Ένα έργο «ειδικής αρχιτεκτονικής σχεδίασης» για τη δημιουργία ενός πολιτιστικού κέντρου με διατήρηση και αποκατάσταση των διατηρητέων κτιρίων και προσθήκη κατ’ επέκταση των νέων χώρων.
Ετσι περιγράφεται στο σχετικό φάκελο για το «πολιτιστικό ίδρυμα Νέου Φαλήρου στο δήμο Πειραιά», το νέο project από το Ίδρυμα Ντίνου και Λίας Μαρτίνου (Dinos and Lia Martinos Foundation – DLMF) με την ονομασία ‘’Kyklos’’, Πρόκειται για το έργο που έχει εκπονήσει το αρχιτεκτονικό γραφείο του Ρέντσο Πιάνο (Renzo Piano Building Workshop) και θα στεγάσει μια μόνιμη συλλογή έργων τέχνης, ενώ θα έχει τη δυνατότητα να φιλοξενεί περιοδικές εκθέσεις και άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις. Το χρονοδιάγραμμα για την ανέγερση του κέντρου έχει ορίζοντα το τελευταίο τρίμηνο του 2028, με την επένδυση, κάποιων δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ, να χρηματοδοτείται εξ ολοκλήρου από ιδιωτικούς πόρους.
Για το έργο έχουν γνωμοδοτήσει θετικά οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού ήδη από το 2024 και πρίν από λίγο καιρό το δημοτικό συμβούλιο Πειραιά και η αρμόδια Διευθυνση Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής της Περιφέρειας Αττικής όπως και το Περιφερειακό Συμβούλιο, στο τέλος του περασμένου Απριλίου, «με την προϋπόθεση να ληφθούν υπόψη οι παρατηρήσεις – επισημάνσεις και να τηρηθούν οι περιβαλλοντικοί όροι και τα μέτρα αντιρρύπανσης» που έχουν προταθεί. Η συνολική δόμηση (κύριοι και βοηθητικοί χώροι) θα είναι 14.974 τετραγωνικά μέτρα (τ.μ.).
Το υπό μελέτη ακίνητο βρίσκεται στον δήμο Πειραιά, δυτικά του γηπέδου Καραϊσκάκη σε οικόπεδο το οποίο περικλείεται από τις οδούς Μικράς Ασίας, Κατσουλάκου και Επονιτών. Το ακίνητο καταλάμβαναν στο παρελθόν οι κτιριακές εγκαταστάσεις της κλωστοϋφαντουργίας ΑΙΓΑΙΟΝ, οι οποίες κατεδαφίστηκαν το 2011 στο σύνολό τους, με εξαίρεση τα διατηρητέα λιθόκτιστα κτίρια, τα οποία αναπτύσσονται κατά μήκος της βορειοδυτικής πλευράς του οικοπέδου. Ο νέος χώρος θα έχει το όνομα KYKLOS και σύμφωνα με το πλάνο θα στεγάζει συλλογές από έργα τέχνης των λαών της Αφρικής, της Ωκεανίας και άλλων περιοχών, θα παρουσιάζει επίσης σημαντικές περιοδικές εκθέσεις αλλά και πλήθος πολιτιστικών δραστηριοτήτων. Θα περιλαμβάνει επίσης πρόγραμμα διαλέξεων, προβολών και εκπαιδευτικών προγραμμάτων, φυσικών και ψηφιακών, που θα εξερευνούν τη σύγχρονη δυναμική της παγκόσμιας τέχνης.
Τι περιλαμβάνει το έργο
Το ακίνητο, όπως περιγράφεται στη σχετική απόφαση για την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων αποτελείται από δύο τμήματα:
-Το τμήμα 1 συνολικής επιφάνειας 4.700 τ.μ. με μέτωπο επί των οδών Μικράς Ασίας και Κατσουλάκου (αποτελεί έκταση με δενδρώδη βλάστηση).
-Το τμήμα 2 συνολικής επιφάνειας 19.118 τ.μ. με μέτωπο επί των οδών Μικράς Ασίας και Κατσουλάκου / Επονιτών. Εντός του τμήματος αυτού εντοπίζεται το μεγαλύτερο μέρος των υπολειμμάτων του παλιού εργοστασίου (διατηρητέα στο σύνολο τους) και κατά τα λοιπά αποτελεί εκχερσωμένη έκταση.
Το έργο αφορά στη δημιουργία ενός πολιτιστικού κέντρου και στο πλαίσιο αυτό, με αφετηρία το σύμπλεγμα των διατηρητέων κτιρίων αναπτύσσεται το νέο συγκρότημα με προσθήκη κατ’ επέκταση των απαραίτητων νέων χώρων.
Στον σχεδιασμό του έργου περιλαμβάνονται:
▪ Η διατήρηση και αποκατάσταση των διατηρητέων κτιρίων.
▪ Η κατασκευή νέου κτιρίου, το οποίο αναπτύσσεται ισόγεια σε μήκος 240 μ. καταλαμβάνοντας μεγάλο μέρος της έκτασης του οικοπέδου κατά μήκος του μετώπου επί της Μικράς Ασίας.
▪ Διαμόρφωση ενός τεχνητά υπερυψωμένου κήπου που αναπτύσσεται μεταξύ του νέου κατ’ επέκταση κτιρίου και της πλευράς του οικοπέδου προς την οδό Κατσουλάκου / Επονιτών.
▪ Χωροθέτηση νέου κτίριου στάθμευσης κάτω από το ψηλότερο επίπεδο του κήπου με πρόσβαση από την οδό Επονιτών. Το νέο κτίριο τοποθετείται σε υποχώρηση από το όριο του οικοπέδου επί της Μικράς Ασίας. «Με τον τρόπο αυτό δίνεται η δυνατότητα για τη δημιουργία μιας προστατευτικής ζώνης πρασίνου και ενός διευρυμένου χώρου μπροστά από το κτίριο, απομακρύνοντας την κεντρική είσοδο από την όχληση του κυκλοφοριακού φόρτου της Μικράς Ασίας», όπως αναφέρεται σχετικά.
▪ Η συνολική πραγματοποιούμενη δόμηση (συμπεριλαμβανομένων όλων των βοηθητικών χώρων και των χώρων που δεν προσμετρώνται στην πραγματοποιούμενη δόμηση) ανέρχεται, όπως προαναφέρθηκε, σε 14.974 τ.μ..
▪ Διατήρηση της δενδροφυτεμένης περιοχής στο νοτιοανατολικό τμήμα του οικοπέδου και ενίσχυσή της με επιπλέον φυτά.
▪ Δημιουργία νέας περιοχής πρασίνου στο επίπεδο του δρόμου, μεταξύ της οδού Κατσουλάκου/ Επονιτών και του χώρου στάθμευσης που θα προσφέρει προστασία προς την πλευρά του σταδίου Καραϊσκάκη.
▪ εγκατάσταση ΦΒ πλαισίων (επιφάνειας 4.750 τ.μ. ) στην στέγη του κυρίως κτιρίου, ως βασικό στοιχείο της βιωσιμότητας του έργου.
▪ Κατασκευή υπόγειας δεξαμενής ομβρίων (χωρητικότητας 343,25μ3 ) στον περιβάλλοντα χώρο. Το νερό θα χρησιμοποιείται για την άρδευση του περιβάλλοντος χώρου και για την πλύση σκληρών επιφανειών.
Το νέο κεντρικό κτίριο στεγάζει δύο μεγάλους εκθεσιακούς χώρους εκατέρωθεν της κεντρικής εισόδου, ένα ελεγχόμενα προσβάσιμο χώρο αρχείου της συλλογής, χώρους παραλαβής, συντήρησης και φύλαξης έργων τέχνης και άλλους υποστηρικτικούς χώρους προσωπικού και ΗΜ εγκαταστάσεων.
Στα διατηρητέα κτίρια, εκτός την διοίκησης προβλέπεται χώρος πολλαπλών χρήσεων με ανεξάρτητη είσοδο και πρόσβαση απευθείας στο κήπο του κέντρου. Ο χώρος πολλαπλών χρήσεων στεγάζεται στο μεγαλύτερο σε διαστάσεις διατηρητέο κτίσμα.
Το κτίριο στάθμευσης είναι διώροφο κτίριο (ισόγειο και υπόγειο) και προβλέπεται η δημιουργία 86 θέσεων στάθμευσης.
Ειδική αρχιτεκτονική σχεδίαση
Το νέο κτιριακό συγκρότημα έχει χαρακτηριστεί ως «Ειδικής Αρχιτεκτονικής Σχεδίασης» μέσα από ειδική ρύθμιση του υπουργείου Περιβάλλοντος με την οποία υπήρξε και ο καθορισμός συμπληρωματικών ειδικών όρων, περιορισμών δόμησης και χρήσης (ΦΕΚ 821/Δ/26 Νοεμβρίου 2024). Μεταξύ άλλων, επιτρέπονται, ο καθορισμός πολιτιστικής χρήσης στο σύνολο του ακινήτου, η αποκατάσταση των υφιστάμενων πέτρινων τοιχοποιιών των διατηρητέων κτιρίων, η στατική τους ενίσχυση και η κατασκευή νέου ανεξάρτητου μεταλλικού φέροντα οργανισμού στο εσωτερικό τους, η προσθήκη κατ’ επέκταση νέου ισογείου κτιρίου με υπόγειο, καθώς και χώρων στάθμευσης, η δημιουργία περιοχών πρασίνου στους ακάλυπτους χώρους του ακινήτου και η διαμόρφωση
τεχνητά υπερυψωμένου κήπου, κάτω από το ψηλότερο επίπεδο του οποίου κατασκευάζεται κτίριο στάθμευσης κ.ο.κ.. Επιπλέον εγκρίνεται και η ένταξη της κατασκευής στήριξης των φωτοβολταϊκών πάνω από το δώμα του κυρίως κτιρίου (ενεργειακού στεγάστρου) στη μορφολογία του κτιρίου και του δομημένου περιβάλλοντός του, χωρίς παρέκκλιση του μέγιστου επιτρεπόμενου ύψους της περιοχής και του ιδεατού στερεού.
Θέσεις αρχαιολογικού ενδιαφέροντος
Η συγκεκριμένη περιοχή υλοποίησης του έργου παρουσιάζει, όπως αναφέρεται, έντονο αρχαιολογικό ενδιαφέρον, δεδομένου ότι το βόρειο όριο του ακινήτου εμπίπτει στην περιοχή διέλευσης του νοτίου σκέλους των Μακρών Τειχών και στην ευρύτερη περιοχή έχουν εντοπιστεί σημαντικές αρχαιότητες σε πρόσφατες ή παλαιότερες σωστικές ανασκαφές, «ακόμα και διαταραγμένες από παλαιότερα δίκτυα». Κατά συνέπεια ενδέχεται κατά την εκτέλεση του εν λόγω έργου να εντοπιστούν αρχαία κατάλοιπα , καθώς στοιχεία αρχαιολογικού ενδιαφέροντος εντοπίζονται κατά καιρούς να έχουν παρεισφρήσει και σε επιφανειακά στρώματα ή σε αναμοχλευμένες επιχώσεις. Πρόκειται για ακίνητο που βρίσκεται στη θέση μεταξύ του «Μνήματος του Γάλλου», της περιοχής δηλαδή του Πειραιά που χωροθετείται μεταξύ των βορείων προπόδων του λόφου της Καστέλλας [θέση «Λάκκα» (Γούβα) του Βάβουλα του Νέου Φαλήρου] και της θέσης του άλλοτε Γαλλικού Νεκροταφείου και περιλαμβάνει μικρό μέρος σωζόμενων εγκαταστάσεων της άλλοτε Κλωστοϋφαντουργίας «ΑΙΓΑΙΟΝ» που ιδρύθηκε το 1924, λειτούργησε μέχρι το 1990 και το μεγαλύτερο μέρος κατεδαφίστηκε το 2011 (μη διατηρητέα τμήματα). Τα σωζόμενα, διατηρητέα από το ΥΠΕΝ τμήματα (ΦΕΚ 348/Δ/1999) χωροθετούνται στο βόρειο τμήμα του οικοπέδου και περιλαμβάνουν λιθόκτιστα κελύφη, ασκεπή, με μεταγενέστερες επεμβάσεις (από οπλ. σκυρόδεμα). Βρίσκεται στο ευρύτερο περιβάλλον του χαρακτηρισμένου από το ΥΠΠΟ ως έργου τέχνης τμήματος βιομηχανικού κτηρίου επί των οδών Ομηρίδου Σκυλίτση και Δεληγιώργη 1 στο Ν. Φάληρο.
Σημειωτέον ότι για το έργο τοποθετήθηκε προ ημέρων και η δημοτική αρχή του Γιάννη Μώραλη κάνοντας λόγο «για τη δημιουργία μιας εξαιρετικά σημαντικής εστίας Πολιτισμού στον Πειραιά, με την υπογραφή του διάσημου αρχιτέκτονα Ρέντσο Πιάνο σε μια περιοχή, η οποία μέχρι πρότινος ήταν ανενεργή. Στο σχεδιασμό συνεβαλε και η απόφαση της δημοτικής αρχής να δημιουργήσει ένα νέο πλαίσιο ανάπτυξης με το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο Νέου Φαλήρου, το οποίο αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του έτους και θα βοηθήσει τα μέγιστα στην ανάπλαση μιας ολόκληρης περιοχής που μέχρι τώρα δεν τιμούσε την πόλη».
Διαβάστε ακόμη:
Πώς «χτίζεται» η έκπτωση φόρου έως 16.000 ευρώ με ανακαίνιση
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα