Οι κυβερνήσεις από την Ελλάδα ως την Πορτογαλία έχουν θέσει ως στόχο την ελάφρυνση του βάρους για την ομάδα των πολιτών που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά των οικονομιών, των κοινωνιών και του εκλογικού σώματός τους και που έχουν υποφέρει περισσότερο από όλους από τότε που οι χώρες τους προσπάθησαν να γυρίσουν σελίδα από την οικονομική κρίση.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε τον Σεπτέμβριο μια μεταρρύθμιση του συστήματος φόρου εισοδήματος της χώρας ύψους 1,6 δισεκατομμυρίων ευρώ, η οποία περιλαμβάνει μειωμένους συντελεστές σε όλη την κλίμακα, με στόχο την ενίσχυση της μεσαίας τάξης της χώρας και τη στήριξη των πολύτεκνων.

Τα μέτρα θα χρηματοδοτηθούν με το πλεόνασμα που κατέγραψε η Ελλάδα, κυρίως ως αποτέλεσμα της υψηλότερης από το αναμενόμενο είσπραξης φόρων. Τα νέα μέτρα θα μειώσουν το φόρο για τα εισοδήματα μεταξύ 10.000 και 60.000 ευρώ και θα ισχύουν για περίπου 4 εκατομμύρια άτομα.

Παράλληλα, ο προϋπολογισμός της Ιταλίδας πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι περιλαμβάνει σχέδια για την άντληση 5 δισεκατομμυρίων ευρώ από τους ιταλούς δανειστές φέτος, μέσω της αύξησης του εταιρικού φόρου και της αναβολής ορισμένων φορολογικών πιστώσεων. Οι επιβαρύνσεις έχουν προκαλέσει εντάσεις εντός της κυβερνητικής συμμαχίας, ειδικά μεταξύ της Λέγκας, του ακροδεξιού εθνικιστικού κόμματος και του φιλοεπιχειρηματικού Forza Italia.

Τα σχέδια δαπανών, που ανακοινώθηκαν από το υπουργικό συμβούλιο τον περασμένο μήνα, θα επιδιώξουν να προσφέρουν ανακούφιση στη μεσαία τάξη, κυρίως μέσω φορολογικών περικοπών, με κόστος περίπου 2,7 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, για τρία χρόνια.

Στην Πορτογαλία, ο προϋπολογισμός του πρωθυπουργού Λουίς Μοντενέγκρο για το 2026 εισάγει μέτρια αλλά στοχευμένη φορολογική ελάφρυνση για τους μεσαίους εισοδηματίες και τις οικογένειες, συμπεριλαμβανομένης μιας μικρής μείωσης σε ορισμένους συντελεστές φόρου εισοδήματος και μιας αύξησης των ορίων και των εκπτώσεων για να συμβαδίσει με τον πληθωρισμό.

«Το κλειδί για τη νίκη είναι το κέντρο. Και το κέντρο βρίσκεται υπό σημαντική πίεση», δήλωσε ο Βολφάνγκο Πίκολι, πρόεδρος της Teneo Intelligence για θέματα πολιτικού κινδύνου. «Αν κοιτάξετε όλες τις εκλογές και τις δημοσκοπήσεις, πρέπει να στοχεύσετε στη μεσαία τάξη».

Το κόστος διαβίωσης έχει αυξηθεί σε όλο τον κόσμο εν μέσω της μεταπανδημικής αύξησης του πληθωρισμού και της απότομης ανόδου των τιμών της ενέργειας, αλλά από πολλές απόψεις η Νότια Ευρώπη ξεχωρίζει. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα κράτη της πέρασαν την προηγούμενη δεκαετία σφίγγοντας το ζωνάρι για να βάλουν τάξη στα οικονομικά τους, χωρίς να δίνουν στους πολίτες τους καμία ανάσα.

Ενώ η περιοχή ήταν κάποτε συνώνυμη με την κακοδιαχείριση της οικονομίας, οι χώρες της διαθέτουν πλέον μερικά από τα καλύτερα δημοσιονομικά στοιχεία του ηπείρου. Τα ελλείμματα στην Ισπανία και την Ιταλία κυμαίνονται γύρω στο όριο του 3% του ΑΕΠ της ΕΕ, ενώ η Πορτογαλία και η Ελλάδα συγκαταλέγονται μεταξύ των λίγων χωρών της Ένωσης που έχουν πλεονάσματα στον προϋπολογισμό.

Οι επενδυτές το έχουν παρατηρήσει και οι διαδοχικές μειώσεις των επιτοκίων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας έχουν επίσης αποτελέσει ευλογία. Αυτό οδήγησε το spread μεταξύ των ιταλικών και γερμανικών 10ετών ομολόγων στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 15 ετών, ενώ η διαφορά μεταξύ του ελληνικού και του γερμανικού χρέους ήταν ακόμη χαμηλότερη. Το κόστος δανεισμού της Ισπανίας και της Πορτογαλίας έχει επίσης μειωθεί σημαντικά, δημιουργώντας περαιτέρω εξοικονόμηση στον προϋπολογισμό μέσω φθηνότερης αναχρηματοδότησης του χρέους.

Ωστόσο, παρόλο που η βελτίωση των δημοσιονομικών ήταν μια ευπρόσδεκτη έκπληξη και επέτρεψε ορισμένες επιδοτήσεις, είχε επιπτώσεις.

Οι χώρες της Νότιας Ευρώπης παραμένουν κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ όσον αφορά το κατά κεφαλήν ΑΕΠ. Η ανεργία έχει μειωθεί σημαντικά από το αποκορύφωμα της κρίσης, αλλά παραμένει πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ. Η αύξηση των μισθών στην περιοχή ήταν μέτρια και κάτω από εκείνη πολλών άλλων ευρωπαϊκών χωρών.

Ενώ το κοινό αναγνωρίζει ευρέως την ανάγκη για πιο υγιείς οικονομίες, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, αναφέρει επίσης το αυξημένο κόστος διαβίωσης ως ένα από τα κύρια προβλήματα που το απασχολούν.

Σύμφωνα με την αναλυτή του Bloomberg Economics, Σιμόνα Ντέλε Τσάιε, «μετά από χρόνια πληθωρισμού που έχει διαβρώσει τους πραγματικούς μισθούς, τα νοικοκυριά μεσαίου εισοδήματος έχουν πληγεί περισσότερο. Αντιμετωπίζοντας τις πιέσεις των δημόσιων δαπανών οι κυβερνήσεις μπορούν να δημιουργήσουν το περιθώριο για μόνιμη, διαρθρωτική φορολογική ελάφρυνση».

Ενώ η Νέα Δημοκρατία διατηρεί το προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις, έχει δει την υποστήριξή της να εξασθενεί εν μέσω της αυξανόμενης δυσαρέσκειας των ψηφοφόρων, πολλοί από τους οποίους παραμένουν αναποφάσιστοι.

Στην περίπτωση της Μελόνι, ο προϋπολογισμός του επόμενου έτους θα αποτελέσει επίσης δοκιμασία για τη συνοχή της κυβέρνησης συνασπισμού, παρόλο που η δημοτικότητά της παραμένει σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητη.

Η μειοψηφική κυβέρνηση του Μοντενέγκρο στην Πορτογαλία εκλέχθηκε τον Μάιο, μετά την τρίτη εκλογική αναμέτρηση που πραγματοποιήθηκε στη χώρα σε περίπου ισάριθμα χρόνια. Το αν τα μέτρα του θα καταφέρουν να προσελκύσουν τους απογοητευμένους ψηφοφόρους θα εξαρτηθεί πιθανώς από το πόσο μεγάλος και διαρκής θα είναι ο αντίκτυπός τους.

Αν και οι μειώσεις των φόρων που ανακοίνωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην Ελλάδα δε θα έχουν άμεσο αντίκτυπο, θα κάνουν τη διαφορά μέχρι το 2026, όπως δήλωσε ο Ηλίας Λεκκός, επικεφαλής Οικονομικής Ανάλυσης και Επενδυτικής της Τράπεζας Πειραιώς.

Ο οικονομικός αντίκτυπος των σχεδίων της Μελόνι στην Ιταλία «δεν είναι σημαντικός», δήλωσε ο Κάρλο Αλμπέρτο Καρνεβάλε Μαφέ, καθηγητής επιχειρηματικής στρατηγικής στο Πανεπιστήμιο Μποκόνι του Μιλάνου. «Αυτό που έπρεπε να κάνουν ήταν να εξουδετερώσουν το δημοσιονομικό φρένο».

Στην Ελλάδα, ο αντίκτυπος αναμένεται να είναι μεγαλύτερος για τις πολύτεκνες οικογένειες, καθώς οι περικοπές αποσκοπούν επίσης στην αντιμετώπιση του προβλήματος της χαμηλής δημογραφικής ανάπτυξης της χώρας μέσω πρόσθετων μειώσεων του συντελεστή φόρου εισοδήματος για κάθε παιδί έως και τέσσερα παιδιά.

Η Δημήτρα-Ινές Αγγελή, 59 ετών, μητέρα έξι παιδιών, είναι από εκείνους που θα επωφεληθούν περισσότερο. Μαζί με τον σύζυγό της, η ίδια εκτιμά ότι θα πάρουν ο καθένας το ισοδύναμο ενός επιπλέον μισθού ανά έτος.

Αν και αυτό θα βοηθήσει να αντισταθμιστεί το κόστος των υψηλότερων τιμών, «δε θα αλλάξει τα δεδομένα», δήλωσε στο Bloomberg. «Θα μας επιτρέψει να μη μειώσουμε περαιτέρω το βιοτικό μας επίπεδο», συμπλήρωσε χαρακτηριστικά.

Διαβάστε ακόμη 

ΤΙΤΑΝ: Οι λόγοι πίσω απ’ την εξαγορά στη Γαλλία και οι αναβαθμισμένοι στόχοι έως το 2029

Ρόλο παραγωγού φυσικού αερίου διεκδικεί η Ελλάδα με σύμμαχο τις ΗΠΑ

Eλον Μασκ: Οι μέτοχοι της Tesla ενέκριναν το αστρονομικό πακέτο αποδοχών του $1 τρισ.

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα