Στη χώρα μας λειτουργούν σήμερα μόλις είκοσι πέντε συλλογικές συμβάσεις εργασίας, την ώρα που τίθενται υψηλοί στόχοι για τη μετάβαση σε ευρύτερη κάλυψη. Ο κύριος στόχος που αναδεικνύεται από την ευρωπαϊκή Οδηγία 2022/2041 προβλέπει ότι έως το 2027 πρέπει το 80% των εργαζομένων να καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις. Αυτό σημαίνει ότι από τα περίπου 2,8 εκατομμύρια μισθωτών του ιδιωτικού τομέα, οι περίπου 2,2 εκατομμύρια πρέπει να ενταχθούν σε μία σύμβαση τέτοιου τύπου — ενώ σήμερα μόνο περί τους 800.000 είναι καλυμμένοι (δηλαδή περίπου 30%).

Η επείγουσα ανάγκη για διάλογο και νομοθετικές παρεμβάσεις

Με την παράταση που δόθηκε από το υπουργείο Εργασίας έως τον επόμενο μήνα, κοινωνικοί εταίροι καλούνται να υποβάλουν προτάσεις για αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο. Ο στόχος είναι διπλός: αφενός να διευκολυνθεί η σύναψη περισσότερων κλαδικών συμβάσεων και αφετέρου να υπάρξει αποτελεσματικός μηχανισμός επέκτασής τους ώστε να καλύπτονται περισσότεροι εργαζόμενοι.

Στο πλαίσιο αυτό, προβλέπεται ότι οι όποιες αυξήσεις μισθών που διαπραγματεύονται ανά κλάδο πρέπει να υπερβαίνουν τον κατώτατο μισθό (σήμερα στα 880 € μικτά) — ακόμη και σε συμβάσεις που έχουν συναφθεί το 2023 ή το 2024, γεγονός που δείχνει ότι τα μέρη λαμβάνουν υπόψη τις αναμενόμενες αλλαγές στο κόστος διαβίωσης.

Ποιες είναι οι ενεργές συμβάσεις

Παρά την πολύ περιορισμένη εμβέλεια των συλλογικών συμβάσεων σήμερα, υπάρχουν ορισμένοι τομείς όπου αυτές λειτουργούν.

Παραδείγματα:

Ξεναγοί Κω: τριετούς διάρκειας, με αυξήσεις βάσει κλιμακίων
Επισιτιστικές επιχειρήσεις της Ρόδου: διετούς διάρκειας, βασικός μισθός ξεκινά από 950 €, με αναπροσαρμογή στα 998 €
Κλινικές: συμβάσεις που καθορίστηκαν μέσω διαιτησίας, με κατώτατο βασικό μισθό 830 €
Ξενοδοχοϋπάλληλοι: με αναθεώρηση συμβάσεων και προβλεπόμενη αύξηση το 2025

Άλλα παραδείγματα αφορούν συμβάσεις για καπνοβιομηχανία, τεχνικούς έργων, πρακτορειακές επιχειρήσεις και εργατοτεχνικά επαγγέλματα, με λεπτομέρειες για τις βασικές αποδοχές και τις ώρες εργασίας.

Προκλήσεις και προοπτικές

Η κύρια πρόκληση που φέρνει αυτό το καθεστώς είναι η πολύ χαμηλή κάλυψη των εργαζομένων από συλλογικές συμβάσεις — μόλις 30%. Για να φτάσουμε στο 80%, απαιτείται ουσιαστικός εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας, αλλά και ενίσχυση του κοινωνικού διαλόγου. Η θεσμική υποστήριξη πρέπει να συνοδευτεί από κίνητρα για εργοδότες και εργαζόμενους, ώστε οι συμβάσεις να μην είναι απλώς γραπτές διακηρύξεις, αλλά να εφαρμόζονται στην πράξη.

Παράλληλα, ο διάλογος πρέπει να συνοδεύεται από αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των συμβάσεων: εφαρμόζονται οι όροι; υπάρχουν κυρώσεις για παραβάσεις; πώς διασφαλίζεται ότι οι μικρές επιχειρήσεις μπορούν να ενταχθούν; Είναι επίσης κρίσιμο οι αλλαγές να λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαιτερότητες διαφόρων κλάδων — από τον τουρισμό μέχρι τις ειδικευμένες υπηρεσίες — ώστε να μην επιβαρυνθούν δυσανάλογα οι επιχειρήσεις.

Τέλος, η επίτευξη του στόχου θα σηματοδοτήσει σημαντική ενίσχυση της συλλογικής διαπραγμάτευσης, μεγαλύτερη προστασία για τους εργαζόμενους και πιθανόν έμμεση πίεση για αυξήσεις μισθών και βελτίωση συνθηκών εργασίας σε πολλούς κλάδους.

Διαβάστε ακόμη 

Σπάει κάθε ρεκόρ ο χρυσός: Μια ανάσα από τα $4.000 με ορατό τον κίνδυνο ενός shutdown (γραφήματα)

ΑΒΑΞ: Guidance για τζίρο άνω 800 εκατ. και EBITDA 120 εκατ. το 2025

Ρεύμα: Αστάθεια και αυξημένοι κίνδυνοι για τις τιμές το χειμώνα

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα