Οι πρόσφατες εξελίξεις στο ασφαλιστικό καθεστώς έχουν φέρει στο προσκήνιο ένα από τα πιο κρίσιμα ζητήματα για εκατοντάδες χιλιάδες ασφαλισμένους: τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης. Η κυβέρνηση έχει προχωρήσει σε συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις, ωστόσο δεν επηρεάζονται όλοι με τον ίδιο τρόπο. Ορισμένες κατηγορίες εργαζομένων και ασφαλισμένων γλιτώνουν από τις αλλαγές, ενώ άλλες βρίσκονται αντιμέτωπες με νέα δεδομένα που διαφοροποιούν τον σχεδιασμό τους για έξοδο από την εργασία.

Στόχος του νέου πλαισίου είναι η διασφάλιση της βιωσιμότητας του συστήματος και η ταυτόχρονη προσαρμογή στις δημογραφικές προκλήσεις, χωρίς να ανατρέπονται πλήρως τα δικαιώματα όσων βρίσκονται κοντά στη συνταξιοδότηση.

Ποιοι ασφαλισμένοι δεν θίγονται

Η πρώτη μεγάλη ομάδα που παραμένει αλώβητη είναι όσοι είχαν κατοχυρώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021. Για αυτούς, τα όρια ηλικίας παραμένουν τα ίδια και δεν υπάρχει καμία αλλαγή, καθώς θεωρείται ότι είχαν ήδη θεμελιώσει τα δικαιώματά τους. Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται εργαζόμενοι τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, οι οποίοι είχαν συγκεντρώσει τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης ή είχαν συμπληρώσει τα ηλικιακά όρια μέχρι την καταληκτική ημερομηνία.

Επιπλέον, εξαιρούνται από τις νέες ρυθμίσεις οι γονείς ανηλίκων που είχαν κατοχυρώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης με βάση τα παλαιά καθεστώτα, όπως επίσης και οι ασφαλισμένοι με βαρέα και ανθυγιεινά ένσημα, όπου η θεμελίωση αναγνωρίζεται με ευνοϊκότερους όρους.

Ποιοι επηρεάζονται από τις αλλαγές

Αντίθετα, οι ασφαλισμένοι που δεν είχαν συμπληρώσει τις προϋποθέσεις έως το τέλος του 2021 βρίσκονται αντιμέτωποι με αυξήσεις στα όρια ηλικίας. Από το 2022 και μετά, εφαρμόζεται σταδιακή άνοδος των ορίων που οδηγεί σε πλήρη σύνταξη μόνο μετά τη συμπλήρωση του 67ου έτους ή, εναλλακτικά, με 40 έτη ασφάλισης στο 62ο έτος.

Αυτό σημαίνει ότι εργαζόμενοι οι οποίοι υπολόγιζαν να συνταξιοδοτηθούν νωρίτερα με μειωμένα όρια, καλούνται πλέον να αναπροσαρμόσουν τα σχέδιά τους, παραμένοντας στην αγορά εργασίας περισσότερα χρόνια. Οι αλλαγές αυτές αφορούν τόσο τους μισθωτούς όσο και τους ελεύθερους επαγγελματίες που δεν είχαν θεμελιώσει πλήρως το δικαίωμά τους.

Η λογική πίσω από τις μεταρρυθμίσεις

Η αύξηση του προσδόκιμου ζωής και η γήρανση του πληθυσμού δημιουργούν τεράστια πίεση στο ασφαλιστικό σύστημα. Η κυβέρνηση επιχειρεί με τις νέες ρυθμίσεις να περιορίσει το δημοσιονομικό κόστος, ενώ παράλληλα διατηρεί την ισορροπία με την προστασία όσων βρίσκονταν πολύ κοντά στη σύνταξη.

Το δίλημμα ήταν ξεκάθαρο: ή θα αυξάνονταν οι εισφορές, επιβαρύνοντας την τρέχουσα γενιά εργαζομένων, ή θα μετατίθεντο τα όρια ηλικίας, ώστε να εξασφαλιστεί η σταθερότητα του συστήματος για τις επόμενες δεκαετίες. Η επιλογή της δεύτερης λύσης κρίνεται πιο διαχειρίσιμη και κοινωνικά ανεκτή, αν και δεν λείπουν οι αντιδράσεις.

Αναλυτικά παραδείγματα

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι γυναίκες με ανήλικα παιδιά. Όσες είχαν θεμελιώσει δικαίωμα πριν από το 2021 συνεχίζουν να αποχωρούν με τα προνόμια που ίσχυαν τότε. Αντίθετα, όσες δεν είχαν κατοχυρώσει δικαίωμα μέχρι την κρίσιμη ημερομηνία, εντάσσονται πλέον στο γενικό καθεστώς, άρα χρειάζονται είτε 40 χρόνια ασφάλισης είτε ηλικία 67 ετών.

Αντίστοιχα, για ασφαλισμένους με 35ετία έως το 2021, το όριο ηλικίας για έξοδο παραμένει αυτό που ίσχυε. Για όσους όμως συμπλήρωσαν 35ετία μετά το 2022, απαιτείται αναμονή μέχρι το 62ο έτος και συμπλήρωση 40ετίας.

Το νέο πλαίσιο ξεκαθαρίζει το τοπίο, δίνοντας ασφάλεια δικαίου σε όσους έχουν ήδη θεμελιώσει δικαιώματα, αλλά και στέλνοντας σαφές μήνυμα για τις μελλοντικές γενιές ασφαλισμένων: η συνταξιοδότηση νωρίτερα από τα 62 ή τα 67 έτη θα αποτελεί εξαίρεση και όχι κανόνα.

Η συζήτηση για το ασφαλιστικό μένει ανοιχτή, καθώς οι δημογραφικές τάσεις και οι οικονομικές συνθήκες ενδέχεται να επιβάλουν νέες παρεμβάσεις στο μέλλον. Ωστόσο, προς το παρόν, η εικόνα έχει αποσαφηνιστεί και οι εργαζόμενοι γνωρίζουν ποιοι γλιτώνουν τις αλλαγές και ποιοι θα πρέπει να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα.

Διαβάστε ακόμη

Πιερρακάκης: Το χρέος πέφτει κάτω από το 140% του ΑΕΠ – Η Ελλάδα αλλάζει σελίδα

Τα παλιά κινητά επιστρέφουν: Γιατί περισσότεροι αποφεύγουν τα smartphones

OPEC+: Κοντά σε νέα μικρή αύξηση παραγωγής τον Νοέμβριο

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα