(last update 00:30)

Μια μαύρη ημέρα ξημέρωσε τη Δευτέρα στην Τουρκία και τη Συρία που χτυπήθηκαν από δύο εξαιρετικά καταστροφικούς και φονικούς σεισμούς, 7,8 και 7,5 Ρίχτερ, μέσα σε ελάχιστες ώρες.

Χιλιάδες οι νεκροί, με τον απολογισμό να αλλάζει συνεχώς, δεκάδες χιλιάδες οι τραυματίες και εκατομμύρια οι άστεγοι, άλλοι από τον φόβο να επιστρέψουν στα λαβωμένα από το σεισμό σπίτια τους και άλλοι γιατί τα έχασαν και αυτά.

Σχεδόν 24 ώρες από τον σεισμό, τα ξημερώματα της Δευτέρας, οι τουρκικές και οι συριακές αρχές κάνουν λόγο για πάνω από 3.823 νεκρούς.

Οι επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης στις σεισμόπληκτες περιοχές συνεχίζονται υπό το φως προβολέων, με τη συνδρομή στρατιωτών και εθελοντών.

Στη Συρία οι νεκροί ανέρχονται σε 1.444, σύμφωνα με νεότερο απολογισμό που βασίζεται σε στοιχεία που δόθηκαν από το υπουργείο Υγείας και διασώστες.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Υγείας της χώρας, 711 άνθρωποι σκοτώθηκαν και 1.431 τραυματίστηκαν στις περιοχές που βρίσκονται υπό τον έλεγχο των κυβερνητικών δυνάμεων στις επαρχίες του Χαλεπίου (βόρεια), της Λαττάκειας (δυτικά), της Χάμας (κεντρικά) και της Ταρτούς (βορειοδυτικά). Στις περιοχές που τελούν υπό τον έλεγχο αντικαθεστωτικών στη βορειοδυτική Συρία, 733 άνθρωποι σκοτώθηκαν και άλλοι 2.100 τραυματίστηκαν, σύμφωνα με τους διασώστες.

Οι πρώτοι απολογισμοί σοκάρουν: Σύμφωνα με τις τουρκικές αρχές 111 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί στο Καχραμανμαράς, 126 στο Χατάι, 38 στην Αντιγιαμάν. Τουλάχιστον άλλοι 59 σκοτώθηκαν στην Μαλάτια και στην Γκαζιάντεπ, γίνεται λόγος για 64 νεκρούς όπου τουλάχιστον 581 κτίρια έχουν καταρρεύσει.

Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προειδοποιούσε νωρίτερα τη Δευτέρα ότι δεν μπορεί να προβλέψει πόσο ακόμη θα αυξηθεί ο απολογισμός των νεκρών, καθώς συνεχίζονται οι επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης.

Νωρίτερα, τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, μετά τους φονικούς σεισμούς.

Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα αποστέλλει ομάδα 21 πυροσβεστών από την 1η ΕΜΑΚ με δύο διασωστικούς σκύλους και ειδικό διασωστικό όχημα. Την ομάδα συνοδεύει ένας αξιωματικός – μηχανικός του Πυροσβεστικού Σώματος με εξειδίκευση στην υποστύλωση σε ερείπια κτιρίων που έχουν καταρρεύσει, πέντε γιατροί και διασώστες από το ΕΚΑΒ, καθώς και ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ.

Σε ανάρτησή του ο Έλληνας πρωθυπουργός αναφέρθηκε τόσο στην επικοινωνία που είχε με τον Τούρκο Πρόεδρο όσο και στην ετοιμότητα της Ελλάδας να αποστείλλει επιπλέον βοήθεια εφόσον χρειαστεί.

Παράλληλα Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κήρυξε επταήμερο εθνικό πένθος: «Η σημαία μας θα κυματίζει μεσίστια μέχρι τη δύση του ηλίου της Κυριακής 12 Φεβρουαρίου, σε ολόκληρη τη χώρα μας και σε κτίρια τουρκικών αντιπροσωπειών στο εξωτερικό», έγραψε στο Twitter.

Σε επίσημη ενημέρωση το απόγευμα, ο Πρόεδρος της Τουρκίας δήλωσε ότι δεν μπορεί να προβλέψει πόσο θα αυξηθεί ο απολογισμός των νεκρών, ενώ σημείωσε ότι μέχρι στιγμής 45 χώρες έχουν προσφέρει βοήθεια στην Τουρκία και ότι ο αριθμός των ανθρώπων που διασώθηκαν κάτω από τα ερείπια έφτασε τις 2.470.

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έκανε λόγο για «τον μεγαλύτερο σεισμό που έχει δει η Τουρκία τον τελευταίο αιώνα» και δήλωσε:

«Μέχρι στιγμής, 912 πολίτες έχουν χάσει τη ζωή τους και 5.385 πολίτες έχουν τραυματιστεί. Στις επαρχίες μας, όπου ο σεισμός προκάλεσε σοβαρές ζημιές, οι δραστηριότητες εντοπισμού και διάσωσης των πολιτών μας που παγιδεύτηκαν κάτω από τα κτίρια που κατέρρευσαν συνεχίζονται αδιάκοπα.

Ο αριθμός των ανθρώπων που διασώθηκαν κάτω από τα ερείπια έφτασε τις 2.470. Ο αριθμός των κτιρίων που κατέρρευσαν είναι 2.818. Εκτός από το ΝΑΤΟ και την ΕΕ, έχουμε λάβει προσφορές βοήθειας από 45 χώρες».

Παράλληλα, μεγάλη πυρκαγιά ξέσπασε στο λιμάνι του Ισκεντερούν (Αλεξανδρέττα), στην επαρχία Χατάι της νότιας Τουρκίας, όπου σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες που επικαλείται το πρακτορείο Reuters και πλάνα από την περιοχή, πυκνός καπνός υψώνεται στον αέρα.

Εξάλλου, πριν λίγη ώρα έγινε γνωστό ότι κάτω από τα συντρίμμια στην πόλη Χατάι αγνοούνται ο Ατσού και ο αθλητικός διευθυντής της Χατάισπορ.

Αναστέλλονται οι εξαγωγές πετρελαίου από το Ιρακινό Κουρδιστάν

Την ίδια στιγμή, οι Αρχές του Ιρακινού Κουρδιστάν ανακοίνωσαν ότι για λόγους ασφαλείας αναστέλλουν τις εξαγωγές πετρελαίου μέσω της Τουρκίας:

«Εξαιτίας του σεισμού που έπληξε την Τουρκία και τη Συρία και για να εγγυηθούμε την ασφάλεια των πετρελαϊκών εξαγωγών και να αποτρέψουμε οποιοδήποτε ανεπιθύμητο συμβάν, αναστέλλονται οι εξαγωγές πετρελαίου μέσω του αγωγού που συνδέει την επαρχία του Κουρδιστάν με την Τουρκία», ανέφερε σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Φυσικών Πόρων της αυτόνομης περιοχής που βρίσκεται στο βόρειο Ιράκ.

Στο μεταξύ, όπως μετέδωσε το συριακό πρακτορείο SANA επικαλούμενο ανακοίνωση του υπουργείου Πετρελαίου, το διυλιστήριο στην πόλη Μπανιάς στη Συρία θα αναστείλει τις δραστηριότητές του για 48 ώρες μετά τον σεισμό.

Παράλληλα, έκλεισε για τις πτήσεις το αεροδρόμιο στα Άδανα της Τουρκίας μέχρι νεοτέρας, λόγω των ισχυρών σεισμών που καταγράφηκαν στην περιοχή, σύμφωνα με το ιδιωτικό πρακτορείο ειδήσεων Demiroren. Προς το παρόν δεν είναι διαθέσιμες άλλες πληροφορίες.

Μετατοπίστηκε κατά 3 μέτρα η αραβική τεκτονική πλάκα

Αφιερώνοντας το πρωτοσέλιδό της στον σεισμό που έπληξε την Τουρκία και τη Συρία, η ιταλική εφημερίδα Corriere della Sera συνομίλησε με τον πρόεδρο του INGV (Εθνικό Ινστιτούτο Γεωφυσικής και Ηφαιστειολογίας), Κάρλο Ντολιόνι, ο οποίος υπογράμμισε ότι η τεκτονική πλάκα της Ανατολίας μετακινήθηκε κατά τρία ολόκληρα μέτρα.

«Αυτό που συνέβη, είναι πως αυτό που ονομάζουμε αραβική πλάκα μετακινήθηκε κατά περίπου τρία μέτρα σε βορειοανατολική – νοτιοδυτική κατεύθυνση σε σχέση με την πλάκα της Ανατολίας», είπε ο Κάρλο Ντολιόνι, προσθέτοντας ότι «το ρήγμα ενεργοποιήθηκε για τουλάχιστον 150 χιλιόμετρα, με μετατόπιση ακόμη και μεγαλύτερη από τρία μέτρα».

Μάλιστα, σύμφωνα με τον καθηγητή, η Τουρκία μετακινήθηκε νοτιοδυτικά: «Πρόκειται για μια διαχρονική κίνηση, το επίπεδο του ρήγματος είναι πολύ κεκλιμένο και κατά τη διάρκεια του συμβάντος παρατηρείται οριζόντια μετατόπιση των δύο πλευρών του ρήγματος.

Οι δύο πλευρές κινήθηκαν η μία σε σχέση με την άλλη. Με άλλα λόγια, είναι σαν να έχει μετακινηθεί η Τουρκία, σε σχέση με την αραβική πλάκα, προς τα νοτιοδυτικά».

Βοήθεια από ΕΕ, ΗΠΑ, Γαλλία, Ρωσία, ΟΗΕ

Το προσωπικό του ΟΗΕ βρίσκεται επί του πεδίου, στην Τουρκία και τη Συρία, για να αξιολογήσει τις ανάγκες και να παράσχει βοήθεια στις δύο χώρες, μετά τους πολύ ισχυρούς σεισμούς που σημειώθηκαν σήμερα, ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες.

«Βασιζόμαστε στη διεθνή κοινότητα για να βοηθήσει τις χιλιάδες οικογένειες που επλήγησαν από αυτήν την καταστροφή. Πολλές από αυτές είχαν ήδη απελπιστική ανάγκη ανθρωπιστικής βοήθειας, σε περιοχές όπου η πρόσβαση είναι δύσκολη», πρόσθεσε ο Γκουτέρες. Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ τήρησε ενός λεπτού σιγή στη μνήμη των θυμάτων.

Άμεση υπήρξε και η ανταπόκριση της αμερικανικής κυβέρνησης στην ανάγκη για παροχή βοήθειας στις σεισμόπληκτες περιοχές της Τουρκίας και της Συρίας, όπως τόνισε πριν από λίγο ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν. Παράλληλα, ο Τζο Μπάιντεν εξέφρασε τη βαθύτατη θλίψη του για τους θανάτους και τις καταστροφές.

«Οι πρώτες ενέργειες από την πλευρά μας για παροχή βοήθειας στην Τουρκία είναι ήδη σε εξέλιξη, ενώ οι υποστηριζόμενες από τις ΗΠΑ ανθρωπιστικές οργανώσεις στη Συρία έχουν κινητοποιηθεί για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων των σεισμών σε όλη τη χώρα. Είμαστε αποφασισμένοι να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να βοηθήσουμε όσους επλήγησαν από αυτούς τους σεισμούς τις επόμενες ημέρες, εβδομάδες και μήνες», δήλωσε ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας.

Νωρίτερα, το Παρίσι ανακοίνωσε ότι θα στείλει 139 διασώστες στην Τουρκία, ενώ η σουηδική Προεδρία συγκάλεσε συνεδρίαση του μηχανισμού διαχείρισης κρίσεων για τον σεισμό στην Τουρκία και τη Συρία. Η Κομισιόν ανακοίνωσε ότι η ΕΕ θα κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί για να βοηθήσει και τη Συρία, διευκρινίζοντας ότι προς το παρόν η βοήθεια είναι μόνο ανθρωπιστική.

Την αποστολή βοήθειας προς τους σεισμόπληκτους ανακοίνωσε και η Ρωσία, με την κινητοποίηση πάνω 300 στρατιωτών που σταθμεύουν στη Συρία.

Στους πιο καταστροφικούς σεισμούς των τελευταίων 10 ετών

Οι ισχυρές δονήσεις που έπληξαν την Τουρκία και τη Συρία ενδέχεται να αποδειχθούν από τις καταστροφικότερες των τελευταίων δέκα ετών, προειδοποιούν οι σεισμολόγοι, καθώς προέρχονται από ένα ρήγμα μήκους άνω των 100 χιλιομέτρων μεταξύ των Πλακών της Ανατολίας και της Αραβίας.

Το επίκεντρο του σεισμού εντοπίστηκε περίπου 26 χιλιόμετρα ανατολικά της τουρκικής πόλης Νουρνταγί, σε βάθος 18 χιλιομέτρων, στο Ρήγμα της Ανατολικής Ανατολίας. Καθ’ όλον τον 20ό αιώνα, η σεισμική δραστηριότητα στο Ρήγμα αυτό ήταν μικρή. «Αν παρακολουθούσαμε μόνο τους (σ.σ. μεγάλους) σεισμούς που καταγράφονται από τους σεισμογράφους, θα παρατηρούσαμε λίγο-πολύ το τίποτα», είπε στο Reuters ο Ρότζερ Μάσον, επίτιμος επιστημονικός συνεργάτης στο Βρετανικό Γεωλογικό Ινστιτούτο.

Από το 1970 στην περιοχή αυτή έχουν καταγραφεί μόνο τρεις σεισμοί με μέγεθος μεγαλύτερο των 6 Ρίχτερ, σύμφωνα με το αμερικανικό Γεωλογικό Ινστιτούτο. Όμως, το 1822 ένας σεισμός που υπολογίζεται στα 7 Ρίχτερ σκότωσε 20.000 ανθρώπους.

Πόσο ισχυρός ήταν αυτός ο σεισμός;

Κατά μέσο όρο, κάθε χρόνο σημειώνονται παγκοσμίως λιγότεροι από 20 σεισμοί με μέγεθος άνω των 7 βαθμών, κάτι που καθιστά τις σημερινές δονήσεις δύο από τις μεγαλύτερες.

Σύμφωνα με την Τζοάνα Φορ Γουόκερ, επικεφαλής του Ινστιτούτου Μείωσης Κινδύνων και Καταστροφών στο University College του Λονδίνου ,σε σύγκριση με τον σεισμό των 6,2 βαθμών που έπληξε την κεντρική Ιταλία το 2016 σκοτώνοντας περίπου 300 ανθρώπους, ο σεισμός της Τουρκίας απελευθέρωσε 250 φορές περισσότερη ενέργεια.

Από τους σεισμούς με πολλά θύματα που σημειώθηκαν μεταξύ 2013-2022, μόνο δύο είχαν το ίδιο μέγεθος με τον σημερινό.

Γιατί ήταν τόσο σοβαρός;

Το Ρήγμα Ανατολικής Ανατολίας είναι ένα ρήγμα οριζόντιας μετατόπισης. Αυτό σημαίνει ότι οι πλάκες πιέζονται η μία πάνω στην άλλη κατά μήκος μιας κατακόρυφης γραμμής, συσσωρεύοντας πίεση, μέχρι που η μία από αυτές ολισθαίνει με μια οριζόντια κίνηση και απελευθερώνει τεράστια ποσότητα ενέργειας που προκαλεί τον σεισμό.

Ένα τέτοιο γνωστό ρήγμα είναι αυτό του Αγίου Ανδρέα στην Καλιφόρνια, όπου οι επιστήμονες λένε ότι θα μπορούσε να έχει ήδη συμβεί ένας καταστροφικός σεισμός. Ο σεισμός προήλθε από σχετικά μικρό εστιακό βάθος, για αυτό και η δόνηση στην επιφάνεια ήταν εντονότερη απ’ ό,τι αν προερχόταν από μεγαλύτερο βάθος, δήλωσε ο Ντέιβιντ Ρόδερι, γεωεπιστήμονας στο Open University της Βρετανίας.

Τι είδους μετασεισμοί αναμένονται;

Έντεκα λεπτά μετά την πρώτη δόνηση, ακολούθησε μετασεισμός μεγέθους 6,7 βαθμών. Ώρες αργότερα, σημειώθηκε μια δόνηση 7,5 βαθμών και ακολούθησε το απόγευμα ένας μετασεισμός 6 βαθμών.

«Αυτό που βλέπουμε τώρα είναι ότι η δραστηριότητα επεκτείνεται στα γειτονικά ρήγματα. Αναμένουμε ότι η σεισμική δραστηριότητα θα συνεχιστεί για ένα διάστημα», είπε ο Μάσον. Μετά τον σεισμό του 1822, οι μετασεισμοί συνεχίστηκαν μέχρι και το επόμενο έτος.

Ποιος θα είναι ο τελικός απολογισμός;

Σεισμοί παρόμοιου μεγέθους σε κατοικημένες περιοχές έχουν στοιχίσει τη ζωή σε χιλιάδες ανθρώπους. Ένας σεισμός 7,8 βαθμών στο Νεπάλ, το 2015, σκότωσε σχεδόν 9.000 ανθρώπους. «Δεν θα είναι καλός (σ.σ. ο απολογισμός)», είπε ο Μάσον. «Τα θύματα θα είναι χιλιάδες, ενδεχομένως και δεκάδες χιλιάδες», πρόσθεσε.

Ο ψυχρός, χειμωνιάτικος καιρός, σημείωσε, σημαίνει ότι οι άνθρωποι που έχουν παγιδευτεί στα συντρίμμια έχουν λιγότερες πιθανότητες να επιβιώσουν.

Διαβάστε ακόμη

Νέος σεισμός 7,7 Ρίχτερ μετά τα 7,8 Ρίχτερ στην Τουρκία: Πάνω από 1.500 νεκροί – Χιλιάδες τραυματίες και εγκλωβισμένοι (upd – vid)

ΕΚΤ: Άργησε να αυξήσει τα επιτόκια, θα καθυστερήσει να τα μειώσει

Τι έγινε στη Γενική Συνέλευση της MIG – Ποιά θέματα θα συζητηθούν σε επαναληπτική ΓΣ