Η παραχάραξη έργων τέχνης δεν αποτελεί νέο φαινόμενο. Κατά καιρούς αποκαλύπτονται ολόκληρα δίκτυα που ειδικεύονται στην πλαστογραφία, όπως στη Ρώμη τον περασμένο μήνα, όπου κατασχέθηκαν πάνω από 70 ψεύτικοι πίνακες. Οι πίνακες αποδίδονταν σε φημισμένους καλλιτέχνες όπως οι Πισαρό, Πικάσο και Ρέμπραντ, ενώ εντοπίστηκαν και υλικά παραποίησης: παλιοί καμβάδες, υπογραφές καλλιτεχνών, σφραγίδες ανύπαρκτων γκαλερί και πλαστά πιστοποιητικά.

Οι απατεώνες στοχεύουν αγοραστές μέσα από ψηφιακές πλατφόρμες, εκμεταλλευόμενοι την άγνοια ή την αφέλειά τους.

Η αμφιλεγόμενη περίπτωση του Rubens

Το ζήτημα της γνησιότητας επανήλθε πρόσφατα στο προσκήνιο με τον πίνακα Σαμψών και Δαλιδά, ο οποίος αποδίδεται στον Ρούμπενς και αγοράστηκε από την Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου το 1980 έναντι 2,5 εκατ. λιρών. Η ιστορικός τέχνης Ευφροσύνη Δοξιάδη υποστηρίζει πως ο πίνακας είναι μεταγενέστερος κατά τρεις αιώνες και δεν αξίζει την τιμή του.

Ανάλογα ευρήματα παρουσίασε και η ελβετική εταιρεία Art Recognition το 2021, βασισμένα σε τεχνητή νοημοσύνη, η οποία έκρινε κατά 91% ότι πρόκειται για έργο άλλου καλλιτέχνη. Η Εθνική Πινακοθήκη διαφωνεί, επιμένοντας στην απόδοση στον Ρούμπενς.

Η τεχνολογία φέρνει στην επιφάνεια νέα ερωτήματα

Η χρήση νέων τεχνολογιών για την ανάλυση έργων τέχνης έχει εντείνει τις διαφωνίες, ακόμη και για αδιαμφισβήτητης φήμης δημιουργίες. Ενδεικτική είναι η περίπτωση του σχεδίου La Bella Principessa, που αποδίδεται στον Λεονάρντο ντα Βίντσι. Η συζήτηση για τη γνησιότητα αποκτά όλο και μεγαλύτερο βάθος, προκαλώντας ανησυχία σε συλλέκτες και επενδυτές.

Πέντε κανόνες για να αποφύγετε τις απομιμήσεις

1. Η χημεία αποκαλύπτει την αλήθεια
Το 2006, ο Γερμανός πλαστογράφος Βόλφγκανγκ Μπελτράκι συνελήφθη, όταν ανιχνεύθηκε χρωστική ουσία σε έργο του που δεν υπήρχε την υποτιθέμενη εποχή δημιουργίας του. Η επιστημονική ανάλυση αποδείχθηκε μοιραία.

2. Το ιστορικό προέλευσης είναι καθοριστικό
Ένα έργο χωρίς γνωστή προέλευση πρέπει να αντιμετωπίζεται με σκεπτικισμό. Συχνά, η απουσία πιστοποιημένης ιδιοκτησίας οδηγεί σε απάτες, όπως στην περίπτωση πλαστών έργων του Βερμέερ.

3. Η πινελιά δεν πλαστογραφείται εύκολα
Η τεχνική ενός καλλιτέχνη είναι μοναδική, σχεδόν σαν δακτυλικό αποτύπωμα. Η «αίσθηση» της πινελιάς ή του σχεδίου είναι δύσκολο να αντιγραφεί και προδίδει τους παραχαράκτες.

4. Η τεχνολογία αποκαλύπτει τα κρυφά στρώματα
Το 2012, μια ακτινογραφία αποκάλυψε ότι ο Βαν Γκογκ είχε ζωγραφίσει δύο παλαιστές κάτω από μια νεκρή φύση. Το εύρημα αντιστοιχούσε σε επιστολή του καλλιτέχνη και επιβεβαίωσε τη γνησιότητα του έργου.

5. Η ορθογραφία σώζει εκατομμύρια
Το 2007, ο συλλέκτης Πιερ Λαγκράνζ πλήρωσε 17 εκατ. δολάρια για έναν ψεύτικο Πόλοκ. Η υπογραφή του έλειπε το χαρακτηριστικό “c”. Η ίδια γκαλερί πούλησε και άλλες πλαστογραφίες, συνολικής αξίας 80 εκατ. δολαρίων.

Το σκάνδαλο Knoedler και ο Κινέζος πλαστογράφος

Η Knoedler & Co, ένα από τα παλαιότερα ιδρύματα τέχνης της Νέας Υόρκης, έκλεισε το 2011 έπειτα από σκάνδαλο πλαστών έργων. Οι πίνακες, που αποδίδονταν σε κορυφαίους καλλιτέχνες, είχαν δημιουργηθεί από τον Pei-Shen Qian, έναν αυτοδίδακτο Κινέζο ζωγράφο στο Κουίνς. Ο Qian εξαφανίστηκε και δεν εντοπίστηκε ποτέ.

Διαβάστε ακόμη

JP Morgan: Οι νέες τιμές στόχοι για τις ελληνικές τράπεζες – Ανοδικά περιθώρια έως 32% (πίνακας)

Στην ΤEΡΝΑ Ενεργειακή ο πρόεδρος της Masdar, Sultan Al Jaber – Συνάντηση με Περιστέρη (pic)

Εντυπωσιακές κατοικίες υψηλής αισθητικής σε Θεσσαλονίκη και Λάρισα

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα