Το ζήτημα των συντάξεων παραμένει διαχρονικά ένα από τα σημαντικότερα θέματα στην ευρωπαϊκή ατζέντα. Η σταθερή γήρανση του πληθυσμού, οι δημοσιονομικές πιέσεις και οι ανισότητες μεταξύ των κρατών-μελών εντείνουν την ανάγκη για λύσεις. Στο πλαίσιο αυτό, οι επικουρικές συντάξεις εμφανίζονται ως αναγκαίο εργαλείο, το οποίο μπορεί να ενισχύσει την επάρκεια του συνταξιοδοτικού εισοδήματος και να συμβάλει στην κοινωνική συνοχή.

Παρά τη σημασία τους, οι επικουρικές συντάξεις δεν έχουν καταφέρει να αναπτυχθούν ισόρροπα στην ΕΕ. Σύμφωνα με έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, οι επαγγελματικές συντάξεις εξυπηρετούν περίπου 50 εκατομμύρια πολίτες, ωστόσο το μεγαλύτερο μέρος της αγοράς περιορίζεται σε συγκεκριμένες χώρες. Το σύστημα παραμένει αδιαφανές σε σχέση με τα κόστη και τις αποδόσεις, ενώ δεν υπάρχει επαρκής πληροφόρηση για τους δικαιούχους. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Εποπτική Αρχή Ασφαλίσεων (EIOPA) δεν έχουν καταφέρει να ενισχύσουν ουσιαστικά το πανευρωπαϊκό ατομικό συνταξιοδοτικό προϊόν (PEPP), ούτε να προωθήσουν με επιτυχία τα διασυνοριακά συνταξιοδοτικά ταμεία.

Το PEPP, που σχεδιάστηκε ως πανευρωπαϊκό εργαλείο αποταμίευσης για τη σύνταξη, σήμερα έχει περιορισμένη απήχηση. Υπάρχει μόλις ένα τέτοιο προϊόν σε ολόκληρη την ΕΕ, με λιγότερους από 5.000 χρήστες και κεφάλαια που δεν ξεπερνούν τα 12 εκατ. ευρώ. Η εικόνα αυτή αποτυπώνει τα όρια των ευρωπαϊκών παρεμβάσεων και τις δυσκολίες εφαρμογής πολιτικών που υπερβαίνουν τις εθνικές αρμοδιότητες.

Τα Ιδρύματα Επαγγελματικών Συνταξιοδοτικών Παροχών (ΙΕΣΠ) κατέχουν σημαντικό ρόλο, διαχειριζόμενα συνολικά 2,8 τρισεκατομμύρια ευρώ για 47 εκατομμύρια εργαζομένους και συνταξιούχους. Παρά τον όγκο των πόρων, η λειτουργία τους επικεντρώνεται σε λίγες χώρες, με τις υπόλοιπες να μην έχουν ανεπτυγμένο δεύτερο πυλώνα. Η έλλειψη ολοκληρωμένης πληροφόρησης για όλα τα επίπεδα του συνταξιοδοτικού συστήματος (κρατικά, επαγγελματικά, ατομικά) δημιουργεί σύγχυση και έλλειψη εμπιστοσύνης.

Η αποτελεσματική εποπτεία είναι καθοριστική, καθώς πολλοί πολίτες δεν γνωρίζουν ούτε το πραγματικό κόστος συμμετοχής ούτε τις αποδόσεις των επικουρικών σχημάτων. Σε αρκετά κράτη-μέλη, οι κρατικές συντάξεις δεν επαρκούν για αξιοπρεπές επίπεδο ζωής μετά τη συνταξιοδότηση. Επομένως, η ανάγκη ενίσχυσης των συμπληρωματικών μορφών αποταμίευσης είναι επιτακτική.

Ταυτόχρονα, η άνιση κατανομή των επικουρικών συντάξεων εντείνει τις κοινωνικές και γεωγραφικές ανισότητες. Σε χώρες όπως η Ολλανδία και η Δανία, τα αποθεματικά των επαγγελματικών ταμείων ξεπερνούν το ΑΕΠ, ενώ αλλού οι επικουρικές καλύπτουν ελάχιστο μέρος του πληθυσμού. Συνεπώς χωρίς ουσιαστική πρόοδο στον τομέα της διαφάνειας, των κινήτρων και των κοινών κανόνων, η υπόσχεση των επικουρικών συντάξεων θα παραμένει ανεκπλήρωτη. Η ενίσχυση αυτού του πυλώνα δεν είναι μόνο ζήτημα κοινωνικής ασφάλειας αλλά και μέσο για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αγοράς κεφαλαίων, προσφέροντας σταθερότητα και ανάπτυξη.

Διαβάστε ακόμη

Ρεκόρ για τη χρυσή λίρα: Πόσες κατέχουν οι Έλληνες, τι γίνεται στην «παράλληλη» αγορά

Γνωστός επενδυτής προειδοποιεί για επανάληψη της φούσκας των dot-com

Χαρούκι Μουρακάμι: Γιατί ο συγγραφέας των best-seller έγινε δρομέας μεγάλων αποστάσεων

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα