Μετά από μαραθώνιες διαβουλεύσεις, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης φαίνεται να έχει αποδεχθεί την ανάγκη για ουσιαστική «ανάπαυλα» στην επιβάρυνση των μη μισθωτών — ελεύθερων επαγγελματιών, αυτοαπασχολούμενων και αγροτών. Στο επίκεντρο της αναθεώρησης βρίσκεται η προγραμματισμένη για την 1η Ιανουαρίου 2026 εφαρμογή του νέου τρόπου υπολογισμού ασφαλιστικών εισφορών, ο οποίος είχε θέσει ως στόχο τη σύνδεση με τον Δείκτη Μεταβολής Μισθών. Η πρόταση αναφέρει ότι αν η αλλαγή τεθεί σε ισχύ το 2026, οι αυξήσεις θα εξαντλήσουν τα περιθώρια των 4%-5%, σχεδόν διπλάσιες από όσες προβλέπονται βάσει πληθωρισμού.

Η τελική κατεύθυνση που εξετάζεται —και που αναμένεται να επικυρωθεί στις αρχές του 2026— προβλέπει ότι για την επόμενη χρονιά οι εισφορές των μη μισθωτών θα οριστούν με βάση τον πληθωρισμό, ο οποίος εκτιμάται γύρω στο 2,6%. Για παράδειγμα, η πρώτη ασφαλιστική κατηγορία θα μεταβεί από τα 245 σε περίπου 251 ευρώ, ενώ η έκτη κατηγορία θα διαμορφωθεί στα 676 ευρώ, από τα σημερινά 659. Η εφαρμογή του δείκτη μισθών μετατίθεται τουλάχιστον για το 2027, ώστε να δοθεί χρόνος για προσαρμογή και να περιοριστεί η δημοσιονομική επιβάρυνση.

Ποιους αφορά και γιατί

Η αλλαγή αφορά περίπου 1,8 εκατομμύριο μη μισθωτούς που βρίσκονται σε πρώτη ασφαλιστική κατηγορία – ποσοστό που αγγίζει το 80% της σχετικής κατηγορίας. Ενώ η επιβάρυνση στην πρώτη κατηγορία μοιάζει μικρή σε απόλυτους αριθμούς, για πολλούς σημαίνει σημαντική αύξηση της επιβάρυνσης. Η υπόθεση γίνεται πιο περίπλοκη καθώς η χαμηλότερη κατηγορία συνεπάγεται και χαμηλότερες συντάξεις στο μέλλον, γεγονός που εντείνει την ανησυχία για τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού.

Η προσαρμογή αυτή έρχεται σε μια χρονική στιγμή όπου η ρευστότητα πολλών επαγγελματιών ήδη δοκιμάζεται: η μεταβολή του τρόπου υπολογισμού των εισφορών θα μπορούσε να προκαλέσει αύξηση οφειλών στον ΕΦΚΑ. Το οικονομικό επιτελείο επιδιώκει τώρα να συνδυάσει την αναβολή με την ενίσχυση της εισπραξιμότητας μέσω του Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) και της συνεργασίας με ιδιωτικές δικηγορικές εταιρείες από το 2027.

Τι σημαίνει για το 2026

Η αναβολή του νέου τρόπου υπολογισμού δεν σημαίνει «πάγωμα όλων» των αυξήσεων. Οι εισφορές το 2026 θα προσαρμοστούν στον πληθωρισμό και όχι στο ταχύτερο ρυθμό αύξησης των μισθών – γεγονός που περιορίζει τις επιβαρύνσεις. Ωστόσο, για τους επαγγελματίες που παραμένουν στη χαμηλότερη κατηγορία ασφαλισμένων, η μακροχρόνια συνέπεια είναι μειωμένη σύνταξη: εκτιμάται ότι όποιος παραμείνει για 40 χρόνια στην πρώτη κατηγορία θα λάβει σύνταξη που δύσκολα θα ξεπεράσει τα 860 ευρώ.

Η επιλογή υψηλότερης κατηγορίας μπορεί να αναβαθμίσει τη μελλοντική παροχή, αλλά απαιτεί υψηλότερο κόστος σήμερα.

Η εικόνα των επόμενων ετών

Η απόφαση για καθυστέρηση της εφαρμογής του δείκτη μισθών κατά ένα έτος δείχνει ότι η κυβέρνηση αντιλαμβάνεται το βάρος των αλλαγών για μια μεγάλη κατηγορία του πληθυσμού. Παρά τις αντιδράσεις των φορέων, η στρατηγική «λιγότερη αύξηση, περισσότερη προετοιμασία» φαίνεται να κερδίζει έδαφος.

Σε κάθε περίπτωση, το στοίχημα για το κοινωνικό ασφαλιστικό σύστημα παραμένει: να ενισχυθεί η εισπραξιμότητα, να περιοριστούν οι οφειλές και να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα των συντάξεων στην επόμενη δεκαετία.

Διαβάστε ακόμη 

Κλιματική μάχη στις Βρυξέλλες, οι επιδιώξεις Παπασταύρου, τα στρατόπεδα και ο προβληματισμός των big oil

Νίκος Κουρέτας: Η Θεσσαλία διψά και δεν αντέχει άλλον Daniel

Νέα Υόρκη: Μάχη για τρεις στη σκιά του Τραμπ – Φαβορί ο Ζοχράν Μαμντάνι

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα