Στην ελληνική βιομηχανία οι περιπτώσεις των γυναικών που κατάφεραν να αφήσουν ανεξίτηλο το σημάδι τους είναι λίγες. Εξ ου και ο χαρακτηρισμός «Μεγάλες κυρίες της βιομηχανίας», που έχουν κερδίσει με το σπαθί τους.
Η κυρία Μαρίνα Οφλούδη – Γιαβρόγλου είναι μία από αυτές καταφέρνοντας όχι μόνο να πάει κόντρα σε έναν απόλυτα ανδροκρατούμενο χώρο,, που προέβλεπε την αποτυχία της στην ούτως ή άλλως δύσκολη αγορά των αγροτικών προϊόντων και της μεταποίησής τους, αλλά κυρίως γιατί πήρε στα χέρια της μία εταιρεία, τη Μύλοι Σόγιας, που με σημερινά συγκρίσιμα στοιχεία είχε έναν τζίρο περίπου 17 εκατ. ευρώ και τη μετέτρεψε σε έναν δυναμικό όμιλο με έντονη διεθνή παρουσία και κύκλο εργασιών που τα τελευταία χρόνια κυμαίνεται μεταξύ 280 και 300 εκατ. ευρώ! Παράλληλα, όμως, δεν έβαλε στο περιθώριο τον ρόλο της μητέρας, της συζύγου και πλέον αυτόν της γιαγιάς.
Σήμερα, αφού έχει κάνει χώρο στα παιδιά της, τον Στάθη και τη Νίκη, στη διοίκηση του ομίλου και η ίδια αρκείται στην «υψηλή επιστασία», όπως λέει χαμογελώντας, έχει βάλει έναν νέο στόχο και αυτός είναι να συμβάλει στη δημιουργία των συνθηκών για να ενισχυθεί η θέση των γυναικών στο επιχειρείν. Και τον τελευταίο ενάμιση χρόνο έχει βρει τον χώρο δράσης στο νεοσυσταθέν γυναικείο τμήμα του ελληνικού παραρτήματος του Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου (ICC Hellas), ενός θεσμικού οργάνου – συμβούλου των μεγάλων οικονομικών θεσμών και συμβουλίων όπως το G20, που μετρά πάνω από 100 χρόνια ζωής. Η κυρία Οφλούδη Γιαβρόγλου είναι πρόεδρος στο γυναικείο τμήμα (ICC Women Hellas), το οποίο πλέον επεκτείνεται και εκτός συνόρων δικτυώνοντας γυναίκες του επιχειρείν – και όχι μόνο.
«Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε είναι να δημιουργήσουμε ένα μεγάλο δίκτυο όπου θα ζυμώνονται ιδέες και συνεργασίες. Να προκύπτουν δουλειές μέσα απ’ αυτή τη ζύμωση και γενικά να ευνοείται το γυναικείο επιχειρείν. Από μία μικρή startup ή απλές οικοτεχνίες με όνειρα να μεγαλώσουν μέχρι εταιρείες μεγαλύτερες που θέλουν συνεργασίες και καθοδήγηση για να γίνουν εξωστρεφείς. Και όχι μόνο αυτά», μας λέει η ίδια σε μία απ’ τις σπάνιες συνεντεύξεις της
Μιλάει με πάθος γι’ αυτά που σχεδιάζονται και ήδη γίνονται. Εξάλλου η ίδια γνωρίζει πόση πολύτιμη βοήθεια μπορούν να προσφέρουν. «Οταν ανέλαβα την εταιρεία το 1988 ήμουν η μόνη γυναίκα στον χώρο, που εκ των πραγμάτων ήταν απαιτητικός. Μην ξεχνάτε ότι μιλάμε για αγροτικά εμπορεύματα που διαπραγματεύονται στο Χρηματιστήριο, φορτώνονται στα καράβια και εκφορτώνονται, έχουν πολλές προεκτάσεις, όπως την ασφάλεια, μεταποιούνται κ.ο.κ. Ηταν γενικά μια δύσκολη και σκληρή δουλειά όπου οι γυναίκες δεν μπορούσαν να έχουν παρουσία. Και πολλοί τότε μου έλεγαν: “παράτα τα, πήγαινε σπίτι σου” ή ακόμα θυμάμαι την ατάκα ενός “δεν πας να πλύνεις κανα πιάτο στο καλύτερα…”. Κι όμως πείσμωσα και τα κατάφερα. Γι’ αυτό κι εγώ σήμερα θέλω να βοηθήσω με κάθε τρόπο. Να μεταλαμπαδεύσω τη γνώση και την πείρα μου. Πιστεύω ειλικρινά πως εάν περισσότερες γυναίκες βρουν τον χώρο που τους αξίζει, θα γίνει και η ζωή καλύτερη. Σήμερα πολλές είναι οι γυναίκες που κάνουν καριέρα και μάλιστα οι εταιρείες που έχουν στο Δ.Σ. γυναίκες φαίνεται να τα πηγαίνουν καλύτερα. Αυτό όμως δεν αφορά μόνο το κομμάτι των μεγάλων επιχειρήσεων, αλλά όλα τα επίπεδα της κοινωνικής ζωής. Οι γυναίκες πρέπει να είναι ανεξάρτητες και ελεύθερες να κάνουν αυτό που τους αρέσει και θέλουν. Ναι, δεν είμαστε ίδιοι με τους άνδρες, είμαστε όμως ίσοι. Αλλες οι προκλήσεις και τα ενδιαφέροντα. Και προς Θεού, δεν είμαι φεμινίστρια. Πιστεύω όμως στη γυναικεία αξία. Οτι μπορεί να κάνει τη διαφορά».
Τα μέλη του ICC Hellas Women πολλαπλασιάζονται. Πολλές γυναίκες από αυτές έχουν κάνει τη διαφορά στον κλάδο τους, από τις επιχειρήσεις και τα χρηματοοικονομικά μέχρι τον εφοπλισμό, τον ακαδημαϊκό χώρο, την πολιτική, τον πολιτισμό κοκ.
Μεταξύ αυτών η Αννα Καμαρίδη, η Eιρήνη Bενιάμη, η Eιρήνη Bασιλοπούλου, η Mαριλένα Kουτσούκου, η Mαριάννα Φιλιππούση-Xαραγκιώνη, η Nέλλη Kάτσου, η Ζίνα Μαυροειδή, η Αννα Διαμαντοπούλου, η Δόμνα-Mαρία Mιχαηλίδου, η Mιράντα Ξαφά, η Μαρία Χατζηπατέρα, η Μαρία Βασάλου και πολλές άλλες.
«Εχουμε δημιουργήσει ήδη 11 clusters, υποομάδες όπου καθένας στο αντικείμενό του οργανώνει δράσεις και συναντήσεις, έστω και ψηφιακά λόγω COVID-19. Υπάρχει η ομάδα για την επιχειρηματικότητα και οι αντίστοιχες για τον τουρισμό, τα χρηματοοικονομικά, τη ναυτιλία, τη βιώσιμη ανάπτυξη και ανακύκλωση, την ισότητα, την εταιρική κοινωνική ευθύνη. Τελευταία κάναμε και για τις startups. Μάλιστα πρόθεση είναι η συγκεκριμένη ομάδα να συμβάλει στη δημιουργία ενός οικοσυστήματος από female business angels. Το σκεπτικό είναι να προβληθούν προσπάθειες που γίνονται προσελκύοντας έτσι χρηματοδότες, ή επιτυγχάνοντας συνεργασίες με μεγαλύτερες βιομηχανίες», επισημαίνει η κυρία Οφλούδη-Γιαβρόγλου.
Επίσης έχουν δημιουργηθεί και τρία clusters στο εξωτερικό επιχειρώντας τη σύνδεση στο δίκτυο γυναικών της Ομογένειας. Ενα στη Νέα Υόρκη, ένα στον Καναδά και ένα στο Ντουμπάι.
«Παράλληλα όμως δουλεύουμε και σε τοπικό επίπεδο», μας λέει η ίδια. «Ηδη έχει ξεκινήσει το Sparta Project όπου προσπαθούμε να διασυνδέσουμε επιχειρηματίες είτε του τουρισμού είτε του αγροδιατροφικού τομέα βοηθώντας τους σε πρακτικά ζητήματα, απ’ την ανάπτυξη e-shops ως την αναζήτηση καναλιών για εξαγωγές», σημειώνει.
Μια δύσκολη, αλλά χρυσή πορεία
Ολα αυτά βέβαια θα έμοιαζαν με «μαγική εικόνα» εάν κάποιος τα συνέκρινε με την κατάσταση που βίωσε η κυρία Οφλούδη-Γιαβρόγλου όταν αναλάμβανε πριν από 33 χρόνια την εταιρεία που είχε συνιδρύσει ο πατέρας της Αριστοτέλης Οφλούδης, ένας Κωνσταντινουπολίτης πρόσφυγας, απόφοιτος της Μεγάλης του Γένους Σχολής.
«Πηγαίναμε στα συνέδρια των πολυεθνικών και ακουγόταν η προσφώνηση “Lady and Gentlemen”», λέει χαμογελώντας. «Δεν το έβαλα κάτω όμως. Το μόνο που έκανα ήταν να ακούω. Aκουγα πάρα πολύ. Το κάνω ακόμη. Ακούω αυτά που μου λένε οι άλλοι. Το παίρνω, το φιλτράρω, το κρατάω ή όχι. Δεν έκανα ποτέ την έξυπνη και αυτό ίσως με βοήθησε και με τους άνδρες. Με εμπιστεύονταν. Οι άνδρες έχουν μiα τάση να θέλουν να αναδείξουν λίγο παραπάνω το εγώ τους. Τους άκουγα, κέρδισα την εμπιστοσύνη συνεργατών και πελατών και έτσι χωρίς φανφάρες έκανα τη δουλειά μου όπως έπρεπε», λέει η ίδια.
Σε αυτό, όπως λέει, τη βοήθησε και ο χαρακτήρας της. «Γενικά είμαι διπλωμάτης και θέλω να κρατάω ισορροπίες. Γι’ αυτό και στη ζωή μου ζήτημα να συγκρούστηκα με δυο-τρεις ανθρώπους. Εχω μάθει από τα λάθη του παρελθόντος, οπότε πάντα προσπαθώ να σκέφτομαι και να ζυγίζω τις αντιδράσεις μου όταν κάποιος μου λέει κάτι. Τα λόγια είναι πέτρες και δεν μπορούν να γυρίσουν πίσω», λέει.
Ως μέρος της επιτυχίας της ίσως να ήταν και το γεγονός ότι η ίδια ένιωθε πως ήταν πάντα στη θέση να πρέπει να αποδεικνύει περισσότερα σε σχέση με τους υπόλοιπους στον χώρο. «Ηθελα τρόπον τινά να αποδείξω όχι τόσο στον περίγυρό μου όσο στον πατέρα μου που είχα χάσει ότι μπορώ και εγώ», αναφέρει.
Για την ίδια εξάλλου η πατρική φιγούρα ήταν αυτή που άφησε βαθιά το στίγμα μέσα της. «Ο,τι έκανε εκείνος στη δουλειά το έκανα κι εγώ και τις βασικές αρχές που έθεσε τις έχω μεταλαμπαδεύσει και στα παιδιά μου», τονίζει. «Δεν λέμε ποτέ ψέματα σε κανέναν και ας τον δυσαρεστήσουμε, δεν χρωστάμε σε κανέναν, πάντα πληρώνουμε στην ώρα μας και όσο το δυνατόν καλά, θέλουμε ποιότητα σε όλα τα επίπεδα της δουλειάς μας, αγαπάμε και νιώθουμε σαν οικογένεια τους εργαζομένους μας, που παρεμπιπτόντως τους ξέρω όλους καλά και το όνομά μας είναι πάνω απ’ οποιοδήποτε κέρδος. Ο λόγος μας συμβόλαιο και ας χάσουμε χρήματα γι’ αυτό», εξηγεί.
Ολα τα παραπάνω, όπως μας λέει, ήταν οι απαράβατοι κανόνες που είχε επιβάλει ο Αριστοτέλης Οφλούδης.
Τη ρωτάμε αν δέχτηκε ποτέ bullying ή οποιασδήποτε άλλης μορφής παρενόχληση μια και η δημόσια συζήτηση των τελευταίων εβδομάδων περιστρέφεται γύρω απ’ αυτό το ζήτημα. «Περιπτώσεις λεκτικού bullying υπήρχαν, δεν σας το κρύβω. Είτε με τρόπο περιπαικτικό, όπως αυτό που σας είπα για την προτροπή “παράτα τα και τράβα πλύνε κάνα πιάτο”, είτε με πιο απειλητικό-εκφοβιστικό του τύπου “θα σου κάνω τη μούρη κρέας”. Στην αρχή στενοχωριόμουν. Στην πορεία όμως έμαθα να τα προσπερνώ. Επικεντρώθηκα στη δουλειά, προσπαθούσα να πετυχαίνω τους στόχους που έβαζα και εντέλει έκανα αυτό που ήθελα», τονίζει.
Και οι ισορροπίες με την οικογένεια; «Κρατήθηκαν. Το μείζον είναι να υπάρχει επικοινωνία, να καταλαβαίνει ο ένας τον άλλον. Οταν κλήθηκα το 1988 να κατέβω στην Αθήνα για να αναλάβω διευθύνουσα σύμβουλος ήμουν 37 ετών και μητέρα. Ο σύζυγος μου, Κωνσταντίνος Γιαβρόγλου, ήταν καθηγητής στο ΑΠΘ, ο γιος μου έφηβος πήγαινε στο κολέγιο και η μικρή μου ήταν τότε 5 ετών. Χωριστήκαμε. Ο σύζυγός μου έμεινε στη Θεσσαλονίκη με τον γιο μου μέχρι να τελειώσει το κολέγιο κι εγώ πήρα την κόρη μου στην Αθήνα. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι μπορείς να πετύχεις τα πάντα αρκεί να σε γεμίζουν, να τα θέλεις και φυσικά να έχεις μία οικογένεια που σε υποστηρίζει. Οπότε πάντα έβρισκα χρόνο για όλα».
Πάντως και τα δύο παιδιά της, ο Στάθης και η Νίκη, έχουν ακολουθήσει τα βήματα της μητέρας τους, έχοντας πλέον τον έλεγχο των εταιρειών του ομίλου. Ενός ομίλου που οι ρίζες του ξεκινούν το 1950, όταν ο Αριστοτέλης Οφλούδης και ο εξάδελφος του Ηλίας Ηλιάδης, επίσης πρόσφυγας, ίδρυσαν την εταιρεία Ελαιουργία & Βαμβακουργία Θεσσαλονίκης, μια από τις μεγαλύτερες του κλάδου. Οι ίδιοι, είκοσι χρόνια μετά, θα ιδρύσουν την πρώτη βιομηχανία επεξεργασίας σογιόσπορου στην Ελλάδα, με την επωνυμία Μύλοι Σόγιας Α.Ε., ενώ το 1974 θα εγκαινιαστεί η λειτουργία του εργοστασίου της εταιρείας στην περιοχή Καλαμάκι Κορινθίας, με υπερσύγχρονες λιμενικές εγκαταστάσεις. Το 1988 θα αναλάβει τα ηνία η κυρία Μαρίνα Οφλούδη-Γιαβρόγλου, η οποία ως τότε ήταν στην Ελαιουργία & Βαμβακουργία Θεσσαλονίκης. Εκτοτε θα ξεκινήσει μια αναπτυξιακή πορεία με διεύρυνση του χαρτοφυλακίου των προϊόντων (σογιάλευρα, σογιέλαια, σπορέλαια, δημητριακά) αλλά και με μπαράζ επενδύσεων, φτάνοντας να δημιουργήσει εγκαταστάσεις σχεδόν σε όλη τη Βόρεια Ελλάδα αλλά και στη Βουλγαρία και την Κύπρο όπου λειτουργούν θυγατρικές. Το 2008, μάλιστα, θα δημιουργήσει και μονάδα παραγωγής βιοντίζελ στους Αγίους Θεοδώρους. Σήμερα η Μύλοι Σόγιας Α.Ε. αποτελεί σημαντικό κρίκο στην αλυσίδα της ελληνικής βιομηχανίας τροφίμων και ζωοτροφών, με διακρίσεις στο παραγωγικό και εμπορικό επίπεδο και επιδόσεις που την κατατάσσουν στις κορυφαίες βιομηχανίες της χώρας.
Επίσης αποτελεί μία από τις σημαντικές εξωστρεφείς επιχειρήσεις. «Από τα 280 εκατ. ευρώ του ετήσιου τζίρου μας -εξαρτάται κάθε χρόνο και από τις χρηματιστηριακές τιμές των αγροτικών προϊόντων- περίπου το 35% αφορούν τις εξαγωγές. Κάπου 100 εκατ. ευρώ δηλαδή. Εξάλλου δεν γίνεται διαφορετικά ο ανταγωνισμός στην αγορά μας είναι διεθνής. Γι’ αυτό και επενδύουμε διαρκώς», επισημαίνει η ίδια.
Τη ρωτάμε και για τη σχέση της με τους γεωργούς. «Πολύ καλές… Με ξέρουν με το μικρό μου όνομα και νιώθω ότι με αγαπούν και με εκτιμούν. Πάντα με έπαιρναν στα σοβαρά οι παραγωγοί, αλλά και οι εργάτες μας, με τους οποίους προσπαθώ να είμαι σε επαφή. Ο μπαμπάς μου πάντα έλεγε ότι “εάν θέλεις πραγματικά να μάθεις πώς πηγαίνει η δουλειά θα ρωτάς τον εργάτη, όχι αυτούς που είναι δίπλα σου”. Και είχε απόλυτα δίκαιο. Το έκανα και το κάνω ακόμα. Και όπως είπα και πριν, μπορώ να πω ότι τους γνωρίζω καλά και πάντα ενδιαφέρομαι γι’ αυτούς και την οικογένειά τους», λέει.
Ποια συμβουλή θα δίνατε σήμερα σε μια νέα γυναίκα που θέλει να έχει καριέρα σαν τη δική σας; «Να μη φοβάται και να προχωρήσει μπροστά», απαντά. «Επίσης, να μην υποτιμά τον σύζυγό της. Να τον έχει εκεί που πρέπει για να προχωρούν μαζί. Και να του εξηγήσει από την αρχή ποιες είναι οι φιλοδοξίες της. Ετσι θα έχει σημαντικά όπλα για να προχωρήσει. Και πιστέψτε με όλοι θέλουν οι γυναίκες τους να εξελιχθούν», υπογραμμίζει.
Η κυρία Μαρίνα Οφλούδη-Γιαβρόγλου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1950. Αφού τελείωσε τη Γαλλική Σχολή, φοίτησε σε πανεπιστήμιο του Λονδίνου στον κλάδο Business Administration και στη συνέχεια ακολούθησε ενός έτους μετεκπαίδευση στην Αμερική. Το 1973 παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Γιαβρόγλου, αναπληρωτή καθηγητή της Ακτινολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Είναι μητέρα δύο παιδιών, του Στάθη και της Νίκης, και γιαγιά πέντε εγγονιών…
Διαβάστε ακόμη
Οχι μόνο οι Έλληνες: Δεν θα κάνουν διακοπές φέτος και 4 στους 10 Γερμανούς
Απίστευτο «φέσι» στην Εφορία – Τι θα γίνει με τα χρέη του lockdown