Ελλάδα: Πώς η αύξηση ηλικίας για συνταξιοδότηση πιέζει εισοδήματα και κοινωνική προστασία

Οι κοινωνίες της Δύσης αλλάζουν με ρυθμούς που λίγοι προέβλεψαν πριν από δύο δεκαετίες. Η Ελλάδα, σύμφωνα με τη νέα έκθεση Pensions at a Glance 2025 του ΟΟΣΑ, βρίσκεται στην αιχμή αυτής της μεταβολής, αντιμετωπίζοντας τις μεγαλύτερες προκλήσεις ανάμεσα στις ανεπτυγμένες οικονομίες σε ό,τι αφορά τη γήρανση του πληθυσμού και τη συρρίκνωση του εργατικού δυναμικού.

Η μεταβολή στις δημογραφικές ισορροπίες –χαμηλές γεννήσεις και υψηλότερο προσδόκιμο ζωής– εντείνει τις δημοσιονομικές πιέσεις στα συνταξιοδοτικά συστήματα, σε μια περίοδο ήδη αυξημένων χρεών και πολλαπλών απαιτήσεων για δημόσιες δαπάνες.

Η Ελλάδα στη ζώνη υψηλού κινδύνου

Η έκθεση καταγράφει ραγδαίες αλλαγές:

Ο πληθυσμός άνω των 65 ετών σε σχέση με τις ηλικίες 20–64 θα αυξηθεί πάνω από 25 ποσοστιαίες μονάδες έως το 2050, τοποθετώντας την Ελλάδα στην ίδια ομάδα με Ιταλία, Πολωνία, Σλοβακία και Ισπανία.

Σε επίπεδο ΟΟΣΑ, το αντίστοιχο ποσοστό ανεβαίνει από 33 σήμερα σε 52 το 2050, επιβεβαιώνοντας ένα γενικευμένο κύμα γήρανσης.
Όσο για το εργατικό δυναμικό, ο ΟΟΣΑ προβλέπει ότι στην Ελλάδα ο πληθυσμός ηλικίας 20–64 ετών θα μειωθεί κατά 30% την επόμενη 40ετία, μία από τις μεγαλύτερες μειώσεις ανάμεσα σε όλες τις χώρες-μέλη.

Αυξήσεις στα όρια συνταξιοδότησης

Η γήρανση μεταφράζεται άμεσα σε ανάγκη για παράταση του εργασιακού βίου:

Η κανονική ηλικία συνταξιοδότησης στον ΟΟΣΑ αυξάνεται στα 66,4 έτη για τους άνδρες και 65,9 για τις γυναίκες, για όσους ξεκινούν σήμερα την καριέρα τους.

Στην Ελλάδα, το όριο διαμορφώνεται γύρω στα 66 έτη, από 62 σήμερα, καθώς το πλαίσιο της πρόωρης συνταξιοδότησης μετά από 40 έτη εργασίας καθορίζει την κατώτατη ηλικία.

Ορισμένες χώρες, όπως Δανία, Ιταλία και Σουηδία, θα δουν τα όρια να αγγίζουν ακόμη και τα 70 έτη.

Πόσο θα είναι η μελλοντική σύνταξη;

Η καθαρή σύνταξη για έναν εργαζόμενο πλήρους σταδιοδρομίας με μέσο μισθό που εισέρχεται σήμερα στην αγορά εργασίας θα αντιστοιχεί:

Κατά μέσο όρο στο 63% των καθαρών αποδοχών στις χώρες του ΟΟΣΑ.
Σε χαμηλότερα επίπεδα –κάτω του 40%– σε Εσθονία, Ιρλανδία, Κορέα και Λιθουανία.

Το χάσμα στις συντάξεις γυναικών–ανδρών

Παρά τη βελτίωση των τελευταίων δεκαετιών, οι γυναίκες εξακολουθούν να λαμβάνουν:

23% χαμηλότερη μηνιαία σύνταξη από τους άνδρες στον ΟΟΣΑ.

Η ψαλίδα έχει μεν κλείσει από το 28% του 2007, αλλά παραμένει σημαντική.
Ο ΟΟΣΑ καλεί για στοχευμένες πολιτικές: καλύτερη πρόσβαση σε παιδική φροντίδα, ενθάρρυνση γυναικών σε ειδικότητες υψηλής ζήτησης, φορολογικά κίνητρα για εργασία και ισότιμες ευκαιρίες στις ηγετικές θέσεις.

Ο γενικός γραμματέας του ΟΟΣΑ Ματίας Κόρμαν ήταν ξεκάθαρος: «Ο πληθυσμός εργασιακής ηλικίας θα μειωθεί κατά 13% έως το 2060.
Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ θα υποχωρήσει κατά 14% την ίδια περίοδο. Η αύξηση των πραγματικών ηλικιών συνταξιοδότησης είναι αναπόφευκτη για να διασφαλιστούν βιώσιμα συνταξιοδοτικά συστήματα, οικονομική ασφάλεια στα γηρατειά και ανθεκτική ανάπτυξη. Η εικόνα που σκιαγραφεί ο ΟΟΣΑ είναι ξεκάθαρη: η δημογραφική μετάβαση απαιτεί πολιτική τόλμη, θεσμικές αλλαγές και μια νέα αντίληψη για την εργασία και τη συνταξιοδότηση στις ανεπτυγμένες κοινωνίες».

Διαβάστε ακόμη

Ο Τραμπ φέρεται να ετοιμάζει τον Μπέσεντ για την ηγεσία του Εθνικού Οικονομικού Συμβουλίου των ΗΠΑ

Σάσα Βεζένκοφ: Τα «τρίποντα» στις deep-tech business, οι πολυεθνικές και το… χαλούμι (pics)