Της Μαριάννας Τζάννε  

«Εφτάψυχοι» αποδεικνύονται οι τρεις ισχυροί παίκτες των κατασκευών παρά τον μεγάλο κατήφορο του κλάδου που αφάνισε δεκάδες εταιρείες την τελευταία τριετία, τα ελάχιστα έργα που δημοπρατήθηκαν και τους καθηλωμένους αυτοκινητοδρόμους. Τα σημάδια ανάκαμψης είναι ορατά παρά τα προβλήματα ρευστότητας που ταλαιπωρούν όλες τις τεχνικές εταιρείες ενώ υπάρχουν περιπτώσεις που μεγάλοι όμιλοι όπως η J&P Άβαξ, επέστρεψαν στο ιστορικά υψηλό ανεκτέλεστο του 2008 (2 δις. ευρώ) πριν ακόμη η ύφεση ρίξει στην αγορά την βαριά σκιά της. Συνολικά,  Άκτωρ, ΓΕΚ Τέρνα και J&P Aβαξ κατάφεραν να διευρύνουν θεαματικά το χαρτοφυλάκιο των υπογεγραμμένων έργων, με το ανεκτέλεστο υπόλοιπο συμβάσεων στο α΄ εξάμηνο του έτους να ξεπερνά και για τους τρεις τα 8,3 δις. ευρώ. Σημαντική ήταν η συνεισφορά των έργων του σιδηροδρόμου που η κυβέρνηση έβγαλε από την κατάψυξη προκειμένου να εκσυγχρονίσει το δίκτυο της ΤΡΕΝΟΣΕ, τα έργα του εξωτερικού που συνεχώς διευρύνονται αλλά και τη μαμούθ σύμβαση ύψους 1,4 δις. για νέα λιγνητική μονάδα της ΔΕΗ στην Πτολεμαίδα που υπέγραψε η ΓΕΚ- Τέρνα εκτινάσσοντας το ανεκτέλεστο υπόλοιπο στο 3,15 δισ. ευρώ. Το θετικό μομέντουμ στις κατασκευές συνδυάζεται με κορυφαίες διοικητικές αλλαγές στον όμιλο Ελλάκτωρ με την προσθήκη στο διοικητικό συμβούλιο του κ. Θεόδωρου Πανταλάκη (πρώην διοικητή της Αγροτικής Τράπεζας) του κ. Γιάννη Αιβάζη (πρώην στέλεχος του ΟΤΕ) και του κ. Ιωάννη Τζιβέλλη (επικεφαλής του επενδυτικού fund Μytica που κατέχει μετοχές στην τεχνική εταιρεία). Αλλαγή φρουράς πραγματοποιείται και στην J&P Άβαξ, με την αποχώρηση του κ. Δάκη Ιωάννου από το διοικητικό συμβούλιο του ομίλου και την τοποθέτηση του υιού του κ. Χρίστου Ιωάννου.

Πρόκειται φυσικά για την μία όψη του νομίσματος στις κατασκευές. Η άλλη, εκείνη των μικρών και μεσαίων εργολάβων βρίσκεται στο χείλος της καταστροφής, κατηγορώντας την κυβέρνηση για μονομερή εύνοια προς τους μεγάλους παίκτες της αγοράς. Βαρύ είναι το πλήγμα και για τους εργολάβους οικοδομής που συγκαλούν σήμερα το βράδυ έκτακτη γενική συνέλευση για να συζητήσουν τις επιπτώσεις που θα έχουν στην κτηματαγορά οι σχεδιαζόμενες νέες φορολογικές επιβαρύνσεις. Όπως αναφέρουν λόγω των αλλεπάλληλων φόρων  και της οικονομικής κρίσης, ο κλάδος εμφανίζει διόγκωση της ανεργίας σε εργάτες, τεχνίτες και επιστήμονες που σχετίζονται με την οικοδομική δραστηριότητα, με πάνω από 1.000.000 ανέργους.

Μπαράζ νέων συμβάσεων

Το θετικό κλίμα που υπάρχει στους μεγάλους τεχνικούς ομίλους αναμένεται να κορυφωθεί τους επόμενους μήνες καθώς προγραμματίζονται η ολική επαναφορά των συμβάσεων παραχώρησης από το Σεπτέμβριο, η δημοπράτηση νέων παραχωρήσεων (π.χ αεροδρόμιο Καστελίου, Φαληρικός όρμος κ.α) αλλά και η ολοκλήρωση των μεγάλων διαγωνισμών για την διαχείριση των απορριμμάτων συνολικής αξίας άνω των 2 δις. ευρώ που η Γενική Γραμματεία ΣΔΙΤ προωθεί με γοργούς ρυθμούς για να μην χαθούν πόροι του ΕΣΠΑ.

Σύμφωνα με την εκτίμηση της διοίκησης του Ελλάκτωρ τα έσοδα από κατασκευές για φέτος θα φτάσουν το 1 δις. ευρώ σημειώνοντας διψήφια ποσοστά αύξησης (10 έως 15%). Λειτουργικά κέρδη θα αρχίσουν να παράγουν αντίστοιχα οι δραστηριότητες του ομίλου στα Βαλκάνια ενώ βελτίωση προβλέπεται και στα έργα της Μέσης Ανατολής όπου όμιλος πέρασε μεγάλες περιπέτειες τα τελευταία χρόνια. Στα έργα του ομίλου το ανεκτέλεστο διαμορφώνεται στα 3,2 δισ. ευρώ, από τα οποία πάνω από 1 δισ. ευρώ προέρχεται από τις συμβάσεις του εξωτερικού. Προς υπογραφή είναι επιπλέον έργα ύψους 250 εκατ. ευρώ εντός και εκτός Ελλάδας (π.χ σιδηροδρομική γραμμή Τιθορέας-Δομοκού, έργο της ΔΕΗ, ένα στάδιο στην Κύπρο, δύο έργα στο Κατάρ αξίας 80 εκατ. ευρώ κ.ά.). Ωστόσο τα προβλήματα που προκαλεί στην αγορά η έλλειψη τραπεζικής χρηματοδότησης επιτείνουν τις δυσκολίες. Ο όμιλος Ελλάκτωρ βρίσκεται στην τελική ευθεία για την αναχρηματοδότηση δανείων συνολικού ύψους 410 εκ. ευρώ. Αισιοδοξία υπάρχει και για την χρηματοδότηση των αυτοκινητοδρόμων. Όπως ανέφερε στην τακτική γενική συνέλευση των μετόχων ο κ. Λεωνίδας Μπόμπολας από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο μπορεί να ξεκινήσει η πλήρης χρηματοδότηση από τις τράπεζες, που όπως αποκάλυψε μεταξύ Ελλήνων και ξένων τραπεζών υπάρχει διαφορετική γραμμή πλεύσης. Οι ξένες τράπεζες δίνουν μικρότερη διάρκεια δανείων και χαμηλότερα επιτόκια ως προς τους όρους χρηματοδότησης ενώ οι ελληνικές μεγαλύτερη διάρκεια και υψηλότερα επιτόκια.

Κερδοφορία από το 2014 προβλέπεται να εμφανίσει η J&P Aβαξ, η οποία εντός του πρώτου εξαμήνου υπέγραψε πέντε νέες συμβάσεις, ύψους 708 εκατ. ευρώ. Προς υπογραφή βρίσκονται επιπλέον έργα αξίας 310 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων το 64% είναι στην Ελλάδα.

Ανάκαμψη της αγοράς από το τέλος του 2013 βλέπει η διοίκηση του ομίλου ΓΕΚ Τέρνα, η οποία εντός των ημερών ετοιμάζεται να ανακοινώσει πλαίσιο συμφωνίας με τις τράπεζες για τα έργα της Ιονίας Οδού και του άξονα Κεντρικής Ελλάδος που έχουν μείνει πίσω. Οι δύο παραχωρήσεις αντιστοιχούν σε 800 εκατ. ευρώ για τον όμιλο.

Στα έργα εκτός Ελλάδας, η εταιρεία εγκαινίασε πέρσι την παρουσία της στο Ιράκ και τη Σαουδική Αραβία, ενώ αναμένει την επανεκκίνηση έργου, ύψους 87 εκατ. ευρώ, στη Λιβύη. Στον τομέα της ενέργειας, ο όμιλος προχώρησε το 2012 στην έναρξη λειτουργίας νέων αιολικών πάρκων συνολικής ισχύος 188 MW, εκ των οποίων 138 MW λειτουργούν στις ΗΠΑ, 18 MW στην Πολωνία, 30 ΜW στη Βουλγαρία και μόλις 2 MW στην Ελλάδα.