Με περιουσία που ξεπερνά τα 2 δισεκατομμύρια δολάρια, έναν όμιλο εταιρειών που παράγει και εξάγει χαλιά σχεδόν σε όλο τον κόσμο και δεκάδες θυγατρικές, ο Ιμπραήμ Ερντέμογλου είναι ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους της Τουρκίας. Τις τελευταίες ημέρες, ωστόσο, το όνομά του συζητείται σε όλο τον κόσμο. Γιατί, μετά από ένα ράλι 605% της εταιρείας του, Sasa Polyester, στο Χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης, ο Ερντέμογλου έκανε δηλώσεις με τις οποίες ζητά από τον κόσμο να μην αγοράζει τη μετοχή της.
Αυτές οι δηλώσεις του κατά τα άλλα συμπαθούς στη γείτονα χώρα Ερντέμογλου, τον έβαλαν στο στόχαστρο. Οι πιο έμπειροι Τούρκοι αναλυτές λένε πως κάτι τέτοιο δεν έχει ξαναγίνει στην ιστορία του τουρκικού χρηματιστηρίου, αξιωματούχοι του χρηματιστηρίου λένε πως είναι ανεπίτρεπτο ο πρόεδρος εισηγμένης να μιλά για την πορεία της μετοχής και πως παρακολουθούν στενά την υπόθεση και retail επενδυτές πνέουν τα μένεα εναντίον του, ζητώντας την παραίτησή του. Στην πραγματικότητα όμως, για έναν άνθρωπο με την κουλτούρα με την οποία μεγάλωσε ο Ερντέμογλου, δεν είναι καθόλου παράξενα αυτά που λέει.
Κατά μια περίεργη σύμπτωση, ο Ιμπραήμ Ερντέμογλου διηγείτο πέρυσι σε δημοσιογράφο ένα περιστατικό με τον πατέρα του, Μεχμέτ και ιδρυτή της εταιρίας, που εξηγεί το mentality του: Σύμφωνα με αυτό, μια μέρα, κατά τη διάρκεια της προσευχής με τους γιους του, Ιμπραήμ και Αλί, ο Μεχμέτ Ερντέμογλου τους είπε: «Μακάρι ο Θεός να μη σας χαρίσει ποτέ εύκολα λεφτά». Τα δύο παιδιά ξαφνιάστηκαν. «Πατέρα, προσεύχεσαι για εμάς, ή μας καταριέσαι;» Ο επιχειρηματίας εξήγησε στον γιο του που θα γινόταν και ο διάδοχος της αυτοκρατορίας που είχε δημιουργήσει: «Δεν είναι κατάρα αυτό παιδί μου. Τα εύκολα λεφτά δεν είναι ποτέ καλά».
Αυτά τα λόγια, λέει ο Ιμπραήμ Ερντέμογλου, δεν έφυγαν ποτέ από το νου του και τον συντροφεύουν στην επιχειρηματική του ζωή. «Καθώς κάνουμε τη δουλειά μας, παίρνουμε την ευθύνη για τα χέρια και τα σώματά μας. Δεν είμαστε αφοσιωμένοι στην άνεση». Και όχι μόνο αυτό. Ο Ερντέμογλου έχει δώσει το λόγο του στους γονείς του, πριν τους χάσει, ότι όσο θα μεγαλώνει η περιουσία του, θα χτίζει διαρκώς περισσότερα και μεγαλύτερα τζαμιά, σχολεία, νοσοκομεία, γηροκομεία. Και αφού η περιουσία του μεγάλωσε πολύ, ο ίδιος επέκτεινε αυτή την υπόσχεσή του στο χτίσιμο και χριστιανικών εκκλησιών και συναγωγών, αλλά και αθλητικών κέντρων.
Αν και στους κύκλους των μικροεπενδυτών πάντως, κάποιοι λένε πως αυτή η φιλοσοφία που διατείνεται ο Ερντέμογλου ότι τον διακατέχει είναι «πολύ καλή για να είναι αληθινή», ο όμιλος έχει ως βασική του στρατηγική την ανάπτυξη χωρίς να… ενοχλείται κανένας. Με αυτό το μάλλον αναπτυξιακό δόγμα, σήμερα η Erdemoglu Holding διαθέτει 16 εταιρείες οι οποίες δραστηριοποιούνται στην κατασκευή και εμπόριο χαλιών, επίπλων, πολυμερών και χημικών, υφασμάτων, νημάτων, αλλά και στις κατασκευές και την ενέργεια. Είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας χαλιών της Τουρκίας, καθώς εξάγει σε 3.000 σημεία σε 78 χώρες σε όλο τον πλανήτη -ανάμεσά τους και στην Ελλάδα- και ο μεγαλύτερος κατασκευαστής χαλιών στον κόσμο.
Κι όμως. Όλα αυτά ξεκίνησαν από δύο αργαλειούς το 1970. Με αυτούς ξεκίνησε, στο Γκαζιαντέπ, έχοντας δουλέψει από τα παιδικά του χρόνια στην υφαντουργία, ο Μεχμέτ Ερντέμογλου. Γνωρίζοντας πολύ καλά τη δουλειά, επεκτάθηκε, ίδρυσε την Erdemoglu Hali που το 1998 μετονομάστηκε σε Merinos Hali (ο σημερινός κολοσσός των χαλιών). Αργότερα, θα πρόσθετε δύο ακόμη κατασκευαστές χαλιών στο portfolio του, εξαγοράζοντας τις Dinarsu και Padisah, ενώ θα επένδυε στο χώρο των επίπλων, των υφασμάτων και των νημάτων. Ο Όμιλος θα δημιουργείτο το 2010.
Ο Μεχμέτ Ερντέμογλου, θεωρείται μεγάλη προσωπικότητα στη γείτονα. Το 1999 είχε τιμηθεί από τον τότε πρόεδρο της Τουρκίας, Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ, για τη φιλανθρωπική του δράση, ενώ ως σήμερα, ο όμιλος αναφέρει ότι λειτουργεί βάσει των αξιών του ιδρυτή του: «Βαδίζουμε στο φως που μας έδειξε ο Μεχμέτ Ερντέμογλου από το 1970, με εντιμότητα, χωρίς να υποτιμούμε κανέναν, χωρίς να μπλεκόμαστε στις δουλειές κανενός, χωρίς να διαταράσσουμε τις δουλειές που ολοκληρώθηκαν, με το να είμαστε τυπικοί στις πληρωμές μας, πληρώνοντας κανονικά τους μισθούς των υπαλληλων μας, τηρώντας τις συμφωνίες μας, προστατεύοντας τη δουλειά, τους ανθρώπους, τη χώρα, το κράτος και τη σημαία μας, με διάφανη και σκληρή δουλειά».
Η περίπτωση της SASA Polyester
Με αυτή την κουλτούρα, την κουλτούρα των «Αχί» (σ.σ. θρησκευτική αδερφότητα) που πρέσβευε ο πατέρας του, με τη φωτογραφία του οποίου σχεδόν πάντα φωτογραφίζεται, «τρέχει» σήμερα τον όμιλο ο 60χρονος, πατέρας τριών παιδιών, Ιμπραήμ Ερντέμογλου. Και τον έχει οδηγήσει στην πραγματική γιγάντωση, έστω και αν αυτό τον… τρόμαξε, τώρα που η μετοχή της SASA Polyester (σήμερα κατέχει το 57,74%) εκτοξεύθηκε από τις 58,60 λίρες τον Σεπτέμβριο στις 85, σε περίπου δύο εβδομάδες για να εκτοξευθεί μέχρι τις 189 λίρες σε περίοδο ενός μήνα. Μόλις πριν από τρία χρόνια, η κεφαλαιοποίηση της Sasa ήταν μικρότερη από το 2% της σημερινής. Η μετοχή διαπραγματεύεται σήμερα 406 φορές τα ετήσια κέρδη της, έναντι 6,2 φορές που ισχύει για τον δείκτη Borsa Istanbul 100. Σήμερα, είναι η μεγαλύτερη εισηγμένη της Τουρκίας!
Τρομαγμένος από την έκρηξη της τιμής της μετοχής, ο Ιμπραήμ Ερντέμογλου προειδοποίησε τους επενδυτές ότι δεν ξέρει το λόγο για τον οποίο ανέβηκε η μετοχή της εταιρείας του και γιατί προσέλκυσε τους επενδυτές. «Παρόλα αυτά, λυπάμαι που οι μικροεπενδυτές πλήττονται από αυτό τον καιρό στο Borsa Istanbul. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί η τιμή της μετοχής της Sasa Polyester ανέβηκε από τις 60 στις 180 λίρες. Δεν προσθέσαμε νέα δήλωση επένδυση, δεν κάναμε κάποια δήλωση που θα αύξανε τις τιμές των μετοχών».
Και ζήτησε από τον κόσμο να μην αγοράζει τη μετοχή. «Όταν ανέβηκε η μετοχή στις 80 λίρες, κάναμε μια πώληση στο χρηματιστήριο ώστε οι μικροεπενδυτές να μην πληγούν. Από τότε, λέω σε όλους ότι η μετοχή της Sasa είναι πολύ ψηλά, είναι απαράδεκτο. Η κερδοφορία μας μειώθηκε, η παραγωγή μειώθηκε λόγω του ενεργειακού κόστους και αυτό θα έχει περαιτέρω επίπτωση στην κερδοφορία μας».
Ωστόσο, όσο οι αναλυτές προσπαθούν να εξηγήσουν γιατί ανέβηκε η τιμή της Sasa και μιλούν για «περίπτωση Gamestop», με τους μικροεπενδυτές να «φουσκώνουν» την τιμή της μετοχής, υπάρχει μια… μικρή λεπτομέρεια. Πολύ πρόσφατα, o ίδιος ο Ερντέμογλου δήλωνε ότι «όπως από το 2011 ο τζίρος μας από τα 250 εκατ. δολάρια έφτασε τα 5 δισεκατομμύρια, έτσι σκοπεύουμε να τον αυξήσουμε στα 25 δισεκατομμύρια το 2030».
Ο ίδιος ήταν που υποσχόταν ότι ο όμιλος ετοιμάζεται να κάνει τη μεγαλύτερη επένδυση στην Τουρκία. Η Sasa Polyester, είπε ο Ερντέμογλου θα ολοκληρώσει το επενδυτικό πρόγραμμά της ύψους 2 δισ. δολαρίων το 2023, χτίζοντας εργοστάσιο χημικών στα Άδανα, με το οποίο θα καλύψει το 50% των εισαγωγικών αναγκών της Τουρκίας σε χημικά. Ο Όμιλος έκανε σημαντικές επενδύσεις για να γίνει γίγαντας της τουρκικής βιομηχανίας, είπε ο Ερντέμογλου ότι «καθώς έχουμε επενδύσει 1 δισ. από όταν αγοράσαμε την SASA το 2016, όταν θα ολοκληρωθεί η τρέχουσα επένδυση των 2 δισ. δολαρίων, ως το τέλος του 2023 θα έχουμε αποκτήσει τη SASA».
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι αυτές οι όχι και τόσο ταπεινές δηλώσεις του Ερντέμογλου εξηγούν κατά τι την προσδοκία των μικροεπενδυτών να βγάλουν εύκολο και γρήγορο κέρδος. Το γιατί ο ένας πείθει τον άλλο να αγοράσει μετοχές της Sasa Polyester. Όπως και γιατί στελέχη του Χρηματιστήριου της Κωνσταντινούπολης μιλούν για επενδυτικό αναλφαβητισμό από ανθρώπους που βάζουν τις περιουσίες τους σε κίνδυνο…
Και το κερασάκι στην τούρτα: Είναι πολύ πιθανό το ράλι να ξεκίνησε από μια δήλωση του προέδρου της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν. Τον Φεβρουάριο, στην Κωνσταντινούπολη, ενώπιον δημοσιογράφων και εκδοτών, ο κ. Ερντογάν είπε: «Σήμερα ένας πολίτης ήρθε να με συναντήσει. Αγόρασε ένα εργοστάσιο. Ετοιμαζόταν να επενδύσει 3,5 δισ. δολάρια. Με ρώτησε, “Θα εγκαινιάσετε το νέο μας εργοστάσιο;”». Άρχισαν τότε να κυκλοφορούν οι φήμες ότι ο πρόεδρος Ερντογάν εννοούσε τον Ερντέμογλου και τη Sasa Polyester.
Διαβάστε ακόμη:
Ποια κρίση; 60.225 θέσεις εργασίας έμειναν φέτος κενές στα ελληνικά ξενοδοχεία (πίνακας)
Αττική Οδός: Γιατί η κυβέρνηση έριξε τα διόδια στα 2,50 ευρώ