Η ΕΕ συμφώνησε τον οριστικό τερματισμό των εισαγωγών αερίου από τη Ρωσία το 2027 (γραφήματα)

Η Ευρωπαϊκή Ένωση συμφώνησε να τερματίσει όλες τις εισαγωγές αερίου από τη Ρωσία στα τέλη του 2027 (νωρίτερα δηλαδή από τον αρχικό της σχεδιασμό) με βάση συμφωνία που κλείστηκε στις Βρυξέλλες μεταξύ αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των 27 κρατών μελών της και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η κίνηση αυτή θα της επιτρέψει να απεξαρτηθεί από τον αλλοτινό βασικότερο προμηθευτή της σε φυσικό αέριο.

Μετά την εισβολή στην Ουκρανία, οι έμποροι και οι εταιρείες ενέργειας παρακολούθησαν στενά τη στροφή της ΕΕ από τη Ρωσία προς εναλλακτικούς προμηθευτές, όπως οι ΗΠΑ και η Μέση Ανατολή. Ωστόσο, ενώ η Ευρώπη μείωσε κατά το ήμισυ τις αγορές της μετά την έναρξη του πολέμου το 2022, το ρωσικό φυσικό αέριο συνέχισε να αντιπροσωπεύει περίπου το ένα πέμπτο των εισαγωγών.

Οι διαπραγματευτές που εκπροσωπούν τα κράτη μέλη, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκοψαν τον εναπομείναντα σύνδεσμο τις πρώτες πρωινές ώρες, συμφωνώντας να απαγορεύσουν σταδιακά τις εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου από τη Μόσχα έως το τέλος του 2026. Αυτό είναι ένα χρόνο νωρίτερα από ό,τι είχε αρχικά προτείνει η Επιτροπή και συνάδει με την απαγόρευση των θαλάσσιων παραδόσεων που έχει ήδη εγκρίνει η ΕΕ στο πλαίσιο του τελευταίου πακέτου κυρώσεων κατά της Ρωσίας.

Οι εισαγωγές φυσικού αερίου μέσω αγωγών στο πλαίσιο μακροπρόθεσμων συμβάσεων θα πρέπει να σταματήσουν έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2027, με δυνατότητα παράτασης έως την 1η Νοεμβρίου 2027, ανάλογα με την επίτευξη των στόχων αποθήκευσης φυσικού αερίου που έχει θέσει η ΕΕ. Αρχικά η Επιτροπή είχε προτείνει την απαγόρευση των συμβάσεων αυτών για το τέλος του 2027.

«Τελικά, κλείνουμε και για τα καλά, τις ροές του ρωσικού φυσικού αερίου», δήλωσε ο Επίτροπος Ενέργειας της ΕΕ, Νταν Γιόργκεσεν, μέσω X. «Η Ευρώπη έχει επιλέξει την ενεργειακή ασφάλεια και ανεξαρτησία. Δεν θα επιστρέψουμε ποτέ σε ασταθείς προμήθειες και χειραγώγηση της αγοράς».

Η ΕΕ είχε προτείνει το μέτρο τον Ιούνιο για να αντιμετωπίσει τους κινδύνους για την ενεργειακή της ασφάλεια μετά την κρίση που προκάλεσε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και οι επακόλουθες περιορισμοί της Μόσχας στις ροές φυσικού αερίου προς την Ένωση.

Οι ΗΠΑ προσπάθησαν να μεσολαβήσουν για την επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, και οι εικασίες ότι μια πιθανή συμφωνία θα μπορούσε τελικά να χαλαρώσει τις κυρώσεις κατά της ρωσικής ενέργειας συνέβαλαν στο να καταγράψουν τα ευρωπαϊκά συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης φυσικού αερίου τη μεγαλύτερη πτωτική πορεία τους σε σχεδόν τέσσερα χρόνια.

Ωστόσο, η ΕΕ συνέχισε να προωθεί το σχέδιό της, γνωστό ως RePowerEU, για να μειώσει οριστικά την εξάρτησή της από τη Μόσχα.

«Αυτό είναι μια μεγάλη νίκη για εμάς και για όλη την Ευρώπη», δήλωσε ο Λαρς Άγκααρντ, υπουργός Ενέργειας της Δανίας, η οποία ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ και εκπροσώπησε τα κράτη μέλη στις συνομιλίες. «Πρέπει να θέσουμε τέλος στην εξάρτηση της ΕΕ από το ρωσικό φυσικό αέριο, και η μόνιμη απαγόρευσή του στην ΕΕ είναι ένα σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση».

Η ΕΕ λαμβάνει περίπου το 15% των προμηθειών της σε υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) από τη Μόσχα, καθιστώντας τη Ρωσία τον δεύτερο μεγαλύτερο προμηθευτή καυσίμων στην Ευρώπη μετά τις ΗΠΑ. Ο μηνιαίος λογαριασμός για αυτές τις εισαγωγές κυμαίνεται μεταξύ 500 και 700 εκατομμυρίων ευρώ.

Η απομάκρυνση από αυτό το εμπόριο έρχεται σε μια περίοδο άφθονης προσφοράς. Η παγκόσμια αγορά φυσικού αερίου αναμένεται να αρχίσει να μεταβαίνει σε πλεόνασμα το δεύτερο εξάμηνο του επόμενου έτους, μειώνοντας τον κίνδυνο ότι η σταδιακή κατάργηση των ρωσικών αποστολών από την ΕΕ θα ασκήσει πίεση στις προμήθειες και θα οδηγήσει σε αύξηση των τιμών. Αυτό συνέβαλε στην εξασφάλιση ευρείας πολιτικής υποστήριξης στην περιοχή για μια ολοκληρωτική και μόνιμη ρήξη με τη Ρωσία.

Η Ευρώπη δέχεται επίσης πιέσεις από τις ΗΠΑ να επιταχύνει τις κινήσεις της για να διακόψει τους ενεργειακούς δεσμούς της με τη Μόσχα και να αγοράσει περισσότερο αμερικανικό ΥΦΑ. Μια εμπορική συμφωνία μεταξύ της Ευρώπης και των ΗΠΑ που συνήφθη νωρίτερα φέτος περιελάμβανε τη δέσμευση για την αγορά αμερικανικής ενέργειας αξίας 750 δισεκατομμυρίων δολαρίων έως το 2028.

Σύμφωνα με τη συμφωνία για το RePowerEU, η σταδιακή κατάργηση του ρωσικού φυσικού αερίου θα ξεκινήσει με την απαγόρευση νέων αγορών από τις αρχές του επόμενου έτους, με εξαιρέσεις για τις υπάρχουσες συμφωνίες.

Όσον αφορά το υγροποιημένο φυσικό αέριο, οι βραχυπρόθεσμες συμβάσεις που συνάφθηκαν πριν από τις 17 Ιουνίου 2025 θα απαγορευθούν από τις 25 Απριλίου 2026, ημερομηνία κατά την οποία θα τεθούν σε ισχύ οι κυρώσεις της ΕΕ για τις θαλάσσιες παραδόσεις. Το αέριο που μεταφέρεται στην περιοχή μέσω αγωγών στο πλαίσιο βραχυπρόθεσμων συμβάσεων θα απαγορευτεί από τις 17 Ιουνίου 2026.

Για να αποφευχθεί η παράκαμψη, το μέτρο εισάγει ένα καθεστώς προηγούμενης έγκρισης, ανέφερε σε δήλωσή του το Συμβούλιο της ΕΕ που εκπροσωπεί τα κράτη μέλη.

Για το ρωσικό φυσικό αέριο και τις εισαγωγές κατά τη μεταβατική περίοδο, οι πληροφορίες που απαιτούνται για την έγκριση θα πρέπει να υποβάλλονται τουλάχιστον ένα μήνα πριν από την είσοδο. Για το μη ρωσικό φυσικό αέριο, θα πρέπει να υποβάλλονται τουλάχιστον πέντε ημέρες πριν και επτά ημέρες για τους όγκους που εισάγονται μέσω του σημείου διασύνδεσης Strandzha 1.

Η απαίτηση αυτή δεν θα ισχύει για τις μεγάλες χώρες παραγωγής φυσικού αερίου που εξήγαγαν περισσότερα από 5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα στην ΕΕ το 2024 και είτε έχουν περιορισμούς στο ρωσικό φυσικό αέριο είτε δεν διαθέτουν υποδομές για εισαγωγή.

Για να τερματιστεί η εισαγωγή ρωσικού πετρελαίου, το μέτρο υποχρεώνει τα κράτη μέλη να καταρτίσουν σχέδια για τη διαφοροποίηση των προμηθειών τους. Η Επιτροπή σχεδιάζει επίσης να υποβάλει νομοθετική πρόταση για τη σταδιακή κατάργηση των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου το αργότερο έως το τέλος του 2027.

Η συμφωνία που επιτεύχθηκε στο πλαίσιο του λεγόμενου τριμερούς διαλόγου θα πρέπει να εγκριθεί επίσημα από τα κράτη μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και να δημοσιευθεί στο δελτίο της Ένωσης για να τεθεί σε ισχύ.

Διαβάστε ακόμη

Ποιοι διεθνείς παίχτες κοιτούν τις ελληνικές τράπεζες (πίνακες)

Ντόναλντ Τραμπ: «Σκουπίδια» οι Σομαλοί μετανάστες – «Δεν τους θέλουμε στη χώρα μας» (tweet)