Έχει περάσει ένας χρόνος από την πρώτη φορά που η Ελλάδα εξέφρασε την πρόθεσή της να συμβάλλει στη μεταφορά των ουκρανικών σιτηρών προς τις διεθνείς αγορές.
Ήταν Ιούλιος του 2022, όταν ο τότε υπουργός Γεωργίας, Γιώργος Γεωργαντάς, είχε ενημερώσει τους Ευρωπαίους ομολόγους του, στο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας και Αλιείας, για τη δυνατότητα των λιμανιών Αλεξανδρούπολης και Θεσσαλονίκης να λειτουργήσουν ως διέξοδοι για τα ουκρανικά προϊόντα.
Από τότε, ωστόσο, δεν υπήρξε καμία πρόοδος.
Οι «Διάδρομοι Αλληλεγγύης» (Solidarity Lanes) της ΕΕ περιλαμβάνουν και την Ελλάδα– και συγκεκριμένα την Αλεξανδρούπολη. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ε. Επιτροπής, μέχρι τον Μάιο του 2023, είχαν ήδη εξαχθεί 75 εκατομμύρια τόνοι ουκρανικών προϊόντων μέσω την Διαδρόμων Αλληλεγγύης- εκ των οποίων οι 37,4 τόνοι αφορούσαν σε σιτηρά και ελαιούχους σπόρους.
Όμως, καμία από αυτές τις ποσότητες δεν πέρασε από ελληνικό έδαφος.
Οι λόγοι είναι δύο:
α) η μέχρι πρόσφατα σε ισχύ Πρωτοβουλία της Μαύρης Θάλασσας καθιστούσε πιο συμφέρουσα την εν πλω μεταφορά των ουκρανικών σιτηρών από τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας
β) για τις χερσαίες μεταφορές προκρίνονται λιμάνια της Βόρειας Ευρώπης που διαθέτουν τις απαραίτητες υποδομές για να εξυπηρετούν τόσο μεγάλα φορτία.
Όμως, το τοπίο αλλάζει και η Ελλάδα μπορεί να μπει και πάλι στον χάρτη των εναλλακτικών διαδρομών για τις εξαγωγές ουκρανικών σιτηρών.
Αφενός η κατάρρευση της Πρωτοβουλίας της Μαύρης Θάλασσας έχει αναγκάσει τους εμπόρους και τις εταιρείες logistics να αναζητούν άλλα κοντινά λιμάνια – και τα ελληνικά λιμάνια της Αλεξανδρούπολης και της Θεσσαλονίκης μοιάζουν με αυτονόητη επιλογή.
Αφετέρου, οι χερσαίες μεταφορές των ουκρανικών σιτηρών έχουν προκαλέσει αντιδράσεις από Ευρωπαίους παραγωγούς στις χώρες διέλευσης (Πολωνία, Βουλγαρία, Ρουμανία), αφού μέρος των ποσοτήτων παρέμενε στις τοπικές αγορές νοθεύοντας τον ανταγωνισμό και ρίχοντας τις τιμές για τους ντόπιους παραγωγούς.
«Γεωγραφικά, η Ελλάδα θα ήταν η καλύτερη λύση για τη μεταφορά των ουκρανικών σιτηρών» τονίζει στο newmoney ο Κωστής Μελάς, καθηγητής ναυτιλιακών σπουδών, «αφού η διαδρομή από την Ουκρανία, μέσω της Βουλγαρίας και του Σβίλενγκραντ προς την Αλεξαναδρούπολη είναι η πιο σύντομη χιλιομετρικά και με το καλύτερο γεωγραφικό ανάγλυφο. Το πρόβλημα είναι ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχουν οι κατάλληλες υποδομές για να υποδεχθούν και να αποθηκεύτουν τόσο μεγάλες ποσότητες φορτίων. Η μεταφορά των σιτηρών θα πρέπει να γίνεται με τρένα, που μεταφέρουν 1.000-1.100 τόνους ανά δρομολόγιο. Για ένα πλοίο Handymax χωριτικότητας 45.000 τόνων, δηλαδή ένα όχι ιδιαίτερα μεγάλο πλοίο, αυτό σημαίνει ότι χρειάζονται περίπου 45 δρομολόγια τρένου για να γεμίσει το πλοίο. Άρα χρειάζονται χώροι αποθήκευσης, σιλό, για τη συγκέντρωση των φορτίων πριν την φόρτωση. Τα τελευταία χρόνια, η Ελλάδα δε διαθέτει σιλό αυτού του μεγέθους, καθώς η εγχώρια παραγωγή σιτηρών έχει μειωθεί.»
Η Αλεξανδρούπολη και πάλι στο παιχνίδι
Το λιμάνι της Αλεξαναδρούπολης θα μπορούσε να εξελιχθεί σε κύρια πύλη εξόδου των ουκρανικών σιτηρών προς τις αγορές της Ευρώπης, της Αφρικής και της Ασίας- εξέλιξη με αλυσιδωτά ευεργετικές επιπτώσεις στη λειτουργία του ίδιου του λιμανιού και στην ευρύτερη οικονομία.
Όπως διαβεβαιώνει στο newmoney, ο διευθύνων σύμβουλος του Οργανισμού Λιμένος Αλεξανδρούπολης (ΟΛΑ), Κώστας Χατζηκωνσταντίνου, η διοίκηση έχει ξεκινήσει τις διαδικασίες για να προετοιμάσει τις απαραίτητες υποδομές.
«Εμείς έχουμε δηλώσει ότι άμεσα μπορούμε να εξυπηρετήσουμε μία ποσότητα ύψους 200.000-300.000 τόνων ετησίως» μας είπε. «Εάν υπάρξει όμως μία σχετική εμπορική συμφωνία, είμαστε έτοιμοι να ενισχύσουμε τον μηχανολογικό εξοπλισμό μας για να διαχειριστούμε πολύ μεγαλύτερες ποσότητες και να φορτώνουμε χύδην φορτία με ταχύτητα 1.000 τόνων άνα ώρα. Επίσης, μπορούμε εγκαίρως να ετοιμάσουμε τις απαραίτητες αποθήκες- σιλό. Όμως, όλες αυτές οι ενέργειες απαιτούν επενδύσεις εκατομμυρίων ευρώ και για να προχωρήσουν προαπαιτούν συγκεκριμένες εμπορικές συμφωνίες.»
Η κατάρρευση της Πρωτοβουλίας της Μαύρης Θάλασας έχει φέρει πιο κοντά αυτές τις εμπορικές συμφωνίες. Όπως αποκαλύπτει ο Κ. Χατζηκωνσταντίνου, το τελευταίο διάστημα έχουν προσεγγίσει τον ΟΛΑ ξένες εταιρείες που εκδηλώνουν ενδιαφέρον για τη μεταφορά ουκρανικών σιτηρών.
«Υπάρχουν ενδιαφερόμενοι και έχουμε ξεκινήσει διαβουλεύσεις μαζί τους για να εξετάσουμε ποια είναι η βέλτιστη διαδρομή, το κόστος και ο βέλτιστος τρόπος μεταφοράς των ουκρανικών σιτηρών» μας είπε.
Σε ότι αφορά στην πρόσφατη ανακοίνωση περί συμφωνίας Ουκρανίας- Κροατίας για την χρήση των κροατικών λιμανιών, ο κ. Χατζηκωνσταντίνου δεν ανησυχεί. «Οι ποσότητες των ουκρανικών σιτηρών είναι τεράστιες και υπάρχει μερίδιο αγοράς για πολλούς παίκτες. Άλλωστε αυτή η καταρχήν συμφωνία Ουκρανίας- Κροατίας είναι ανάλογη με αυτή που έχουμε κάνει ήδη εμείς στο πλαίσιο της ΕΕ εδώ και έναν χρόνο.»
Θεσσαλονίκη: Αναμένοντας τη συνδεσιμότητα
Μία δεύτερη, αν και πιο μακρινή χιλιομετρικά, εναλλακτική για τα ουκρανικά σιτηρά θα μπορούσε να είναι το λιμάνι της Θεσσαλονίκης.
Με δεδομένο ότι ο όγκος των φορτίων απαιτεί σιδηροδρομική μεταφορά, προϋπόθεση για την αξιοποίηση του λιμανιού της Θεσσαλονίκης είναι η ανάπτυξη της συνδεσιμότητας, ώστε να μπορούν να φτάνουν σε αυτό τα μεγάλα φορτία είτε από την Αλεξαδρούπολη, είτε μέσω των γειτονικών χωρών (Προμαχώνας).
Όπως τονίζουν στο newmoney πηγές του ΟΛΘ, το λιμάνι της Θεσσαλονίκης είναι το πρώτο διαμετακομιστικό λιμάνι της Ελλάδας σε συμβατικό φορτίο και ένα από τα μεγαλύτερα στην ανατολική Μεσόγειο.
«Πρόθεση του ΟΛΘ είναι να συμβάλλει στη μεταφορά των ουκρανικών σιτηρών γιατί διαθέτει τον κατάλληλο εξοπλισμό (αποθήκες- σιλό, σιδηροδρομική πρόσβαση και εξειδικευμένο ανθρώπινο προσωπικό» τονίζουν. «Ωστόσο, χρειάζονται επενδύσεις για την ανάπτυξη της συνδεσιμότητας του λιμανιού» σημειώνουν.
Διαβάστε ακόμα
Διαβάστε ακόμη
Στην ΑΑΔΕ προς έλεγχο κάθε «κλικ» σε πλατφόρμες πωλήσεων
Κλείνει το ντιλ ΑΒΑΞ με Ίδρυμα Νιάρχος για την μεγάλη χορηγία τριών νοσοκομείων
Μιχάλης Τσαμάζ: Ο OTE θα συνεχίσει τις μεγάλες επενδύσεις και το 2024
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ