Όταν ο Στίβεν Μίλερ αποχώρησε από τον Λευκό Οίκο το 2021, ο βασικός σύμβουλος του Ντόναλντ Τραμπ παρέδωσε τα ηνία με ένα αποχαιρετιστήριο αστείο: «Θα τα πούμε σε τέσσερα χρόνια».
Η ομάδα του Τραμπ αναδιαμόρφωσε ορισμένες από τις προτεραιότητες της πρώτης θητείας του, ώστε να είναι πιο πιθανό να εδραιωθούν. Παράλληλα, προετοιμάστηκαν για τις νομικές μάχες που περίμεναν, αν όχι επιδίωκαν, εν μέρει χάρη στο έργο συντηρητικών ομάδων που ιδρύθηκαν από τον Μίλερ και άλλους συμμάχους του Τραμπ μετά την ήττα του στις εκλογές του 2020.
Αυτή η προετοιμασία επέτρεψε αυτό που αποτέλεσε καθοριστικό χαρακτηριστικό των πρώτων 100 ημερών της δεύτερης θητείας του Τραμπ: μια ιλιγγιώδης ταχύτητα που είναι ταυτόχρονα ένα από τα πιο αποτελεσματικά εργαλεία της κυβέρνησης και μια από τις πιο εμφανείς αδυναμίες της.
Επέτρεψε στον Τραμπ να υπογράψει μια σειρά εκτελεστικών διαταγμάτων για όλα τους είδους τα θέματα, από την ενέργεια έως την εκπαίδευση και τις προσπάθειες για την ισότητα. Ανώτατοι αξιωματούχοι της κυβέρνησης διαφημίζουν τις ταχέως εφαρμοζόμενες μεταναστευτικές πολιτικές τους ως μέσο για τη δραστική μείωση των παράνομων μεταναστών στα νότια σύνορα των ΗΠΑ.
Ωστόσο, ο γρήγορος ρυθμός έχει επίσης οδηγήσει την κυβέρνηση σε οικονομικό και πολιτικό αδιέξοδο. Οι βιαστικά εφαρμοσμένες και συχνά αναθεωρούμενες πολιτικές δασμών του προέδρου έχουν σπείρει βαθιά αβεβαιότητα μεταξύ των εμπορικών εταίρων και τις χρηματοπιστωτικές αγορές. Οι οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι οι δασμοί έχουν αυξήσει τις πιθανότητες μιας ύφεσης στις ΗΠΑ — ένα πλήγμα που μπορεί να καταστρέψει την αξιοπιστία ενός προέδρου που επέστρεψε στον Λευκό Οίκο με την υπόσχεση να τιθασεύσει τις αυξήσεις των τιμών και να φέρει ευημερία.
Μια άλλη χαρακτηριστική προσπάθεια, η εκστρατεία μείωσης των δημοσίων δαπανών από τον Έλον Μασκ, προκάλεσε χάος, καθώς οδήγησε γρήγορα στην απόλυση χιλιάδων κυβερνητικών υπαλλήλων και στην κατάργηση μιας σειράς προγραμμάτων, συμπεριλαμβανομένων πρωτοβουλιών που ορισμένοι Ρεπουμπλικάνοι θα προτιμούσαν να διατηρήσουν.
Τώρα ο Τραμπ αντιμετωπίζει την τεράστια πρόκληση της εφαρμογής της σειράς εκτελεστικών διαταγμάτων που έχει εκδώσει, κάτι που είναι πιθανό να είναι ιδιαίτερα δύσκολο.
Ο Τραμπ και η ομάδα του υποστηρίζουν ότι έχουν μάθει από την πρώτη θητεία ποιον να προσλάβουν και πώς να εδραιώσουν αποτελεσματικά την ατζέντα τους, ακόμη και αν οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι κινήσεις του μέχρι τώρα επηρεάζουν αρνητικά τη δημοτικότητά του.
Όλοι οι άνθρωποι του Προέδρου
Η εμπορική ατζέντα του Τραμπ είναι μέρος του ευρύτερου σχεδίου του να αναμορφώσει δραστικά τον τρόπο λειτουργίας της ομοσπονδιακής κυβέρνησης και να απορρίψει αυτό που θεωρεί αποτυχίες της υπάρχουσας παγκόσμιας τάξης.
Οι δασμοί είναι, όμως, ένα από τα λίγα θέματα που έχουν διαταράξει τον κύκλο των «επίλεκτων» του Τραμπ, στον οποίο συμμετέχουν οι κορυφαίοι σύμβουλοί του και οι ηγέτες του υπουργικού του συμβουλίου. Οι αμερικανικές αυτοκινητοβιομηχανίες κέρδισαν αναστολή των δασμών μετά από έκκληση προς τον Τραμπ, ενώ ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ ανέλαβε σε μεγάλο βαθμό τις διαπραγματεύσεις των δασμών με τους εμπορικούς εταίρους, μετά την αναστολή τους από τον Τραμπ.
Παρά τον βασικό ρόλο του Μπέσεντ, ο σκληροπυρηνικός υποστηρικτής των δασμών Πίτερ Ναβάρο εξακολουθεί να κατέχει μια ιδιαίτερη θέση στον κύκλο του Τραμπ. Ο Τραμπ θεωρεί τον οικονομολόγο που σπούδασε στο Χάρβαρντ ως έναν από τους πιο πιστούς συνεργάτες του, μετά την τετράμηνη φυλάκισή του για παράβαση κλήτευσης να καταθέσει για τις ταραχές της 6ης Ιανουαρίου 2021 στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ.
Οι σύμβουλοι και οι σύμμαχοι του Τραμπ έχουν υποβαθμίσει το ορόσημο των 100 ημερών αφού επιμένουν ότι ο ρυθμός δε θα επιβραδυνθεί, χαρακτηρίζοντάς το ως τεχνητή ένδειξη.
Πλημμύρα πληροφοριών
Ίσως η πιο φρενήρης ημέρα της δεύτερης κυβέρνησης Τραμπ ήταν η 9η Απριλίου, όταν ο πρόεδρος ανακοίνωσε αιφνιδιαστικά ότι θα αναστείλει τα περισσότερα από τα δασμολογικά μέτρα που είχαν τεθεί σε ισχύ περίπου 13 ώρες νωρίτερα, ενώ θα αυξήσει περαιτέρω τον συντελεστή για την Κίνα. Η υποχώρηση αυτή τροφοδότησε μια ευφορική άνοδο της αγοράς, η οποία μόλις είχε βυθιστεί κοντά σε επίπεδα bear market.
Ωστόσο, σε αυτή την εξαιρετικά σημαντική ημέρα, ο πρόεδρος γρήγορα στράφηκε σε ένα άλλο θέμα που του είναι πολύ αγαπητό όταν υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα που καταργεί τα πρότυπα εξοικονόμησης νερού που περιορίζουν τη ροή του νερού στα ντους.
Η στιγμή αντανακλούσε τη στρατηγική «πλημμύρας πληροφοριών» που έχει ενθαρρύνει ο Μίλερ, με τον πρόεδρο να μεταβαίνει από την πολιτική των δασμών που καταστρέφει την παγκόσμια τάξη σε κάτι φαινομενικά τόσο ασήμαντο. Η ίδια η πολιτική του αναδεικνύει με έντονο τρόπο την ευρύτερη στρατηγική της κυβέρνησης για τα εκτελεστικά διατάγματα.
Η κλασική τακτική του Τραμπ στη δεύτερη θητεία του είναι, εν ολίγοις, το να χρησιμοποιεί ένα εκτελεστικό διάταγμα για να αντιμετωπίσει εκκρεμείς υποθέσεις από τα πρώτα τέσσερα χρόνια της θητείας του, ενώ παράλληλα δοκιμάζει τα όρια της προεδρικής εξουσίας με καινοτόμους τρόπους.
Ο Τραμπ έχει χρησιμοποιήσει εκτελεστικά διατάγματα για να επεκτείνει τα όρια της εξουσίας του, επικαλούμενος έκτακτες εξουσίες και ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια για να επιβάλει δασμούς, να απελάσει αλλοδαπούς από τις ΗΠΑ, να παγώσει την ομοσπονδιακή χρηματοδότηση αψηφώντας το Κογκρέσο και να αφαιρέσει τις άδειες από δικηγορικά γραφεία που έχουν δεσμούς με πολιτικούς αντιπάλους. Πολλά από τα διατάγματα του Τραμπ επιδιώκουν επίσης να επεκτείνουν την εμβέλεια της ομοσπονδιακής κυβέρνησης πολύ πέρα από την Ουάσινγκτον, κατευθύνοντας έρευνες του Υπουργείου Δικαιοσύνης.
«Πνευματικοί πατέρες»
Ο χάρτης πορείας για τη δεύτερη θητεία του Τραμπ έχει καταρτιστεί εδώ και χρόνια. Σύμμαχοι του Τραμπ ίδρυσαν το 2021 το think tank America First Policy Institute, ενώ ο Μίλερ δημιούργησε την America First Legal σε μια προσπάθεια να αποφευχθούν οι νομικές παγίδες της πρώτης θητείας. Δύο χρόνια αργότερα, το Heritage Foundation δημοσίευσε το Project 2025. Οι τρεις ομάδες, μαζί με έναν ευρύτερο κύκλο think tanks, πολιτικών αναλυτών και δικηγόρων, ετοίμασαν έτοιμες πολιτικές επιλογές που σχεδιάστηκαν ως απάντηση στις δημόσιες δηλώσεις του Τραμπ για την υλοποίηση του οράματός του.
Καθώς η εκστρατεία του Τραμπ για το 2024 ανέβαζε ταχύτητα, οι συντηρητικοί που ευθυγραμμίστηκαν με το Heritage Foundation πραγματοποίησαν δεκάδες συναντήσεις με εκατοντάδες εμπειρογνώμονες και εκπροσώπους από βασικούς κλάδους, όπως η υγειονομική περίθαλψη, η χρηματοδότηση, η ενέργεια και η γεωργία. Οι συναντήσεις οδήγησαν σε συστάσεις πολιτικής, αλλά συνέβαλαν και στη δημιουργία ενός δικτύου, με ορισμένους από τους εμπειρογνώμονες να υπηρετούν πλέον στην κυβέρνηση.
Παρά ταύτα, όπως αναφέρει το Bloomberg, δεν είχαν όλες οι σημαντικές προσπάθειες του Τραμπ εκτενή προετοιμασία. Ένας αξιωματούχος του Λευκού Οίκου παραδέχτηκε ότι το DOGE, το έργο υπό την ηγεσία του Μασκ για την αναδιοργάνωση της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, ήταν μια προσπάθεια που πήρε σάρκα και οστά κατά τη διάρκεια των πρώτων 100 ημερών. Οι κινήσεις του Μασκ μερικές φορές εξέπληξαν και απογοήτευσαν τους αξιωματούχους της κυβέρνησης, οι οποίοι δεν ήταν πάντα ενήμεροι για τα σχέδιά του και δεν συμφωνούσαν πάντα με τις τακτικές του.
Ομάδα μετάβασης
Αφού ο Τραμπ νίκησε την Κάμαλα Χάρις τον Νοέμβριο, ο Μίλερ και ένας άλλος σύμβουλος, ο Βινς Χέιλι, ηγήθηκαν των προσπαθειών για τις εντολές και τα προεδρικά διατάγματα, συμβάλλοντας ώστε να εξασφαλιστεί μια σειρά από ενέργειες που περίμεναν την υπογραφή του Τραμπ λίγες ώρες μετά την ορκωμοσία. Η ομάδα πολιτικής μετάβασης περιλάμβανε επίσης τους Ρας Βοτ, Μαρκ Παολέτα και Μέι Μέιλμαν — όλοι βετεράνοι της πρώτης θητείας του Τραμπ — οι οποίοι συνέβαλαν στη διαμόρφωση των εκτελεστικών διαταγμάτων.
Η ομάδα μετάβασης σκόπιμα δεν ενημέρωσε τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου για το πλήρες εύρος των σχεδίων. Εν τω μεταξύ, μια ξεχωριστή ομάδα στελεχών χάραξε μια στρατηγική για να εξασφαλίσει ότι ακόμη και οι πιο αμφιλεγόμενοι υποψήφιοι θα επιβεβαιώνονταν από τη Γερουσία.
Ο Αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς, παράλληλα, διετέλεσε βασικός σύνδεσμος με το Καπιτώλιο κατά τη διάρκεια των αμφιλεγόμενων διαδικασιών επιβεβαίωσης του υπουργικού συμβουλίου του Τραμπ.
Πολλοί από τους βοηθούς που έφτασαν στην Ουάσινγκτον με τον Τραμπ είχαν εργαστεί στην προεκλογική του εκστρατεία. Η επικεφαλής του προσωπικού του, Σούζι Γουάιλς, έχει σαφή εξουσία — σε αντίθεση με την αρχή της πρώτης θητείας του Τραμπ, όταν ο Ρέινς Πρίμπους, ο Τζάρεντ Κούσνερ και ο Στιβ Μπάνον αποτελούσαν ανταγωνιστικά κέντρα εξουσίας.
Οι κορυφαίοι σύμβουλοι του Τραμπ είναι επίσης αποφασισμένοι να μετατρέψουν γρήγορα τις πολιτικές δηλώσεις του προέδρου σε πραγματικότητα. Η δυναμική αυτή σημαίνει ότι τα σχόλια σε ομιλίες ή τα αστεία προς τους δημοσιογράφους μπορούν να αποτελέσουν γρήγορα τη βάση για νέες πολιτικές αλλά και να αυξήσουν το φόρτο εργασίας του προσωπικού που είναι επιφορτισμένο με την ανάπτυξη νέων πρωτοβουλιών, αντί να επικεντρώνεται στις μακροπρόθεσμες προτεραιότητες της κυβέρνησης.
Με το βλέμμα στο εξωτερικό
Ορισμένες από τις υποσχέσεις του στο εξωτερικό έχουν αποτύχει. Η υπόσχεσή του για γρήγορο τέλος της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία δεν έχει υλοποιηθεί, δεν έχει να κάνει πολλά για να αντιμετωπίσει το Ιράν και έχει εκφράσει επιφυλάξεις για το αποτέλεσμα μέχρι στιγμής της συμφωνίας για την απελευθέρωση των ομήρων μεταξύ της Χαμάς και του Ισραήλ.
Στο εσωτερικό, το «ένα μεγάλο, όμορφο νομοσχέδιο», όπως το χαρακτήρισε ο Τραμπ, για τη μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος αποτελεί βασικό μέρος του σχεδίου του για τα σύνορα και για την αντιστάθμιση των οικονομικών αντιξοοτήτων που προκαλούν οι δασμοί του. Ωστόσο, η ψήφισή του είναι κάθε άλλο παρά σίγουρη και θα μπορούσε να προσθέσει τρισεκατομμύρια στο δημοσιονομικό έλλειμμα της χώρας.
Οι Δημοκρατικοί, εν τω μεταξύ, προσπαθούν να βρουν τρόπο να αντιδράσουν σε αυτό — και στον ίδιο τον Τραμπ.
«Πρέπει να στηρίξουμε τον αμερικανικό λαό και να επικεντρωθούμε στο να δείξουμε πώς μπορούμε να υλοποιήσουμε αυτά που δεν υλοποιεί αυτός, τις υποσχέσεις που δεν τήρησε», δήλωσε η γερουσιαστής Έιμι Κλομπουσάρ. Οι Δημοκρατικοί πρέπει επίσης να αναδείξουν τις συγκρούσεις του Τραμπ με τα δικαστήρια και τις προσπάθειές του να επεκτείνει την προεδρική εξουσία, προσέθεσε. «Ωστόσο, οι περισσότεροι άνθρωποι στην πολιτεία μου μου μιλούν για την οικονομία».
Οι δημοσκοπήσεις μέχρι τώρα, πάντως, δείχνουν ότι το κόμμα της μπορεί να έχει ένα πλεονέκτημα, καθώς η πλειοψηφία των ψηφοφόρων αποδοκιμάζει τον τρόπο με τον οποίο ο Τραμπ διαχειρίζεται την οικονομία.
Διαβάστε ακόμη
Οικοδομή: Απότομο «φρένο» τον Ιανουάριο μετά την απόφαση για τον ΝΟΚ
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα
Σχολίασε εδώ
Για να σχολιάσεις, χρησιμοποίησε ένα ψευδώνυμο.