© Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη
Στη βιομηχανική ζώνη του Καλοχωρίου, στο εργοστάσιο της Αφοί Χαΐτογλου, μέσα σε τεράστια καζάνια αναμειγνύεται αργά και υπομονετικά το ταχίνι με το σιρόπι, τα φυσικά αρώματα και το μεράκι που συνοδεύει κάθε αυθεντική συνταγή.
Ο Μακεδονικός Χαλβάς, με τη χαρακτηριστική ινώδη υφή και την παραδοσιακή γεύση, παρασκευάζεται με τη φροντίδα που απαιτεί η τέχνη της γαστρονομικής μνήμης. Οπως επιτάσσει ο βιομηχανικός αυτοματισμός, κόβεται, ζυγίζεται, συσκευάζεται φέρνοντας το διαχρονικό σήμα της Μακεδονίτισσας στο περιτύλιγμά του, για να ξεκινήσει ένα ταξίδι φτάνοντας στα πέρατα του κόσμου…
Ενα κατόρθωμα που χτίστηκε με επιμονή και υπομονή από μια εταιρεία που γεννήθηκε στα αποκαΐδια της μεγάλης καταστροφής του Ελληνισμού και 100 χρόνια μετά έχει φτάσει να συνδεθεί όσο λίγες με τις διατροφικές παραδόσεις μας αλλά και να αποτελεί έναν από τους «πρεσβευτές» των ελληνικών προϊόντων στο εξωτερικό, αποκτώντας μια αξιοσημείωτη θέση σε μεγάλες αγορές, όπως των ΗΠΑ, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Γερμανίας.
Οι εξαγωγές
«Οι εξαγωγές πλέον έχουν ξεπεράσει τις πωλήσεις στην Ελλάδα. Περίπου το 55% του κύκλου εργασιών μας πέρυσι έγινε μέσω των πωλήσεών μας στο εξωτερικό», λέει ο αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ιστορικής εταιρείας Νίκος Χαΐτογλου. Ο ίδιος είναι και ο πρώτος από την τέταρτη γενιά της οικογένειας που πλέον έχει αναλάβει τα διοικητικά ηνία. Νωρίτερα απ’ ό,τι και ο ίδιος περίμενε βέβαια μετά τον αδόκητο χαμό του πατέρα του, Αλέξανδρου, πριν από εννέα χρόνια. Μαζί του στο τιμόνι της εταιρείας είναι οι θείοι του Κώστας και Λευτέρης, από τις θέσεις του συνδιευθύνοντος συμβούλου και του προέδρου αντίστοιχα.
Ο ίδιος πάντως υπογραμμίζει ότι το μέλλον της Αφοί Χαΐτογλου ναι μεν περνά από τις εξαγωγές και την προσπάθεια για καινοτόμα προϊόντα που μπορούν να ακουμπούν το snacking, εν τούτοις και η ελληνική αγορά εξακολουθεί να αποτελεί προτεραιότητα. «Ακόμα κι αν έχουν περάσει οι εξαγωγές τα τελευταία δύο τρία χρόνια την εγχώρια αγορά σε τζίρο, η Ελλάδα ήταν και παραμένει το οχυρό μας! Εδώ μεγαλώσαμε, εδώ γίναμε αυτό που γίναμε, εδώ έχουμε την αγάπη και την αποδοχή του κόσμου, στην ελληνική αγορά. Δεν θα την αφήναμε ποτέ πίσω. Και φυσικά και όλες οι προσπάθειες για ανάπτυξη και στον χαλβά και στο ταχίνι και στο φυστικοβούτυρο ξεκινάνε από εδώ», λέει ο κ. Χαΐτογλου. «Στο εξωτερικό δοκιμάζουμε και άλλα πράγματα πιο εξειδικευμένα ή καινοτόμα σε αγορές που είναι πιο έτοιμες, αλλά πάντα παραμένει η Ελλάδα απόλυτη προτεραιότητά μας. Γενικά προσπαθούμε να μεγαλώνουμε την πίτα, που είναι το σημαντικότερο», προσθέτει.
Αυτόν τον στόχο η εταιρεία επιχειρεί να τον πετύχει αφενός με τη μεγαλύτερη διείσδυση σε νέες αγορές, αφετέρου με την επέκταση της προϊοντικής γκάμας της. Από τον παραδοσιακό μακεδονικό χαλβά και το ατόφιο ταχίνι έως snack bars, spreads, παιδικά σνακ χωρίς ζάχαρη, vegan επιλογές και σειρές superfoods.
Αυτό σημαίνει ότι η προσπάθεια για καινοτομία πάνω σε -κατά τ’ άλλα- παραδοσιακά προϊόντα είναι εξαιρετικής σημασίας. Κάπως έτσι εξάλλου δημιουργήθηκαν, π.χ., οι μπάρες χαλβά ή οι διάφορες εκδοχές παστελιών που κάνουν θραύση στην κατηγορία του snacking.
«Είναι ένας συνεχής αγώνας! Προσπαθούμε να “ακούμε’’ τους καταναλωτές, να βλέπουμε τις υπό διαμόρφωση νέες τάσεις για να εισάγουμε γεύσεις στο ταχίνι, στο φυστικοβούτυρο και στον χαλβά, που να ακολουθούν τη σύγχρονη διατροφική τάση, αλλά και τη μόδα. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι αφήνουμε τα παραδοσιακά μας προϊόντα με την κλασική τους μορφή. Προσπαθούμε να ισορροπούμε και, κυρίως, να ανταποκρινόμαστε στο τι θέλει ο καταναλωτής.
Σήμερα οι τάσεις του snacking και της λιγότερης ή μηδενικής ζάχαρης, δηλαδή του εύκολου αλλά πιο υγιεινού τροφίμου, αποτελεί προτεραιότητα για όλη την αγορά. Οπότε και εμείς ανταποκρινόμαστε», συμπληρώνει.
Κατά τ’ άλλα, σημαντική ζήτηση υπάρχει σήμερα για το ταχίνι υπό διάφορες συνταγές αλλά και το φυστικοβούτυρο.
«Το πρώτο νομίζω δεν λείπει από ντουλάπι νοικοκυριού και υπάρχει σημαντική κατανάλωση και στις μικρές ηλικίες. Το φυστικοβούτυρο, το οποίο λανσάραμε πριν από περίπου δέκα χρόνια, άργησε να το “υιοθετήσει’’ το καταναλωτικό κοινό στην Ελλάδα σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στο εξωτερικό, αλλά τα τελευταία χρόνια καταγράφει ισχυρή διψήφια ανάπτυξη», λέει.
Αναλλοίωτες συνταγές
Αν και η μάχη για καινοτομία είναι διαρκής, ο κ. Χαΐτογλου επιμένει ότι κάποιες συνταγές και τρόποι παραμένουν αναλλοίωτοι ακόμα και έναν αιώνα μετά…
«Η αλήθεια είναι πως οι παραδοσιακές μέθοδοι παραγωγής και στον χαλβά και στο ταχίνι παραμένουν. Και παραμένουν με έναν τρόπο που σαφώς αγκαλιάζει όλες τις νέες τεχνολογίες σε βαθμό που να μην αλλοιώνει τη φύση τους. Τι θέλω να πω; Το ταχίνι, π.χ., το απλό ταχίνι, είναι ένα καλό διαλεγμένο σουσάμι, πολύ καλά πλυμένο, πολύ καλά καθαρισμένο, προσεκτικά ψημένο, το οποίο αργότερα αλέθεται στην παραδοσιακή πέτρα, όπως γινόταν και πριν από 100 χρόνια! Είναι προφανές ότι αυτή η πέτρα είναι προσαρμοσμένη και εναρμονισμένη με όλες τις τωρινές συνθήκες βιομηχανικής παραγωγής. Και πάλι όμως διατηρεί τον παραδοσιακό χαρακτήρα παραγωγής! Με άλλα λόγια, το δικό μας το ταχίνι εξ ολοκλήρου αλέθεται στους παραδοσιακούς πετρόμυλους! Ακολούθως και ο χαλβάς ακολουθεί την ίδια φιλοσοφία. Γενικά αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε είναι να συνδυάσουμε στον μέγιστο βαθμό τις νέες τεχνολογίες με τις παραδοσιακές μεθόδους ώστε τελικά να φέρουμε το αποτέλεσμα που θεωρούμε ότι δουλεύει, διαφυλάσσοντας παράλληλα την ποιότητα και το όνομά μας», τονίζει.
Ο κύκλος εργασιών της Αφοί Χαΐτογλου το 2024 έφτασε μια «ανάσα» από τα 100 εκατ. ευρώ (99,6 εκατ. ευρώ). «Με βάση και τις επιδόσεις στο α’ τρίμηνο της τρέχουσας χρήσης εκτιμώ ότι θα καταφέρουμε να επιδείξουμε μια ανάπτυξη 5%-7% φέτος», εκτιμά ο κ. Χαΐτογλου. «Βέβαια δεν είναι μία “ήρεμη’’ χρονιά. Από τη μία έχουμε την ιστορία με τους δασμούς στις ΗΠΑ, από την άλλη όμως έχουμε και κάποια projects στα οποία έχουμε επενδύσει αρκετά και νομίζω θα δούμε από φέτος αποτελέσματα. Οπότε ίσως και η εκτίμηση που κάνω είναι συντηρητική. Θα δούμε», σημειώνει.
Με δεδομένο ότι σήμερα η μεγαλύτερη αγορά του εξωτερικού για την εταιρεία είναι η αμερικανική, η ανησυχία δεν είναι αδικαιολόγητη! «Το παρακολουθούμε πολύ στενά. Κινήσεις πανικού δεν χρειάζονται, οπότε όταν έχουμε κάτι απτό στα χέρια μας τότε θα δούμε πώς θα το χειριστούμε με τους συνεργάτες μας», λέει ο ίδιος. Στους τελευταίους είναι οι κολοσσοί της αμερικανικής λιανικής, Walmart, Costco, Trader Joe’s, Kroger’s, όπου σήμερα κανείς μπορεί να βρει προϊόντα του Μακεδονικού Χαλβά.
«Σημαντικές αγορές για εμάς επίσης είναι το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου είμαστε τοποθετημένοι στις αλυσίδες Sainsbury’s, Waitrose, Tesco και Marks & Spencer, η Γερμανία, ενώ τα τελευταία χρόνια καταφέραμε να χτίσουμε μια ισχυρή παρουσία στην Πολωνία, με την οποία έχουμε κοινές διατροφικές συνήθειες τις οποίες κανείς μη γνώστης δεν θα μάντευε! Ο χαλβάς, για παράδειγμα, είναι ενταγμένος στην καθημερινή διατροφή τους… Μάλιστα οι Πολωνοί κατά κεφαλήν καταναλώνουν περισσότερο χαλβά απ’ ό,τι εμείς! Εκεί δεν είναι εποχιακό προϊόν, αλλά καθημερινό. Και ο χαλβάς και το παστέλι. Το ταχίνι όχι τόσο, αλλά είναι κάτι που το δουλεύουμε σε συνδυασμό με τα άλλα δύο», προσθέτει.
Αυτή η αναπτυξιακή δυναμική των τελευταίων ετών δεν θα μπορούσε να απελευθερωθεί εάν οι πιστώτριες τράπεζες δεν συναινούσαν στην αναδιάρθρωση του δανεισμού της ιστορικής εταιρείας. Ο τελευταίος «φούσκωσε» με το μεγάλο επενδυτικό πρόγραμμα που έτρεξε η εταιρεία στα εργοστάσιά της λίγο προτού ξεσπάσει η κρίση στη χώρα.
Εκεί που η ιστορική εταιρεία ετοιμαζόταν για το διεθνές άλμα, έχοντας επενδύσει στην παραγωγική της δυναμικότητα, βρέθηκε να αγκομαχά από την οικονομική κατάρρευση της χώρας, την πτώση της κατανάλωσης και παράλληλα το φρένο που πάτησαν οι ξένοι συνεργάτες βλέποντας με μεγάλη ανησυχία την τροπή των εξελίξεων στη χώρα. «Με την αναδιάρθρωση έχει μπει ένα πρόγραμμα αποπληρωμής λογικό και ομαλό, το οποίο σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί πλέον βαρίδι να μας κρατάει πίσω. Κι αυτό φαίνεται στην ανάπτυξη που έχουμε τα τελευταία χρόνια και την ευελιξία με την οποία προσπαθούμε να επενδύσουμε στη διείσδυσή μας σε νέες αγορές.
Και από τη στιγμή που πλέον τα μεγέθη έχουν μεγαλώσει, ο δανεισμός αυτός καθαυτός μικραίνει. Και έτσι θα συνεχίσει, εκτός κι αν κάποια στιγμή η ζήτηση απαιτήσει νέες επενδύσεις. Ωστόσο κάτι τέτοιο δεν διαφαίνεται, ειδικά από τη στιγμή που το μεγάλο επενδυτικό πρόγραμμα πριν από την κρίση μάς έχει δώσει μεγάλη παραγωγική δυναμικότητα που έχουμε ακόμα δρόμο για να εξαντλήσουμε», σημειώνει ο κ. Χαΐτογλου. «Οπότε επενδύσεις συνεχίζουμε να κάνουμε σε επίπεδο CAPEX, αλλά περισσότερο έχουν να κάνουν με προσθήκη ή αλλαγή κάποιου μηχανολογικού εξοπλισμού ή, π.χ., την ψηφιοποίηση. Πρόσφατα ολοκληρώσαμε την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πάνελ ισχύος 3,85 MW. Επένδυση που έγινε από ίδια κεφάλαια, κάπου 2,5 εκατ. ευρώ, και με αυτή καλύψαμε περίπου το 50% των ενεργειακών αναγκών μας», σημειώνει.
Η διαδρομή μέσα στον χρόνο
Η ιστορία της Αφοί Χαΐτογλου είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια επιχειρηματική πορεία· είναι μια οικογενειακή κληρονομιά που χτίστηκε πάνω στις αρχές της ποιότητας, της συνέπειας και του σεβασμού στην παράδοση. Από το 1924 μέχρι σήμερα, τέσσερις γενιές της ίδιας οικογένειας στήριξαν και ανέπτυξαν έναν γευστικό θεσμό που κατάφερε να διατηρεί την ψυχή του αναλλοίωτη, όσο κι αν αλλάζει ο κόσμος γύρω του.
Ολα ξεκίνησαν το 1924, όταν τα αδέλφια Κωνσταντίνος, Σάββας και Λευτέρης Χαΐτογλου, πρόσφυγες από το Ικόνιο της Μικράς Ασίας, εγκαταστάθηκαν στη Θεσσαλονίκη και άνοιξαν ένα μικρό εργαστήριο παραγωγής χαλβά. Η επιλογή να ασχοληθούν με τον χαλβά δεν ήταν τυχαία: γνώριζαν την τέχνη, αγαπούσαν τη γεύση και πίστευαν ότι η ποιότητα θα έκανε τη διαφορά. Και είχαν δίκιο. Ξεκινώντας από ένα μικρό ζαχαροπλαστείο στην πλατεία Αθωνος κατάφεραν να δημιουργήσουν έναν γευστικό θεσμό που διατηρείται ζωντανός εδώ και έναν αιώνα.
Στα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, το εργοστάσιο επιτάχθηκε από τον στρατό και ο δρόμος τους διεκόπη βίαια. Ομως με την απελευθέρωση, οι Χαΐτογλου ξεκίνησαν και πάλι – αυτή τη φορά πιο αποφασισμένοι από ποτέ. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’50, ο χαλβάς τους είχε ήδη γίνει γνωστός σε όλη την Αττική και το κοινό τού έδωσε το όνομα που έμελλε να μείνει: Μακεδονικός Χαλβάς. Η φιγούρα της Μακεδονοπούλας στα μεταλλικά κουτιά έγινε το ανεξίτηλο σύμβολο ενός αυθεντικού προϊόντος, ενώ οι πρώτες εξαγωγές προς την Ευρώπη ξεκίνησαν να γράφουν τη διεθνή σελίδα της επιχείρησης.
Πίσω από την ισχύ που απέκτησε η μπράντα ήταν ο συνονόματος παππούς του σημερινού διευθύνοντος συμβούλου, Νίκος Χαΐτογλου. Ενίσχυσε τη συμβολική αξία της Μακεδονοπούλας, καθιέρωσε το brand ως πρεσβευτή της βόρειας Ελλάδας και έθεσε τις βάσεις για ένα εξαγωγικό πλάνο με διάρκεια.
Η τρίτη γενιά, με τον Αλέξανδρο και τον Κώστα Χαΐτογλου, συνέχισε την πορεία εκσυγχρονισμού και διεθνοποίησης. Ο Αλέξανδρος ιδιαίτερα, ο οποίος τη δεκαετία του ‘90 θα πέσει και θύμα απαγωγής από τους αδελφούς Παλαιοκώστα, έδωσε ώθηση στον εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεων στο Καλοχώρι και ενίσχυσε τη στρατηγική διεθνοποίησης της εταιρείας. Ο αδερφός του Αλέξανδρου, Κώστας, μαζί με τον εξάδελφό τους, Λευτέρη, εκπρόσωποι της τρίτης γενιάς μαζί με τον γιο του Αλέξανδρου, τον Νίκο, επιχειρούν να βάλουν την Αφοί Χαΐτογλου σε μία νέα εποχή, έχοντας απαλλαγεί από τα μεγάλα βάρη. Και φαίνεται ότι το καταφέρνουν, καθώς τα εργοστάσια της εταιρείας σε Θεσσαλονίκη και Κομοτηνή μεγαλώνουν την παραγωγή, ενώ το προσωπικό πλέον αυξάνεται.
«Οι εργαζόμενοί μας είναι γύρω στους 700, οι περισσότεροι στα εργοστάσια. Και μάλιστα έχουμε εργαζόμενους τρίτης και τέταρτης γενιάς. Ανθρώπους που επίσης μεγάλωσαν μέσα στην εταιρεία, οι γονείς και οι παππούδες ή τα παιδιά τους δούλεψαν ή δουλεύουν για την εταιρεία, που μας στήριξαν και τους στηρίξαμε! Και σε αυτούς, χωρίς να υπερβάλω, νιώθω περισσότερο την ευθύνη για την ευημερία της Αφοί Χαΐτογλου. Επειτα για την οικογένειά μας, το όνομά της και το αποτύπωμα που θέλουμε να αφήσει στην κοινωνία», καταλήγει.
Διαβάστε ακόμη
Τι σημαίνει για την Ελλάδα η αναβάθμιση από την S&P’s
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα