του κορωνοϊού. Κατάργηση πιστοποιητικών, που είναι κληρονομιά του γραφειοκρατικού κράτους, δεν έχουμε δει ακόμα. Αντίθετα, είδαμε να προστίθενται και νέα πιστοποιητικά για μια σειρά δραστηριοτήτων – από τα ακίνητα μέχρι τις άδειες νέων επενδύσεων. Στα δε προβλήματα της Δικαιοσύνης δεν έχει γίνει τίποτα απολύτως.
Αναμφίβολα τα λεφτά που έπεσαν στην αγορά λόγω lockdown καλώς δόθηκαν γιατί έτσι πρέπει να λειτουργεί ένα κράτος που νοιάζεται για τους πολίτες του, όμως τα περισσότερα από αυτά θα τα βρούμε μπροστά μας ως οικονομία, από το νέο έτος γιατί ως γνωστόν κανείς δεν χαρίζει λεφτά στα κράτη. Απλώς, παρέχει διευκολύνσεις με το αζημίωτο.
Συνεπώς, καλή η αισιοδοξία και οι θετικές σκέψεις, αλλά καλού κακού ας κρατάμε μικρό καλάθι για την επόμενη μέρα καθώς οι επιπτώσεις της πανδημίας σε παγκόσμιο επίπεδο και οι αλλαγές που θα προκύψουν σε όλα τα επίπεδα από την παραγωγή και διακίνηση προϊόντων έως την απασχόληση είναι ακόμα μη προβλέψιμες.
Ούτε να εφησυχάζουμε επειδή με βάση τις νέες αντικειμενικές τιμές των ακινήτων «αυξήθηκε» η αξία της ακίνητης περιουσίας μας και δικαιώνονται οι επιλογές μας χωρίς να αυξηθεί και ο ΕΝΦΙΑ που θα κληθούμε να καταβάλλουμε!
Γιατί αν θυμάμαι καλά, προ κορωνοϊού, η συζήτηση ήταν πόσο θα μειωθεί, ενώ τώρα η όποια μείωση θα έρθει να αντισταθμίσει τις αυξήσεις αντικειμενικών. Χώρια που πολλοί ιδιοκτήτες με τις νέες αυξημένες τιμές θα κληθούν να πληρώσουν και συμπληρωματικό φόρο και ο οποίος και πάλι θα καταργούνταν, ενώ τώρα δεν ακούγεται τίποτα, αλλά και αυξημένο Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ) θα πληρώνεται με κάθε λογαριασμό ρεύματος.
Φυσικά το μείζον ακόμα, είναι να τιθασευτεί η πανδημία και όλα τα άλλα θα μας απασχολήσουν προσεχώς και, ως γνωστόν, η ελπίδα πεθαίνει τελευταία.